Garib-nâme’de Bazı Merhun Beyitlerde “Kim” Bağlama Edatlı Cümle İle “Çün” Cümle Başı Edatı Arasındaki İlgiler

Bu çalışmada Garibnāme’deki kimi ard arda gelen anlamca birbirine bağlı beyitler(merhun)’indeki kim’li birleşik cümle ile ona bağlı çün’lü birleşik cümleye dikkat çekilmiştir. Garibnāme için bu bir üslup özelliği olarak kabul edilebilir. Eski Anadolu Türkçesinin edebȋ dil olarak Farsçaya karşı hâkimiyet mücadelesini verdiği Beylikler döneminde kaleme alınan Garibnāme’deki bu tür yapılar eser ve dönemi için karakteristik bir görünüm sunmaktadır. Garibnāme’de kim’li ve çün’lü birleşik cümle yapıları sık kullanılmıştır. Bir beyitte tamamlanmayan anlamın devamındaki beyte aktarılma yollarından biri de cümle başı edatlardan yararlanmaktır. Özellikle çün ve genişlemiş biçimleri (çünküm / çünki, çün çün vs.) ile bu anlam geçişi, devamında gelen beyte kolaylıkla aktarılmaktadır
Anahtar Kelimeler:

-

___

  • Akalın, Şükrü Haluk (2007), “Eski Anadolu Türkçesinde Çün, Çünki, Çünkim Cümle Başı Edatlarıyla Kurulmuş İsim Cümleleri”, IV. Uluslar arası Türk Dili Kurultayı Bildirileri – I (24-29 Eylül 2000), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 57-65.
  • Cemiloğlu, İsmet (1994), 14. Yüzyıla Ait Bir Kısas-ı Enbiyā Nüshası Üzerinde Sentaks İncelemesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 60-63.
  • ………………...... (2001), Dede Korkut Hikāyeleri Üzerinde Söz Dizimi Bakımından Bir İnceleme, , Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s.80
  • Ergin, Muharrem (1985), Türk Dil Bilgisi, 15. Baskı, Boğaziçi Yayınları: İstanbul.
  • …………………. (2009), Dede Korkut Kitabı -2 İndeks-Gramer, 4. Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Günay, V. Doğan (2003), Metin Bilgisi, 2.Baskı, İstanbul: Multilıngual Yayınları.
  • Günşen, Ahmet (1995), “Eski Türkçe (Köktürkçe)’nin Cümle Yapısı ve Tahlili”, Tuncer Gülensoy Armağanı, Yayına Hazırlayan: Ahmet Buran, Kayseri: Bizim Gençlik Yayınları: s. 229- 24