İrem KAVASOĞLU, Uğur ÖZER, İ. Fatih YENEL

Sporda favoritizm: Mücadele sporları üzerine bir inceleme

Bu çalışmanın amacı, sporda kayırmacılık olgusunu, sporcu deneyimlerinden yola çıkarak, kronizm ve nepotizm kavramlarını içine alan, iltimas, adam kayırma ve taraf tutma gibi daha genel bir anlam taşıyan favoritizm kavramı çerçevesinde değerlendirmektir. Araştırma, elde edilen verilerin çözümlenmesinde kullanılan teknikler açısından nitel bir çalışmadır. Araştırmada nitel araştırma aracı olarak görüşme (röportaj) tekniği tercih edilmiş ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, amaçlı örneklem yöntemi ile seçilen ve çeşitli şekillerde kayırmacılığa maruz kaldığını belirten; güreş, boks, kick boks, wushu, muay thai ve taekwondo branşlarından birer sporcu olmak üzere, toplam 6 sporcu oluşturmuştur. Yapılan analiz sonucunda elde edilen veriler incelendiğinde, sporcuların branşlarındaki hedefleri ve karşılaştıkları engeller, maçların yönetimi ve bazı sporcuların kayrılması gibi boyutlara bağlı olarak üç tema ortaya çıkmıştır. Bu temalar: hedeflere ulaşmadaki engeller, hakem hatalarından kaynaklı haksızlıklar ve favoritizmdir. Görüşmelerden elde edilen bulgular sonucunda, incelenen mücadele sporlarında favoritizmin var olduğu söylenebilir

Anahtar Kelimeler:

Favoritizm, kronizm, nepotizm

FAVORITISM IN SPORTS: AN INVESTIGATION ON COMBAT SPORTS

The aim of the current study was to assess the fact of favoritism in sports in terms of cronyism, nepotism and -in more general sense- favoritism and partiality through athletes’ experiences. The study was a qualitative study due to the analysis techniques used for the data collection. In the study; interview technique was chosen as a qualitative study tool and semi-structured forms were employed. The study group was composed of a total of 6 athletes recruited with purposeful sampling method from wrestling, boxing, kick-boxing, wushu, muay thai and taekwondo sports who expressed to have been subjected to favoritism in various ways. When the data obtained through interviews were examined; three themes about favoritism were extracted: the goals and the obstacles encountered by the athletes in their branches, match officiating and favoritism on behalf of some athletes. These themes were barriers to achieving goals, injustice due to referee error and favoritism. As a result of the findings obtained from the interviews; it may be argued that favoritism existed in the above mentioned combat sports

Keywords:

Favoritism, cronyism, nepotism,

PDF

___

Aktan, CC (1999): Kirli Devletten Temiz Devlete, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. 2. Ansari, Y, Merdasi, A, & Aliabad, FA (2015): The ımpact of nepotism in the organization on the attitude of employees to the organization: A case study in a private bank. Int. J. Rev. Life. Sci., 5(5):509-515.
Arasli, H, Bavik, A, Ekiz, EH (2006): The effects of nepotism on human resource management: The case of three, four and five star hotels ın Northern Cyprus. International Journal of Sociology and Social Policy, 26 (7/8): 295–308.
Arasli, H, Tumer, M (2008): Nepotism, favoritism and cronyism: A study of their effects on job stress and job satisfaction ın the banking ındustry of North Cyprus. Social Behavior and Personality, 36 (9): 1237–1250.
Asunakutlu, T ve Avcı, U (2009): Nepotizm - İş tatmini ilişkisi: Aile işletmelerinde bir inceleme. organizasyon kongresi bildiriler kitabı içinde (s. 730 - 736). Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayını. ve
Asunakutlu, T (2010): Kayırmacılığın temelleri: Benzerlik ve benzemezlik. Erdem, R. (Ed.). Yönetim ve örgüt açısından kayırmacılık içinde (s. 41-60). İstanbul: Beta Basım.
Aytaç, Ö (2010a): Kayırmacı ilişkilerin sosyolojik temeli. Erdem, R. (Ed.). Yönetim ve örgüt açısından kayırmacılık içinde (s.3- 26). İstanbul: Beta Basım.
Aytaç, Ö (2010b): Bürokratik kayırmacılık: Enformel ilişkilerine etkisi. R. Erdem içinde, Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık (s. 86 - 109). İstanbul: Beta Basım. yönetim
Berkman, AÜ (2009): Gelişmekte Olan Ülkelerde Kamu Yönetiminde Yolsuzluk ve Rüşvet, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü, Ankara.
Büte, M (2011a): Kayırmacılığın çalışanlar üzerine etkileri ile insan kaynakları uygulamaları bankalarına yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1): 383-404. Türk kamu
Büte, M (2011b): Nepotizmin iş stresi iş tatmini olumsuz söz söyleme ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Aile işletmeleri üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (1): 177-194
Büte, M (2011c): Kayırmacılığın çalışan davranışları ve insan kaynakları yönetimi uygulamaları üzerine etkileri: Türk kamu bankalarına yönelik bir araştırma. Amme İdaresi Dergisi, 44 (1): 135-153.
Büte, M (2011d): Nepotizm ve iş tatmini ilişkisinde iş stresinin aracı rolü var mıdır?. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Nisan, (29): 175 – 184.
Büte, M (2011e): Kayırmacılık ile iş tatmini, olumsuz söz söyleme ve işten ayrılma Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 10 (36): 187-203. ilişki.
Çakmut, ÖY (2013): Sporda yolsuzluk: Şike ve teşvik primi suçu. Tacar Çağlar (Ed.). Ankara Barosu spor hukuku kurulu “Av. İsmail İnan armağanı içinde (s. 157- 173). Ankara: Ankara Barosu Yayınları,
Çarıkçı, İH ve Arslan, ET (2010): Türk yönetim geleneğinde kayırmacılığın tarihi seyri. Erdem, R. (Ed.) içinde, Yönetim ve örgüt açısından kayırmacılık içinde (s. 27- 39). İstanbul: Beta Basım.
Durak, N (2011): Gelenek ve modernite etkileşimi bağlamında spor etiği, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 (27), 41-61.
Erdem, R (2010): Kayırmacılık/Ayrımcılık. Erdem, R. (Ed.). Yönetim ve örgüt açısından kayırmacılık içinde (s. 1-2). İstanbul: Beta Basım.
Erdemli, A (1992): Fair Play ve Olimpizm, Spor Bilimleri 2. Ulusal Kongresi bildiriler kitabı Hacettepe Üniversitesi. Ankara:
Erdemli, A (2008): Spor Yapan İnsan, İstanbul: E Yayınları.
Fu, I (2015): Favoritism: Ethical dilemmas viewed through multiple paradigms. The Journal of Values-Based Leadership, 8 (1): 1-7.
İlhan, S. ve Aytaç, Ö (2010): Türkiye’de Kayırmacı toplumsal ve kültürel yapının rolü. Erdem, R. (Ed.). Yönetim ve örgüt açısından kayırmacılık içinde (s. 61- 83). İstanbul: Beta Basım. oluşmasında
İşçi, E, Taştan, SB, & Kozal, MA (2013): Örgütlerde nepotizm üzerine etkisinin incelenmesi: Hastane Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 1 (3): 61-83. düzeyinin çalışanları örneği. Siyaset,
Karakose, T (2014): The effects of nepotism, cronyism and political favoritism on the doctors working in public hospitals. Studies on Ethno-Medicine, 8 (3): 245–250. 25. Kurt, AA (2013): raporlaştırılması. Kurt, A.A. (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s.165-190). Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayınları. Üniversitesi
Kurtoğlu, A (2012): Siyasal örgütler ve sivil toplum örgütleri bağlamında hemşehrilik ve kollamacılık. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67 (01): 141-169.
Lokaj, AS (2015): Nepotism as a negative factor Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 4 (2): 21-26. performance.
Mendras, H (2009): Sosyolojinin İlkeleri, İstanbul: İletişim Yayınları.
Ozler.NDE, B. Buyukarslan, AB (2011): The overall outlook of favoritism ın organizations: A literature review. International Journal Of Business And Management Studies, 3 (1): 275-284.
Özkanan, A (2013): Yönetimde kayırmacı uygulamalar üzerine nitel bir çalışma. Yayımlanmamış doktora tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Özkalp, E (2004): Sosyolojinin ortaya çıkışı ve kuramsal yaklaşımlar. Özkalp, E. (Ed.) içinde, Davranış bilimlerine giriş (ss.23-40). Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayınları. Üniversitesi
Öztürk, AT (2008): Değişen çağın aile işletmelerinde yerleştirilmesinde yöneticilerden Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Journal of Arts and Sciences, 10, 109-116. Çankaya beklentiler.
Özler, H, Özler, DN ve Gümüştekin, GE (2007): Aile işletmelerinde nepotizmin gelişme evreleri ve kurumsallaşma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 437-450.
Polat, S, ve Kazak, E (2014): Okul yöneticilerinin davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20 (1): 71-92. tutum ve Prendergast, C, ve Topel, RH (1996):
Favoritism in organizations. The Journal of Political Economy, 104 (5): 958-978.
Talimciler, A (2015): Sporun sosyolojisi sosyolojinin sporu. (2. Baskı). İstanbul: Bağlam Yayınları.
TEPAV (2006): Yolsuzlukla Mücadele: TBMM Yolsuzluk: Nedenler, Etkiler, Çözüm Önerileri". Ankara: Matsa Basımevi. Olarak
Nelton, S (1998): The bright side of nepotism. Nation’s business, 86 (5), 72.
Sadozai, AM, Zaman, HMF, Marri, MYK ve Ramay, MI (2012): Impact of favoritism, nepotism and cronyism on job satisfaction a study from public sector of pakistan. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4 (6): 760-771.
Savaş, Y (2015): Nepotizmin yenilik ve yetenek yönetimi üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
Sertkaya, Ö (2012): Spor felsefesi ve etiği. Ertan, H. (Ed.) içinde, Spor bilimlerine giriş (ss. Üniversitesi Yayınları. : Anadolu Fakültesi
Şahin, M (2009): Spor Ahlakı ve Sorunları, Evrensel Yayınları, İstanbul.
Wallace, RA ve Wolf, A (2015): Çağdaş sosyoloji kuramları. 6. Baskı. L. Elburuz ve M.R. Ayas, (Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Vinton, KL (1998): Nepotism: An interdisciplinary model. Family Business Review, 11(4), 297-303.
Yıldıran, İ (2004): Fair Play: Kapsamı, Türkiye’deki görünümü ve geliştirme perspektifleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4 (4): s.3–16.
Yıldıran, İ (2005): Fair Play eğitiminde beden eğitiminin rolü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(10): 3-16