Sigara bırakmada kullanılan tedavi yöntemleri

On yedi milyon kişinin sigara tüketicisi olduğu ülkemizde, her yıl 100 bin insanımız sigaraya bağlı gelişen hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmektedir. Sigara içimi tek başına önlenebilir morbidite ve erken mortalitenin en önemli nedenidir. Bu nedenle sigara bırakma tedavileri ulusal sağlık programları içinde önemli bir yer tutar. Sigara bırakma tedavisinin ilk basamağı hastayı sigarayı bırakması konusunda motive etmek, bilgilendirmek ve desteklemektir. Ardından uygun farmakolojik tedavi planlanmalıdır. Sigaranın bırakılması için çeşitli farmakolojik tedaviler uygun bulunmuştur. Bunlar arasında nikotin replasman tedavisi ve bupropion en önemli iki ajandır. Nikotin replasman tedavisi (NRT) sigara içme isteğini ve tütün yoksunluğu yakınmalarını azaltıcı etkisi ile sigara bırakma da güvenilir bir tedavi biçimidir. Özellikle fiziksel bağımlılığı olan olgular için uygun bir tedavi seçeneğidir. NRT için kullanılan preparatlar; transdermal nikotin bantı, nikotin sakızı, nazal sprey, sublingual tablet ve inhalerdir. Ülkemizde bu preparatlardan yalnızca nikotin sakızı ve transdermal nikotin bandı bulunmaktadır. Maliyeti yaklaşık olarak bir haftalık sigara maliyeti kadardır. Kullanımının kesinlikle uygun olmadığı durumlar; yeni geçirilmiş miyokard enfarktüsü, aritmi, stabil olmayan anjina pektoris, psöriasis, kronik dermatitis ve ürtiker gibi kronik yaygın cilt hastalıklarıdır. Bupropion; en yaygın kullanılan NRT dışı tedavidir, güvenli ve iyi tolere edilen bir tedavi yöntemidir. Sigara içme isteği üzerine azaltıcı etkisi olan bir antidepresandır. Sigara bırakma tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir. Sigara bırakma üzerine etki mekanizması tam olarak bilinmemektedir. En yaygın yan etkisi; aðız kuruluğu, uykusuzluk, uyku bölünmeleri, ciltte kızarıklık ve kaşıntıdır. Diğer antidepresanlarda olduğu gibi düşük oranlarda konvülziyon ve alerjik reaksiyon riski vardır. İlaç dışı tedavi yöntemleri olarak kullanılan hipnoz ve akupunktur tedavileri etkisizdir.
Anahtar Kelimeler:

Nikotin, Bupropiyon, Sigarayı bırakma

Smoking cessation treatment methods

Seventeen million people smoke in Turkey and every year one hundred thousand people die due to smoking related diseases. The most important cause of preventable morbidity and early mortality is smoking. Because of this, smoking cessation therapies have an important role in national health programs. The first step of smoking cessation therapy is motivation, giving information and supporting the patient and then pharmacological therapy must be planned. For smoking cessation, multiple pharmacological therapies have been approved. The most important two therapy modalities are bupropion and nicotine replacement therapy (NRT). The relieving effect of NRT on craving for smoking and withdrawal symptoms is well described; NRT is also a safe therapy modality. NRT is especially suitable for smokers with physical addiction. The medications prepared for NRT include transdermal nicotine patch, nicotine gum, nasal spray, sublingual tablet and inhaler. In our country, only nicotine gum and patches are available. The cost of this therapy is nearly equal to the cost of cigarettes consumed weekly. The contraindications of NRT include recent myocardial infarction, cardiac arrhythmias, unstable angina pectoris and chronic dermatological disseas such as psoriasis, chronic dermatitis and urticaria. Bupropion is the most commonly used alternative to NRT, a safe and tolerable drug. It is an anti-depressant with a diminishing effect on the desire to smoke. The effect on smoking cessation is not well known. Most common side effects are; xerestomia, sleep disorders, rash and pruritus. It has low risks for convulsion and allergic reaction, like other anti-depressants. Hypnosis and acupuncture are ineffective paramedical therapy modalities.

___

  • 1.Haustein KO. Pharmacotherapy of nicotine dependence. International Journal of Clinical Pharmacology and Theraputics 2000, 38: 273-90.
  • 2.Toraks Derneği Eğitim Kitapları Serisi; Sigara bırakma tedavisi; Toraks Derneği Tütün ve Sağlık Çalışma Grubu: 1-18. Editörler Metintaş, M. Süerdem, M.
  • 3-Solak ZA, Göksel T, Erdinç E, Üstün H. Sigara ile ilişkili ciddi akciğer hastalığı olanların sigara içen yakınlarında sigara bırakma tedavisinin başarısı. Toraks Dergisi 2002; 3(3): 248-52.
  • 4.Tredaniel J, Boffetta P, Saracci R, Hirsch A. Exposure to environmental tobacco smoke and adult non-neoplastic respiratory diseases. Eur Respir J 1994 7: 173-85.
  • 5.I.Campbell. Nicotine replacement therapy in smoking cessation. Thorax: 2003; 58: 464-65.
  • 6.Fichtenberg CM, Glantz SA. Effect of smoke free workplaces on smoking behavior: systematic review. BMJ 2002; (27) 325:188-91.
  • 7.Çelik P, Esen A, Yorgancıoğlu A, Şen FS. Manisa ilinde lise öğrencilerinin sigaraya karşı tutumları. Toraks Dergisi 2000;1:61-66.
  • 8.Niu T, Chen C, Ni J, Wang B. Nicotine dependence and its familial aggreation in Chinese.International Journal of Epidemiolgy 2000; 29:248-52.
  • 9-Daniel LJ, Jane CJ, Robin LK, Ross CB. A prospective investigation of the impact of smoking bans on tobacco cessation and relapse. Tobacco Control 2001; 10: 267-72.
  • 10.Dale LC, Ebbert JO, Hays JT, Hurt RD. Treatment of nicotine dependence. Mayo Clin Proc 2000; 75: 1311-16.
  • 11.Rennard SI, Daughton DM. Smoking cessation. Chest 2000; 117: 360-364.
  • 12.Elbert DG, Penny NG, Mikael F, Rollyn S. A Comparisan of a nicotine sublingual tablet and placebo for smoking cessation. Nicotine and Tobacco Research 2002; 4: 441-50.
  • 13.West R, Mcneill A, Raw M. Smoking cessation guideline for health professionals: an update: Thorax 2000; 55: 987-99.
  • 14.Ellin R. Bupropion and other non nicotine pharmacotherapies. BMJ; 2004: 509-11.
  • 15.Raw M, Mcneill A, West R. Smoking Cessation Guidelines for Health Professionals A guide to effective smoking cessation interventions for the health care system. Thorax 1998; 53(Suppl 5) 1-18.
  • 16.Dale LC, Glover ED, Sachs DPL, Schoeder DR. Bupropion for smoking cessation: Predictors of successful outcome. Chest 2001; 119: 1357-64.