Gazlı içecekler: Sağlık Açısından değerlendirmeler

Beslenme alışkanlıklarının ayaküstü beslenmeye dönüştüğü bugünün sanayileşen dünyasında, enerji yoğun yiyecek ve içeceklerin tüketiminde de eşzamanlı bir artış olmuştur. Bu kapsamda gazlı içeceklerin özel bir önemi bulunmaktadır. Bu içecekler içerdikleri yüksek şeker miktarı ve diğer maddelere bağlı obezite, osteoporoz, ağız-diş hastalıkları ve gastrointestinal sistem hastalıkları gibi kronik sağlık sorunlarına yol açabileceğinden son yıllarda daha fazla tartışılmaya başlamıştır. Oysa sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için, dünyada ve ülkemizde günlük beslenme pratiğinde gazlı içeceklerin yerine su, süt ve taze sıkılmış meyve suları gibi sağlıklı seçeneklerin tüketimini sağlayacak politikaların geliştirilmesi öne çıkarılmalıdır. Bu yazı kapsamında gazlı içecekler ve sağlık risklerinin farklı boyutları ele alınmıştır. Gazlı içeceklerin 17.yüzyıldan bu yana tarihsel süreci, ilişkili olduğu hastalıklara ilişkin paylaşım ve sağlıklı beslenme bakış açısıyla kısa, ortam ve uzun dönem öneriler derleme makale özelliğindeki yazının başlıca başlıklarını oluşturmuştur.

Carbonated soft drinks: Assessments in regard to health aspects

Consumption of energy dense foods and beverages has increased concurrently with the change in eating habits to fast food in the current industrialized world. In this content, carbonated soft drinks have specific consequences. Recently, carbonated drinks have been discussed more as they may cause chronic diseases like obesity, osteoporosis, oral and dental diseases and gastro-intestinal tract diseases due to their high sugar content and other ingredients. Thus, both in the world and in our country, healthy alternatives such as water, milk, and freshly squeezed fruit juices consumption in daily practices should be given priority instead of carbonated soft drinks to maintain a healthy life. In this paper, different aspects of health risks of carbonated soft drinks have been discussed. . Historical background of carbonated drinks since 17th century, potential health risks of consumption of such drinks and recommendations in the short, medium and long run in health perspective have been the major headings of this review article.

PDF

___

1.Yücecan S. Optimal beslenme ilkeleri. Sağlık Bakanlığı yayınları: Şubat 2008. s. 7-13.
2.Türkiyeye özgü beslenme rehberi. Ankara: 2004. s. 9, 10, 12.
3. Sıvı ve su tüketimi ile sağlık ilişkisi. Ankara Tabip Odası; Mart 2012. Erişim, 28 Aralık 2012, http://ato.org.tr/bilgi/hekimler-icin-guncel-tibbi- bilgiler/detay/9
4.Aslan D, Temiz A, Köse M et al. Ankarada yerel bir belediye çalışanlarının su, süt, süt ürünleri ve alkolsüz diğer içecekleri tüketme durumları. Ev Ekonomisi Dergisi 2002; 8(10): 37-46.
5.İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü. Ulusal gıda ve beslenme stratejisi çalışma grubu raporu. DPT Yayın No. 2670. Ankara: Mart 2003.
6.Gorman S, Valtin H. Drink at least eight glasses of water a day. Really? Is there scientific evidence for 8 8?. The American Physiological Society 2002; 283: R993R1004.
7.Vartanian L, Schwart M, Brownell K. Effects of soft drink consumption on nutrition and health: A systematic review and meta-analysis. Am J Public Health 2007; 97: 667-75.
8.Erişim, 20 Haziran 2012. www.britannica.com/EBchecked/topic/552397/ soft- drink
9. Gazlı içecek sektörü araştırması. Erişim, 20 Haziran 2012, http://www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/1- 36.pdf
10. Erişim, 20 Haziran 2012, Beverages. http://www.ers.usda.gov/data/ foodconsumption/FoodAvailSpreadsheets.htm
11.Alexander E, Yach D, Mensah G. Major multinational food and beverage companies and informal sector contributions to global food consumption: implications for nutrition policy. Globalization and Health 2011; 7: 26.
12.Karalar R, Kiracı H. Marka değeri bileşeni olarak marka bağımlılığı: Kolalı içecekler üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2007; (2): 205-26.
13.Anderson-fye E.P. A coca-cola shape: cultural change, body image, and eating disorders in San Andres, Belıze. Culture, Medicine and Psychiatry 2004; 28: 56195.
14.Taylor FC, Satija A, Khurana S, Singh G, Ebrahim S. Pepsi and Coca Cola in Delhi, India: availability, price and sales. Public Health Nutr 2011 Apr; 14(4): 653- 60.
15.Halk sağlığı ile ilgili güncel sorunlar ve yaklaşımlar. Ankara: Ankara Tabip Odası- Grafker Matbaası; Mart 2009.
16.Hawkes C. Marketing of food and beverages to children. Report of a WHO Forum and Technical Meeting. Oslo, Norway, 2-5 May 2006.
17.Babayiğit M, Oğur R, Tekbaş Ö, Hasde M. Genç erişkin erkeklerde alkolsüz içecek tüketim alışkanlıklarının ve etki eden faktörlerin araştırılması. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Genel Tıp Dergisi 2006; 16(4): 161-8.
18.T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Türkiyede okul çağı çocuklarında (6-10 yaş grubu) büyümenin izlenmesi (TOÇBİ) projesi araştırma raporu. Temmuz 2011.
19.Ogur R, Uysal B, Ogur T, Yaman H, Oztas E, Ozdemir A, Hasde M. Evaluation of the effect of cola drinks on bone mineral density and associated factors. Basic Clin Pharmacol Toxicol 2007 May;100 (5): 334- 8.
20.Jacobson M. How soft drinks are harming Americans health. Liquid Candy. Washington DC: Center for Science in the Public Interest; 2005.
21. Wolff E, Dansinger ML. Soft drinks and weight gain: how strong is the link? Medscape J Med 2008; 10(8):189.
22.Clifton PM, Chan L, Moss CL, Miller MD, Cobiac L. Beverage intake and obesity in Australian children. Nutr Metab (Lond). 2011 Dec;12 (8): 87.
23. Kra ̈mer A. World Championship 2006 in Germany: Sponsorship through Coca Cola, McDonalds, Anheuser-Busch. European Journal of Public Health 2006;16 (6): 682.
24.Ogden CL, Carroll MD, Kit BK, Flegal KM. Prevalence of obesity and trends in body mass index among US children and adolescents 1999-2010. JAMA 2012 Feb 1;307 (5): 483-90.
25.Bae SG, Kim JY, Kim KY, Park SW, Bae J, Lee WK. Changes in dietary behavior among adolescents and their association with government nutrition policies in Korea, 2005-2009. J Prev Med Public Health 2012 Jan; 45(1): 47-59.
26.Ranjit N, Evans MH, Byrd-Williams C, Evans AE, Hoelscher DM. Dietary and activity correlates of sugar-sweetened beverage consumption among adolescents. Pediatrics 2010 October; 126(4): e754e761.
27.Hafekost K, Mitrou F, Lawrence D, Zubrick SR. Sugar sweetened beverage consumption by Australian children: Implications for public health strategy. BMC Public Health 2011;11:950.
28.T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı Genelgesi. Sayı: B.08.0.SDB.0.11.00.00.313.01.03/1782.
29.Garipağaoğlu M, Kuyrukçu N. Çocuk sağlığı ve kafein. Çocuk Dergisi 2009; 9 (3): 110-5.
30.Weng X, Odouli R, Li DK. Maternal caffeine consumption during pregnancy and the risk of miscarriage: a prospective cohort study. Am J Obstet Gynecol 2008 Mart; 198(3): 279 e1-8.
31.Pollack AZ, Buck Louis GM, Sundaram R, Lum KJ. Caffeine consumption and miscarriage: a prospective cohort study. Fertility and Sterility 2010; 93(1): 304-6.
32.Ilgaz Ş. Kafein ve sağlık üzerine etkileri. STED Ocak 2001. Erişim, 21 Haziran 2012, http://www.ttb.org.tr/STED/sted0101/16.htm
33.Ren JS, Freedman ND, Kamangar F, et al. Tea, coffee, carbonated soft drinks and upper gastrointestinal tract cancer risk in a large United States prospective cohort study. Eur J Cancer 2010 July; 46(10): 187381.
34.Zhang X, Albanes D, Beeson L, van den Brandt P, Buringve J et al. Risk of colon cancer and coffee, tea, and sugar-sweetened soft drink ıntake: pooled analysis of prospective cohort studies. J Natl Cancer Inst 2010; 102: 771-83.
35. Tsimihodimos V, Kakaidi V, Elisaf M. Cola-induced hypokalaemia: pathophysiological mechanisms and clinical implications. Int J Clin Pract 2009 Jun; 63(6): 900-2.
36.Santucci R, Levêque D, Herbrecht R. Cola beverage and delayed elimination of methotrexate. Br J Clin Pharmacol 2010; 70(5): 762-4.
37. Bahçeci M. Mineralokortikoid fazlalığı (primer hiperaldosteronizm); Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism Mart 2003; 7(1): 70-80.
38. Assy N, Nasser G, Kamayse I, Nseir W, Beniashvili Z, Djibre A et al. Soft drink consumption linked with fatty liver in the absence of traditional risk factors. Can J Gastroenterol 2008; 22(10): 811-6.
39.Hasselkvist A, Johansson A, Johansson AK. Dental erosion and soft drink consumption in Swedish children and adolescents and the development of a simplified erosion partial recording system. Swed Dent J 2010; 34(4): 187-95.
40. Wang YC, Coxson P, Shen YM, Goldman L, Bibbins-Domingo K. A penny-per-ounce tax on sugar- sweetened beverages would cut health and cost burdens of diabetes. Health Aff (Millwood). 2012 Jan; 31(1): 199-207.

ISSN: 1300-0853
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 1992
Yayıncı: TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ

Arşiv