0-1 yaş bebeği olan annelerin sağlık ocağında ebe-hemşire hizmetlerini kullanma durumları

Amaç: 0-1 yaş bebeği olan annelerin sağlık ocağında ebe-hemşire tarafından sunulan hizmetleri kullanma durumlarını incelemektir. Yöntem: Tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırma evreni ve çalışma grubu, Konya’da bir sağlık ocağı bölgesinde yer alan dört mahallede yaşayan 0-1 yaş bebeği olan 250 anneden oluşmaktadır. Veriler araştırmacı tarafından ev ziyaretleri ile yüz yüze görüşme yöntemi ile bir anket formu kullanılarak 1 Nisan-30 Mayıs 2006 tarihleri arasında toplanmıştır. İstatistiksel analizlerde sayı ve yüzde dağılımı kullanılmıştır. Bulgular: Ailelerin çoğunluğunun (%66.8) sağlık sorunlarında başvurdukları ilk kurum sağlık ocağıdır. Bebek için kullanılan hizmetler ise sırası ile aşılama (%99.6), boy-kilo takibi (%99.6), sağlık eğitimi (%64.0), enjeksiyondur (%58.0). Annelerin son gebeliklerinde kullandıkları hizmetler; %92.0`sinin antenatal bakım hizmetini kullandığını, bu hizmetlerin kilo takibi (%89.6), bebeğin kalp seslerinin dinlenmesi (%86.4), tetanoz aşılaması (%86.0), demir ilacı alınması (%59.6), laboratuvar hizmetlerinin kullanılması (%45.2) ve sağlık eğitimi (%32.8) olduğu bulunmuştur. Son bir yılda 195 (%78) annenin evine ebe ve hemşireler tarafından ziyaret yapıldığı, yapılan ziyaretlerin %63.6`sı ETF doldurma amaçlı olduğu bulunmuştur. Sonuç: Bebekler için en çok aşılama ve boy-kilo takibi hizmetlerini kullanılırken sağlık eğitimi hizmetinden yararlanma düşük bulunmuştur. Son bir yılda annelerin çoğu ebe ve hemşireler tarafından evinde ziyaret edilmiştir. Ev ziyaretinin en fazla kayıt tutma nedeniyle olduğu belirlenmiştir.

The use of health services provided by midwives and nurses in health care centers by mothers with infants aged 0-1

Objective: The aim of the study is to examine the use of health services provided by midwives and nurses in health care centers by mothers with infants aged 0-1. Methods: This was a descriptive study. The study population was made of 250 mothers who had infants aged 0-1 and lived in a four-neighbourhood district associated with a health care center in Konya. The data was collected by researchers using a questionnaire with face-to-face interviews between March 1 and April 30, 2006. Frequency and percentage distributions were used in statistical analyses. Findings: Most of the families preferred the health care center as the first place of application when they had a health problem. The services given to infants were vaccination (99.6%), growth monitoring (99.6%), health education (64.0%) and injections (58.0%). It was determined that 92.0% of the women received prenatal care services during their last pregnancy and these services included monitoring of weight gain (89.6%), fetal heart sounds (86.4%), tetanus vaccination(86.0%), iron supplementation (59.6%), laboratory services (45.2%) and health education (32.8%). Within the past year, the houses of 195 (78%) of the mothers were visited by midwives and nurses and 63.3% of these visits were made in order to fill in house evaluation forms. Conclusions: It was determined that while vaccination and growth monitoring services were widely received by infants, the rate of utilisation of health education services was low. During the last year, most of the mothers had received house visits by midwives and nurses and most of these were for recording purposes.

___

  • 1- Öztek Z. Temel Sağlık Hizmetleri. Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayınları. Ankara. 1992.
  • 2- Taşyürek T. Türkiye`de ana ve çocuk sağlığının durumu. II. Temel Sağlık Hizmetleri Sempozyumu, Manisa.2004. www.sabem.saglık.gov.tr/kaynaklar/326-3- bildiriler.pdf.
  • 3- Goldfield SR, Wright M. Oberklaid F. Parents, infants and health care:utilization of health services in the first 12 months of life. journal Of Paediatrics and Child Health 2003; 39: 249-253.
  • 4- Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkındaki Yönerge. Ankara. 2004.
  • 5- Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Sonuçları (TNSA) 2003 http/www.hips.hacettepe.edu.tr.
  • 6- Kılıç D, Ezmeci T. Erzurum İl Merkezinde 15-49 yaş grubu annelerin sağlık ocakları tarafından verilen ana çocuk sağlığı hizmetlerini kullanma durumları ve etkileyen etmenler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2004, www.insanbilimleri.com.
  • 7- Şahin M, Eğri M. Malatya İli Yeşilyurt İlçesinde halkın ı.basamak sağlık hizmetlerinden yararlanma durumu ve etkileyen etmenler. Toplum ve Hekim 1998; 13(4):300-309.
  • 8- Sağlık Bakanlığı. Sağlık hizmetleri kullanıcıları memnuniyet araştırması. 1999. http://www.sabem.saglik.gov.tr/kaynaklar/ 1033_01.pdf.
  • 9- Berberoğlu U, Eskiocak M. Ekuklu G, Saltık A. Edirne İli Muradiye Sağlık Ocağı bölgesinde romanlar ve öbürlerinin ilk basamak sağlık hizmeti kullanımı. Toplum ve Hekim 2001; 16(6):470-75.
  • 10-Sargutan E, Pekcan H. Sağlık yönetiminde bir değerlendirme aracı olarak “Kullanım Araştırması”nın Ankara-Balgat Ana-Çocuk Sağlığı hizmetlerine uygulanması. 1997. http:www.sabem.saglik.gov.tr/kaynaklar/ 1165_3saglik_yönetimi_kullanim_arastirması.pdf
  • 11-Ayoğlu FN. ve ark. Zonguldak İli Sağlık Ocaklarında 1997-2003 yılları arasında bebek ve 1-4 yaş çocuk başına düşen ortalama izlem sayılarının değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum 2005; 15(3):70-75.
  • 12-Torcu M. ve ark. Aydın Merkez 2 No`lu Sağlık Ocağı bölgesinde 15 yaş üzeri kadınların sağlık ocağını kullanma durumları, etkileyen etmenler ile memnuniyet düzeyleri. Toplum ve Hekim 2005; 20(4):291-97.
  • 13-Çiçeklioğlu M. Sağlık hizmetlerinde farklı bir yaklaşım: birinci basamak sağlık hizmetinin değerlendirilmesi. Toplum ve Hekim 1998; 13(5):328-333.
  • 14-Hassoy H, Çiçeklioğlu M. Gülyaka Sağlık Ocağı Bölgesinde 0-6 yaş çocukların sağlık hizmeti kullanımları ve etkileyen etmenler. 9.Ulusal Halk Sağlığı Günleri Bildiri Özet Kitabı. 2005; 211.
  • 15-Baykan Z ve ark. Ana-çocuk sağlığı aile planlaması merkezine başvuran kadınların hizmetten memnuniyet durumları. Erciyes Tıp Dergisi 2004; 26(3):98-104.
  • 16-Konya ili aşılama istatistik sonuçları. 2005, http://www.konyasm.gov.tr.