Yeraltı suyunun çatlaklı ortamdan gözenekli ortama değişken çaplı ve cidarı geçirimsiz kuyuya akışı
Bu yazıda basınçsız gözenekli ortamdaki yeraltı suyunun düşey olarak önceyatay çatlaklara sonra da bu çatlak vasıtası ile geniş, değişken çaplı ve cidarı geçirimsizolan bir kuyuya akmasının matematik modeli geliştirilmiştir. Buna benzer kuyularyeryüzünün en üst kısmında Dördüncü jeoloji zamanına ait gözenekli ortamdaki akiferve bunun altında çatlaklı bir basınçlı akiferin tamamen altında geçirimsiz jeoloji tabakalarınınbulunması durumunda ortaya çıkmaktadır. Böyle bir akifer tabakalaşması durumundayeraltı suyunun kuyuya gelmesini temsil eden tip eğriler gözenekli ve çatlaklıortamlar için ayrı ayrı çıkartılmıştır. Kuyudan ilk su çekilmeye başlanması zamanlarındakuyu geniş çapının kuyudaki yeraltı suyuna etkisinin ne olabileceği açıklanmıştır. Bulunangenel çözümlerin literatürde bulunan klasik Theis, Hantush ve Jacob çözümlerineindirgenebildiği gösterilmiştir. Kuyudan uzun zaman süresinde su çekilmesi durumundazaman-düşüm grafiğinin Jacob doğruusuna uymayacağı, bunun yerine değişik şartlardadeğişik doğruların ortaya çıkacağı anlatılmıştır. Böylece literatürde sanıldığı gibi Jacobdoğru yönteminin her türlü akiferde kuyulara doğru olan yeraltı suyunu uzun zamanlardadeğerlendirmeye yetmeyeceği doğrunun eğimi göz önünde tutularak belirtilmiştir.Geliştirilen yöntemin uygulanması Suudî Arabistan’dan elde edilen zaman-düşü verileriiçin gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Çatlak, değişken geniş çap, Dördüncü zaman, duragan olmayan akış, gözenek, Kurak bölge, tip eğri, tip doğru
___
- Bai, M., Elsworth, D. and Roegiers J. (1993), Multi-porosity/multi-permeability approach to the simulation of naturally fracture reservoirs, Water Resour. Res. 29 (6), 1621-1633.
- Barenblatt, G. I., Zheltov, I. P. and Kochina, I. N (1960) Basic concepts in the theory of seepage of homogeneous liquids in fractured rocks (Strata), Journal of Applied Mathematics and Mechanics 24 (5), 1286-1303.
- Cooper, H.H. and Jacob, C.E., (1946). A generalized graphical method for evaluating formation constants and summarizing well field history. Amer. Geophys. Union, Trans., 27: 526-534.
- De Glee, G.J., (1930). Over Grondwaterstroomingen bij wateronttrekking door middel van Putten, T. Waltman, Jr., Delft.
- Gerke, H. H. and van Genuchten, M. T. (1993) A dual-porosity model for simulating the preferential movement of water and solutes in structured porous media, Water Resour. Res. 29 (2), 305-319.
- Hantush, M.S., (1959). Non-steady flow to flowing wells in leaky aquifers. J. Geophys. Res., 64 :1043.
- Kazemi, H., Seth, M. S. and Thomas, G. W. (1969) The interpretation of interference tests in naturally fractured reservoirs with uniform fracture distribution, Journal of the Society of Petroleum Engineering 9, 463-472.
- Odeh, A. S. (1965). Unsteady state behavior of naturally fractured reservoir. Soc. Pet. Eng. J., Vol. 243, 60-64.
- Papadopulos, I.S., and H.H., Cooper, 1967. Drawdown in a well of large diameter. Water Resour. Res., v.3, pp. 241-244.
- Şen, Z., (1985). Volumetric approach to type curves in leaky aquifers. J. Hydraul. Engrg., ASCE, 111(3): 467-484.
- Şen, Z., (1988). Dimensionless time drawdown plots of late aquifer test data. Ground Water, 26(5), 615-618.
- Şen, Z. (1989) Nonlinear flow toward wells, J. Hydraul. Div., ASCE, 115(HY2), 193- 209.
- Şen, Z. (1990) Non-linear radial flow in confined aquifers toward large diameter wells, Water Resour. Rees, 26(5), 1103-1109.
- Şen, Z., 1995. Applied Hydrogeology For Scientists and Engineers, CRC Press, Inc., Florida, 444 pages.
- Şen, Z., 2002. Drawdown distribution around large diameter well in double porosity medium. Jour. Hydrol. Engrg., ASCE, Vol. 7, No. 1, pp. 90-96.
- Şen, Z., and Altunkaynak, A. 2004. Variable discharge type curve solutions for confined aquifers. J. Amer. Wat. Res. Assoc., Vol. 40, No. 5, 1189-1198.
- Theis, C.V., 1935. The relationship between the lowering of piezometric surface and the rate and duration of discharge of a well using ground water storage. Trans. Amer. Geophys. Union, Vol.16, pp.519-529.
- Warren, J. E. and Root, P. J. (1963) The behaviour of naturally fractured reservoirs, Society of Petroleum Engineering Journal 3, 245-255.
- ISSN: 1308-3228
- Başlangıç: 2008
- Yayıncı: Su Vakfı
Sayıdaki Diğer Makaleler
Kasım YENİGÜN, Mustafa Hakkı AYDOĞDU
Yeraltı suyunun çatlaklı ortamdan gözenekli ortama değişken çaplı ve cidarı geçirimsiz kuyuya akışı
Yeraltı Suyu Hidroliği: Darcy ve Fick’den Bu Yana Geçen Süre İçinde Yapılan Çalışmalara Genel Bakış
Basınçlı akiferlerdeki kuyuların etki yarıçapının ve güvenilir pompaj süresinin belirlenmesi