Ayfer Fırat GEMALMAZ, Pınar OKYAY, Eyüp DOYURAN, Okay BAŞAK, Erdal BEŞER

Aydın ili 1 nolu AÇSAP merkezi aile planlaması hizmetlerinin değerlendirilmesi

Bu araştırma Aydın ili 1 No'lu Ana-Çocuk Sağlığı Aile Planlaması Merkezi'ne başvuran kadınlara verilen aile planlaması hizmetini değerlendirmek, koruyucu yöntem tercihleri, öürenim durumu ve riskli gebeliklerle ilişkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. 2000 yılında merkeze yapılan toplam 4711 başvurudan aylara göre tabakalandırma sonrası sistematik örnekleme ile 928 kayıt örneklem grubu olarak seçilmiştir. Veriler SPSS 10.0 ile değerlendirilmiş ve analizde ki-kare testi kullanılmıştır. Kadınların yaş ortalaması 31,01±6.68 olup, %70.1'i ilkokul ve altı eğitimliydi. Toplam gebelik ortalaması 2.45±1.39, doğurduğu çocuk ortalaması 1.94±0.91 dir. Kadınların %98.7'si herhangi bir yöntemle korunuyordu ve etkin yöntem kullanım oranı %89 idi. Son üç ay içerisinde kullandıkları yöntemler incelendiğinde, kondom en çok (%53.7), rahim içi araç ise en az (%2.6) tercih edilendi. Kadınların %77.8'inin son gebeliği normal doğum, %15.9'unun isteyerek düşük ile sonlanmıştı. Dört ve üzerinde gebeliği olanlarda ve son gebelik aralığı iki yıldan az olanlarda son gebeliğin isteyerek düşükle sonlanma oranı yüksektir(p

Anahtar Kelimeler:

Poliklinikler, Gebelik, istenmeyen, Düşük, istemli, Aile planlama servisleri, Doğum kontrolü, Gebelik önlenmesi, Tıbbi kayıtlar

Evaluating the family planning services: Child health center

This study was designed for evaluating the family planning services provided to women and examining their protective method preferences, as well as the relationship between the educational status and the risky pregnancies, in women admitted to the Mother and Child Care Center No 1 of Aydın city. Of the total 4711 registers in the year 2000, 928 were chosen by systematical sampling after stratificiation according to months. SPSS 10.0 was used for interpreting the data. Chi square test was used for analyzing the results. The mean age of the women included to the study was 31.01±6.68 years and 70.1% of them were primary school educated or not literated. The mean value of their total pregnancy and partum numbers was 2.45±1.39 and 1.94±0.91 respectively. It was determined that 98.7% of women used any protective methods, whereas 89% of them used modern methods. Condom was found to be the first choice with a rate of 53.6% and intrauterine device was the last with 2.6%. When the results of the last pregnancies were examined, we found that 77.8% had normal vaginal delivery and 15.9% had induced abortion. In the less educated group, abortion rates for the last pregnancy were high and also in this group, women having four or more pregnancies were found higher compared to others (p< 0,05). Having abortion for unintended pregnancies and the significant relation of this with educational status, pregnancy numbers and the interval of the last two pregnancies shorter than two years were the most important findings of the study. We conclude that this center meets an important need; however family planing services should be improved accordingly.

Keywords:

Ambulatory Care Facilities, Pregnancy, Unwanted, Abortion, Induced, Family Planning Services, Contraception, Contraception Behavior, Medical Records,

___

1-Akın A, Özvarış ŞB. Ana Sağlığı ve Aile Planlaması, içinde: Bertan M, Güler Ç.(Edi) Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Ankara: Güneş Kitabevi; 1995. s:133.
2-Özvarış ŞB. Aile Planlaması. Sağlık ve Toplum. 1998; 8(3-4): 49-54.
3-Güngör L, Açık Y, Güngör YM, Oğuzöncül AF. Elazığ Devlet Hastanesi Aile Planlaması Polikliniğine İsteğe Bağlı Düşük Yapmak için başvuran Kadınlar ve Eşlerinin Aile Planlaması ve İsteğe Bağlı DüşükHakkındaki Bilgi, Tutum, Davranışları. Fırat Tıp Dergisi. 2003; 8(1): 29-33.
4-Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü'nün Görevleri. TC. Sağlık Bakanlığı. Erişim tarihi: 03.01.2005. http// www.saglikbakanligi.gov.tr.
5-Mayda SA, Yakalı G, Murateriman T. Düzce İli Konuralp Kasabasında 15-49 Yaş Evli Kadınların Aile Planlaması Yöntem Kullanma Durumları ve Yöntem Kullanmama Nedenleri. Sağlık ve Toplum. 2004; 14(1): 67-72.
6-Türkistanlı Çeber E, Mermer G, Yıldız F. Evka-4 Sağlık Ocağı Bölgesinde 15-49 Yaş Evli Kadınların Kontraseptif Kullanımı ve Bu Durumu Etkileyen Faktörler. Sağlık ve Toplum. 2003; 13(1): 81-86.
7-Yıldırım G, Turaçlar N, Bakır A, Özdemir L. Sivas ili Ana-Çocuk Sağlığı Merkezine Başvuran Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihleri ve Etkileyen Faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2003; 25(3): 99-104.
8-Kişioğlu AN, Öztürk M, Uşkun E, Kırbıyık S. İsparta İli Sadık Yağcı Ana-Çocuk Sağlığı Aile Planlaması Merkezi'nin Aile Planlaması Polikliniğine 2000 Yılında Başvuran Hastaların Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum. 2003; 13(1): 68-74.
9-Elçioğlu ŞÖ, Ünlüoğlu İ, Özalp S. Aile Planlaması Danışmanlık Hizmetleri ve Kalite. Sağlık ve Toplum. 2000; 3: 3-7
10-Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1998. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü; Ekim 1999.
11-Akın A. Türkiye'de Ana Sağlığı, Aile Planlaması Hizmetleri ve İsteyerek Düşükler. 1998 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması İleri Analiz Sonuçları. 2002. s: 151-182.
12-Sağlık 21 Herkese Sağlık Türkiye'nin Hedef ve Stratejileri. Ankara: TC.Sağlık Bakanlığı; Aralık 2001. s: 64
13-Aydın Merkezinde İstenmeyen Gebelikler ve Risk Faktörleri. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi. Aydın, 2004.
14-Aytekin NT, İrgil ME, Pala K. Gemlik Bölgesindeki Gebelerin Kullandıkları Aile Planlaması Yöntemlerinin Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum. 2001 ;11(1): 37-41.
15-Polat SA, Açık Y, Gürateş B. Elazığ Devlet Hastanesi Aile Planlaması Polikliniğine Başvuran Kadınların Doğurganlık Özellikleri ve Kullandıkları Aile Planlaması Yöntemleri. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi. 2000; 7(3): 260-5
16-Öztürk M, Kişioğlu AN, Çakmak A. İsparta Gönen'de Kadınların Aile Planlaması Uygulamaları ve Etkileyen Faktörler. Sağlık ve Toplum. 1999; 9(2): 17-21.
17-Lüleci E, Nardal İ, Benli M. Manisa Merkezi'nde 15-49 Yaş Arası Evli Kadınların Doğurganlık Davranışları ve Aile Planlaması Uygulamalarının Değerlendirilmesi. 1. Ulusal Ana Çocuk Sağlığı Kongresi, Ankara, 29-31 Mart 2001; Kongre Kitabı:243-4.
18-Kazeeroni T, Talci AR., Sadeghi-Hassanabadi A., Arasteh MM., Saalabian J. Reproductive Behavior in Women in Shiraz. East Mediterr Health J 2000; 6(2-3):517-21.
19-Diker J, Erkoç A, Karataş N. Dr. İ. Şevki Atasagun Nevşehir Devlet Hastanesinde MR(Menstrüel Regulasyon) Yöntemi ile Gebeliği Sonlandırılan Hastaların Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum. 2003;13(2): 67-72.
20-Akın A. Cultural and Psychosocial Factors Affecting Contraceptive Use and Abortion in Two Provinces of Turkey. Abortion in the Developing World, WHO, 1999. p:195
21-Shi-xun G. First Trimester Induced Abortion Behavior Among Married Women in Shangahai, China. Abortion in the Developing World, WHO, 1999. p:78
22-Yiğiter Şenol Y, Dönmez L. Antalya Kütükçü 6 No'lu Sağlık Ocağı Bölgesi'nde 15-49 Yaş Evli Kadınlarda İsteyerek Düşük Sıklığı ve Etkileyen Faktörler. Sağlık ve Toplum. 2002;12(4): 62-66.
23-Meteoğlu D, Güngör F, Pehlivan A, Doyuran E. 2001 Yılında Aydın İlinde Ana Sağlığı ve Aile Planlaması. Sağlık ve Toplum. 2002;12(1): 33-36.
24-Klima SC. Unintended Pregnancy, Consequences and Solutions For A Worldwide Problem. Journal of Nurse-Midwifery, 1998; 43(6): 483-491.
25-Çan G, Beşer E, Bozkaya H, Mocan H, Güler Ç. Factors Affecting Unintended Pregnancy Prevalence and The Effects of Those Pregnancies On Health Conditions. Acta Reproductiva Turcica 1994;16(2):127-133.
26-Özaydın N, Akın A. İstenmeyen Gebelikler ve Düşüklerin Kadın Sağlığına Etkileri. Sağlık ve Toplum. 1998; 8(3-4): 55-60.

ISSN: 1300-0853
Yayın Aralığı: 6
Başlangıç: 1992
Yayıncı: -

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Kurşun ve çocuk sağlığı

Cihat ŞANLI, Selda HIZEL, MERYEM ALBAYRAK

15-49 yaş kadınlarda ortalama menarş yaşı

Nurdan TEKGÜL, Dilek SALTIK, Yeşim ŞEN, Sultan KURT

Aydın ili 1 nolu AÇSAP merkezi aile planlaması hizmetlerinin değerlendirilmesi

Ayfer Fırat GEMALMAZ, Pınar OKYAY, Eyüp DOYURAN, Okay BAŞAK, Erdal BEŞER

Travmatik karotid arter diseksiyonu: Olgu sunumu

Şahika Liva CENGİZ, Mehmet Liva CENGİZ

Trafik kaza yaralanmalarında ikincil korunma: Çocuk araba koltukları

Güledal BOZTAŞ, LÜTFİYE HİLAL ÖZCEBE

Gümüşdere Sağlık Ocağı'nda pasif sigara maruziyetinin doğum ağırlığı üzerine etkisi

Yılmaz Sevinç YELTEKİN, Defne KARASİMAV, SIDDİKA SONGÜL YALÇIN