Yonca SÖNMEZ, Tezcan BOZKURT, Burcu TANRIKULU, İsmail KESKİN

1411

Altmış beş yaş ve üzeri nüfusta hipertansiyon prevalansı ve etkileyen etmenler

Bu çalışmanın amacı 65 yaş ve üzeri nüfusta hipertansiyon prevalansını ve etkileyen etmenleri saptamaktır. Araştırma kesitsel tiptedir. Evreni İzmir Nusret Fişek Sağlık Ocağı 2 Nolu ebe bölgesinde yaşayan 65 yaş ve üzerindeki 313 kişidir. Örnek büyüklüğü %70 prevalans, %5 hata, %95 güven aralığı için 159 kişi olarak hesaplanmıştır. Örnek sistematik örnekleme kullanılarak seçilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni hipertansiyon prevalansıdır (Ortalama sistolik kan basıncı 140 mmHg ve üzeri ve/ya da ortalama diyastolik kan basıncı 90 mmHg ve üzeri ve/ya da önceden hipertansiyon tanısı almış olanlar). Bağımsız değişkenler yaş, cins, medeni durum, öğrenim, sağlık güvencesi, gelir, sigara içme, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite durumu, süreğen hastalık, kolesterol yüksekliği varlığı, aile öyküsü ve beden kütle indeksidir. Katılımcılara yüz yüze görüşmeyle veri toplama formunun uygulanmasının ardından, kan basıncı, boy ve ağırlık ölçümleri yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde ki-kare, eğimde ki-kare ve Fisher'in Kesin Testi kullanılmıştır. Yaşlılarda hipertansiyon prevalansı %69.5 olarak bulunmuştur. Şişmanlarda, ailesinde hipertansiyon öyküsü olanlarda, ek süreğen hastalığı ve kolesterol yüksekliği olanlarda hipertansiyon prevalansı anlamlı olarak daha yüksek saptanmıştır. Hipertansiyon prevalansı yaşla birlikte anlamlı olarak azalmaktaydı. Çalışma bölgesinde yaşlılarda hipertansiyon prevalansı yüksekti. Bunun yanında hipertansiflerin %58.4'ünün kan basınçları kontrol altında değildi. Yaşlılar arasında hipertansiyonun daha iyi kontrolünü sağlamak için birinci basamak sağlık çalışanları tarafından evlerinde ziyaret edilerek kan basıncı ölçümlerinin yapılması ve risk etmenlerine yönelik bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Hypertension prevalence and ınfluencing factors a population aged 65 and over

The objectives of this study were to determine the prevalence of hypertension and affecting factors of population overs 65. It was a cross-sectional study. The study population consisted of 313 elderly aged 65 and over living in a midwife region of Nusret Fişek Health Centre, Izmir. The sample size was calculated 159 people for prevalence 0.7, standard deviation 0.05, confidence interval 95%. The sample was selected by using systematic sampling. The dependent variable was hypertension prevalence (Mean systolic blood pressure 140 mmHg and/or mean diastolic blood pressure 90 mmHg and/or previously diagnosed hypertension). The independent variables were age, gender, marital status, education, social security, income, smoking, dietary habits, physical activity status, chronic disease, hypercholesterolemia, family history for hypertension and body mass index. The questionnaire was administered to participants with face to face and then their blood pressure, weight, height were measured. Chi-square, chi-square for trend and Fisher Exact Test were used for data analysis. The prevalence rate of hypertension was 69.5%. The prevalence of hypertension was significantly higher in obese, in having family history, in having additional chronic diseases and hypercholesterolemia. The prevalence of hypertension significantly decreased by aging. The prevalence of hypertension was high among elderly in study population. Moreover, for 58.4% of the hypertensives, blood pressure levels were not controlled. To achieve a better control of hypertension among elderly, blood pressure should be measured and educationr should be provided regarding the risk factors by the primary care workers by home visits.
PDF

___

  • 1- WHO. World Health Report 1998. Life in the 21st century: A vision for all. Geneva. World Health Organization 1998. Erişim Adresi: http://www.who.int/whr/1998/en/whr98_en.pdf, Erişim Tarihi: 07.03.2006.
  • 2- World Health Report 2002. Reducing risks, promoting healthy life. Geneva. World Health Organization 2002. Erişim Adresi: http://www.who.int/whr/2002/en/whr02_en.pdf, Erişim Tarihi: 07.03.2006
  • 3- JNC VII Complete Version. National High Blood Pressure Education Program. Seventh report of the joint national committee on prevention, detection, evaluation, and treatment of high blood pressure. Hypertension 2003;42:1206-52.
  • 4- World Health Organization, International Society of Hypertension Writing Group. 2003 World Health Organization (WHO)/ International Society of Hypertension (ISH) statement on management of hypertension. Journal of Hypertension 2003;21:1983-92.
  • 5- Bennet N. Hypertension in the elderly. Lancet 1994; 344: 447-9.
  • 6- McGowan MR McGowan-Chopra J. The Hypertension Sourcebook. Mc Graw-Hill Professional Publishers. 2001; 235-8.
  • 7- Altun B, Arıcı M, Nergizoğlu G, Derici Ü, Karatan O, Turgan Ç et all. Prevalance, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (the patenT study) in 2003. Journal of Hypertension 2005;23:1817-23.
  • 8- Uçku R. Yaşlılık ve Sağlık. Nalçacı E, Hamzaoğlu O, Özalp E(ed) Eleştirel Sağlık Sosyolojisi Sözlüğü içinde. İstanbul, 2006: 472-83.
  • 9- Özdemir L, Koçoğlu G, Sümer H, Nur N, Polat H, Aker A ve ark. Sivas il merkezinde yaşlı nüfusta bazı kronik hastalıkların prevalansı ve risk faktörleri. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;27:89-94.
  • 10- Şaşmaz C. T, Buğdaycı R, Tezcan H, Kurt A. Ö. Mersin ilinde 65 yaş ve üzerinde hipertansiyon, farkında olma, tedavi alma ve kontrol durumu: 14 sağlık ocağı bölgesinde 1143 kişiyi kapsayan bir prevalans çalışması. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi 2002, Diyarbakır. Erişim Adresi: http://www.dicle.edu.tr/~halks/m131 .htm, Erişim Tarihi: 06.03.2006.
  • 11- Altıparmak S, Karadeniz G, Altıparmak O, Ataseven M, Şahin R. Yaşlılarda Hipertansiyon prevalansı: Manisa Örneği. Türk Geriatri Dergisi 2006;9(4): 197-201.
  • 12- Özkan H, Yalvarmış F, Güler M, Çalışkan T, Türker S, Sunay F. B. Yaşlı nüfusun Sosyodemografik Özellikleri:Pamukçu Kasabası, Balıkesir. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2006;15(11):199-201.
  • 13- Taşçı S, Öztürk A, Öztürk Y. Hisarcık Ahmet Karamancı Sağlık Ocağı Kıranardı Bölgesi'nde 30 yaş üstü nüfusta hipertansiyon prevalansı ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Dergisi 2005;14:59-65.
  • 14- Banegas JR, Rodriguez-Artalejo F, Ruilope LM, Graciani A, Luque M, Cruz-Troca J et al. Hypertension magnitude and management in the elderly population of Spain. Journal of Hypertension 2002;20:2157-64.
  • 15- Prencipe M, Casini A.R, Santini M, Ferretti C, Scaldaferri N, Culasso F. Prevalance, awareness, treatment and control of hipertensión in the elderly.results from a population survey. Journal of Human Hypertension 2000;14:825-30
  • 16- Ostchega Y, Dillon C. F, Hughes J. R Carroll M, Yoon S. Trends in Hypertension Prevalence, Awarness, Treatment, and Control in older U.S. Adults: Data from the National Health and Nutrion Examination Survey 1998 to 2004. Journal of the American Geriatrics Society 2007;55:1056-65.
  • 17- Hypertension Study Group. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension among the elderly in Bangladesh and India: a multicentre study. Bull World Health Organ 2001;79:490-500.
  • 18- Van Rossum C. T. M, Van de Mheen H, Witteman J. C. M, Hofman a, Mackenbach.J. R Grobbee D. E. Prevalance,treatment, and control of hypertension by sociodemograohic factors among the dutch elderly. Hypertension 2000;35:814-21.
  • 19- Gülbayrak C, Açık Y, Oğuzöncül F. A, Deveci E. S, Ozan T. A. Yenimahalle Eğitim Araştırma Sağlık Ocağına başvuran yaşlılardaki kronik hastalıkların sıklığı ve maliyeti. Atatürk Üniversitesi Tıp Dergisi 2003;35:7-12.
  • 20- Diker J. Körfez 6 No'lu Sağlık Ocağı ile Yüzbaşılar Sağlık Ocağı Bölgeleri'nde 65 yaş üzerindeki kişilerde kronik hastalıklar ve ilaç kullanımı. Geriatri 2000;3:91-7.
  • 21- Bilir N, Aslan D, Güngör N ve ark. Ankara'da Altındağ Sağlık Ocağı Bölgesi'ne bağlı Sakarya Mahallesi'nde yaşayan 65 yaş üzeri kişilerin bazı sağlık ve sosyal durumlarının saptanması. Geriatri 2002;5:97-102.
  • 22- Regidor E, Gutierrez-Fisac J,Banegas J. R, Domínguez V,Rodriguez-Artalejo F. Association of adult socioeconomic position with hypertension in older people. J Epidemiol Community Health 2006;60:74-80.
  • 23- Sabri S, Bener A, Eapen V, Abu Zeid M.S.O, Al-Mazrouei A. M., Singh J. Some risk factors for hypertension in the United Arab Emirates. Eastern Mediterranean Health Journal 2004; 610-9.
  • 24. Aksakoğlu G. Sağlıkta Araştırma ve Çözümleme. İkinci yazım. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları; 2006.
STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-0853
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 1992
  • Yayıncı: TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Kemik iliği ve kök hücre transplantasyon ilkeleri

Selin Aytaç ELMAS, Duygu Uçkan ÇETİNKAYA

Bir ilköğretim okulundaki öğrencilerin boy ve ağırlık durumları

GÜNGÖR GÜLER, Ferda YILDIRIM, EMİNE ALTUN YILMAZ

Altmış beş yaş ve üzeri nüfusta hipertansiyon prevalansı ve etkileyen etmenler

Yonca SÖNMEZ, Tezcan BOZKURT, Burcu TANRIKULU, İsmail KESKİN

Yanlış gluteal enjeksiyona bağlı derin ven trombozu: olgu sunumu

Murat ORAK, Mehmet ÜSTÜNDAĞ, Mustafa Burak SAYHAN, Emin UYSAL, Ali Yusuf ALTINCI