Ali Rıza TÜMER, Ramazan AKÇAN, Özge GÜLMEZ, Aysun ODABAŞI BALSEVEN, Emre KARACAOĞLU

Alzheimer hastalığı'nda fiil ehliyeti

Alzheimer hastalığı demansın en sık nedeni olup, mental fonksiyonların bozulması ile karakterize santral sinir sisteminin progresif dejeneratif bir hastalığıdır. Dünyada ve ülkemizde yaşam süresinin uzaması Alzheimer hastalığına yakalanan kişi sayısında artışa ve bu popülasyonun daha fazla hukuki sorunla karşılaşmasına neden olmaktadır. Yaşam süresinin uzamasıyla birlikte bu hastalar, vasi tayinine gereksinim olup olmadığı, fiil ehliyetinin tam olup olmadığı hususlarının değerlendirilmesi amacıyla eskiye oranla daha sık adli tıbbi muayeneye gönderilmektedir. Geç dönem Alzheimerlı hastaların adli tıbbi muayeneleri fiil ehliyeti açısından genellikle bir sorun oluşturmazken, erken ve orta evre Alzheimer hastalarının adli tıbbi değerlendirmesinde sorunlar yaşanabilmektedir. Bu nedenle, erken ve orta evre Alzheimer hastalarında tam ve ayrıntılı bir değerlendirme ile fiil ehliyeti konusunda karar verilmesi önem taşımaktadır.

Legal capacity in alzheimer s disease

Alzheimer s disease, a progressive degenerative disease of central nervous system, is the most common cause of dementia, characterized by deterioration of mental functions. Worldwide increase in life expectancy leads to increased number of individuals with Alzheimer's disease, and consequently causes more legal issues regarding this population. With the prolongation of life expectancy, these patients are more frequently referred to forensic medical examination for evaluation of legal capacity or if they need guardian or not. Forensic medical examinations of patients with late stage Alzheimer s disease usually do not create a problem especially in terms of capacity to act but forensic medical assessment of early and mid-stage Alzheimer s disease may lcreate a problem. Therefore, it is important to perform a full and detailed assessment, while deciding on legal capacity of early and mid-stage Alzheimer s patients.

PDF

___

1. Perkins P, Annegers JF, Doody RS, Cooke N, Aday L,Vernon SW. Incidence and prevalence of dementia in a multiethnic cohort of municipal retirees. Neurology 1997; 49(1): 44-50.
2. Barlas GÜ, Onan N. Alzheimer hastası ve aileleri ile iletişim. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;11(4):105-11.
3. Soysal H. Adli psikiyatri. 2inci basım; 2012. s.33.
4. Selekler K. Alois Alzheimer ve Alzheimer hastalığı. Geriatri Dergisi 2012;13(3): 9-14.
5. Koçer B. Demans epidemiyolojisi. Demans Dizisi 1999;1:41-4.
6. Gurvit H, Emre M, Tinaz S, Bilgiç B, Hanagasi H, Sahin H et al. The prevalence of dementia in an urban Turkish population. Am J of Alzheimers Dis Demen 2008; 23(1): 67-76.
7. Aydemir Ç, Kısa C. Konsültasyon liyezon psikiyatrisinde demans. Klinik Psikiyatri 2001; 4: 203-11.
8. Şahin HA, Yazıcı TG. Alzheimer hastalığı. Klinik Gelişim. 2010; 1: 28-52.
9.Uygur N. Yeni Türk Medeni Kanunu ve demanslı hastalar. Demans Dergisi 2002; 2: 21-6.
10. Erkan U, Yücer İ. Ayırt etme gücü. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2011; 60(3): 485-522.
11. Resmi Gazete. 2001; 24607.
12. Kurt G, Beyaztaş F, Erkol Z. Yaşlıların sorunları ve yaşam memnuniyeti. Adli Tıp Dergisi 2010; 24(2): 32-9.
13. Cankurtaran E, Özalp E, Soygür H. Dahiliye kliniklerinde unutkanlık şikâyeti olan hastalara yaklaşım. İç Hastalıkları Dergisi 2006;13(1): 20-6.
14. Ruggieri RM, Piccoli F. Legal and assistance aspects of Alzheimers disease analysis of 100 cases. Neurol Sci 2003; 24:125-9.
15. Marson DC, Martin RC, Wadley W, Griffith RH, Snyder S, Goode PS et all. Clinical interview assessment of financial capacity in older adults with mild cognitive impairment and Alzheimers disease. J Am of Geriatr Soc 2009; 57(5): 806-14.
16. Güngen C, Turan E, Eker E, Yaşar Y, Engin F. Standardize mini mental testin Türk toplumunda hafif demans tanısında geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2002;13(4): 273-81.
17. Gürvit H, Baran B. Demanslar ve kognitif bozukluklarda ölçekler. Nöropiskiyatri Arşivi 2007; 44: 58-65.
18. McKhann G, Drachman D, Folstein M, Katzman R, Prize D, Stadlan EM. Clinical diagnosis of Alzheimers disease: Report of the NINCDS- ADRDA work group under the auspices of department of health and human services task force on Alzheimers disease. Neurology 1984; 34(7): 939-44.
19. Petersen RC. Mild cognitive impairment as a diagnostic entity. J Intern Med 2004; 256:183-94.
20. Cangöz B, Karakoç E, Selekler K. Trail making test: normative data for Turkish elderlys by age, sex and education. J Neurol Sci 2009; 283(1-2): 73-8.
21. Cangöz B, Karakoç E, Selekler K. Saat çizme testinin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlilik- güvenilirlik çalışmaları. Türk Geriatri Dergisi 2006; 9(3):136-42.
22. Selekler K, Cangöz B, Karakoç E. İşlevsel faaliyetler anketinin 50 yaş ve üzeri grupta Türk kültürü için uyarlama ve norm belirleme çalışması. Türk Nöroloji Dergisi 2004; 10(2); 102-7.
23. Saka E, Mihci E, Topçuoğlu MA, Balkan S. Enhanced cued recall has a high utility as a screening test in the diagnosis of Alzheimers disease and mild cognitive impairment in Turkish people. Arch Clin Neuropsyc 2006; 21(7): 745-51.
24. Dick JRP, Guiloff RJ, Stewart A, Blackstock J, Bielewska C, Paul EA et al. Mini-mental state examination in neurological patients. J Neurol, Neurosurg and Psychiatry 1984; 47: 496-9.
25. Kalem AŞ, Öktem Ö, Emre M. Determination of the descriptive statistics for short Blessed orientation memory concentration test and standardized mini mental state examination test in an normal adult Turkish sample. Nöropsikiyatri Arşivi 2002; 392-3 (4): 95-102.
26. Güngen C, Turan E, Eker E, Yaşar Y, Engin F. Standardize mini mental testin Türk toplumunda hafif demans tanısında geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2002;13(4): 273-81.
27. Barton W, Laura B, Paul S, Mudaliar S, Thal L, Henry R et al. Assesment of capacity to consent to research among older persons with schizophrenia , Alzheimer's disease, or diabetes mellitus. Arch Gen Psychiatry 2005; 62: 726-33.
28. Can Y, Sercan M, Saatçioğlu Ö, Soysal H, Uygur N. Hukuki ehliyeti değerlendirme formu (HEDEF] geçerlilik, güvenilirlik ve duyarlılığı. Klinik Psikiyatri Dergisi 2006; 9(1): 5-6.
29. Karlawish JHT, Casarett DJ, James BD. Alzheimers disease patients and caregivers capacity, competency, and reasons to enroll in an early- phase Alzheimers disease clinical trial. J Am Geriatr Soc 2002; 50: 2019-24.
30. Widera E, Steenpass V, Marson D,Sudore R. Finances in the older patient with cognitive impairment. J Am Med Assoc 2011; 305(7): 698- 706.
31. Marson DC, Martin RC, Wadley W, Griffith RH, Snyder S, Goode PS et all. Clinical interview assessment of financial capacity in older adults with mild cognitive impairment and Alzheimers disease. J Am of Geriatr Soc 2009; 57(5): 806-14.
32. Ruggieri RM, Piccoli F. Legal and assistance aspects of Alzheimers disease analysis of 100 cases. Neurol Sci 2003; 24:125-9.
33. Kane NM. Legal guardianship and other alternatives in the care of elders with Alzheimers disease. Am J of Alzheimers Dis Demen 2001;16(2): 89-96.
34. Marson DC. Loss of Competency in Alzheimers disease: conceptual and psychometric approaches. Int J Law and Psychiat 2001; 24:267-83.

ISSN: 1300-0853
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 1992
Yayıncı: TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Özel Araçlarda tütün ürünleri tüketiminin tümüyle önlenmesi neden önemli? tütün kontrolü açısından değerlendirmeler

DİLEK ASLAN, Erdem İlker MUTLU, Mustafa SEYDİOĞULLARI

Alzheimer hastalığı'nda fiil ehliyeti

Ali Rıza TÜMER, Ramazan AKÇAN, Özge GÜLMEZ, Aysun ODABAŞI BALSEVEN, Emre KARACAOĞLU

Gebelerin pasif içiciliğin fetüs ve yenidoğan sağlığına etkileri konusundaki bilgileri

Sevda ATALAY, ŞAFAK DAĞHAN, ASLI KALKIM

Bir devlet hastanesinde tedavi gören koroner kalp hastalarının beslenme durumları, yağ tüketimi ve fiziksel aktivite alışkanlıkları

FULYA SARPER, MEHMET GÜLLÜ

Çalışan hemşirelerde menstrüel yakınmaların incelenmesi

ZEYNEP DAŞIKAN, Aynur SARUHAN

Alzheimer hastalığı'nda fiil ehliyeti

Özge GÜLMEZ, Ali Rıza TÜMER, Emre KARACAOĞLU, Ramazan AKCAN, Aysun ODABAŞI BALSEVEN