Futbolcu kızların (12-15 yaş) spora katılım motivasyonlarının belirlenmesi

Bu çalışmanın amacı 12-15 yaş grubundaki kız çocuklarını ve gençleri fiziksel olarak aktif hale getiren motivasyonları belirleyerek yaş farklılığını ortaya koymaktır. Çalışmaya, Ankara ilinde 15-31 Mayıs 2006 tarihleri arasında Ankara ili Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı Beden Eğitimi, Spor ve İzcilik Dairesi Başkanlığı tarafından ilgili yaş grubunda ilk defa düzenlenen ‘Kızlar Yeşil Sahada’ projesine katılan 285 İlköğretim II. kademesinde yer alan kız futbol oyuncusu gönüllü olarak katılmıştır (yaş= 13.27±0.78). Araştırmada veri toplama aracı olarak, kızların spor ve egzersize katılımda hangi sebebin ne kadar etkili olduğunu belirlemek için, 30 maddeden ve 8 alt boyuttan oluşan Spora Katılım Güdüsü ölçeği (Participation of Motivation Questionnaire=PMQ) uygulanmıştır. Envanterin güvenirliliği için hesaplanan Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı toplam ölçek için .90 olarak bulunmuştur. Ölçekten elde edilen veriler, frekans ve yüzdelerle açıklanmış ve yorumlanmıştır. Spora katılım güdülenmesinde yaş farklılığını test etmek için Varyans Analizi (one-way anova) kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık için .05 anlamlılık düzeyi seçilmiştir. Elde edilen bulgular, ölçekte yer alan her madde için ortalama değerler “Becerilerimi geliştirmek”, “Yeni beceriler öğrenmek”, Takımda olmak”, “Kazanmayı sevmek”, “Hareketi sevmek” ve “İyi olduğum bir konuda bir şeyler yapmak” bu yaş grubundaki kız sporcuların spora katılımlarını yönlendiren en önemli nedenler olarak belirlenmiştir. Alt boyutlar düzeyinde incelendiğinde, PMQ’da yer alan alt boyutlarla ilgili elde ettikleri puan ortalamaları faktörlere göre farklılık göstermektedir. Katılımcı kızlar en önemli faktörleri Hareket/Aktif Olma, Beceri Gelişimi ve Takım Üyeliği/Ruhu olarak görmektedirler. En önemsiz faktör ise Fiziksel uygunluk/Enerji harcama alt boyutudur. Spora katılım güdülenmesinde yaş farklılığını ise 12-13-14-15 yaş grubundaki kız sporcuların spora katılım nedenleri arasında, yaş gruplarında farklılıkların olmadığı görülmüştür (p>0.05). Sonuç olarak, futbolcu kızların spora katılım güdüleri dışsal güdülerden çok “Becerilerimi geliştirmek”, “Yeni beceriler öğrenmek”, Takımda olmak”, “Kazanmayı sevmek”, “Hareketi sevmek” ve “İyi olduğum bir konuda bir şeyler yapmak” gibi içsel güdülerden olduğu bulunmuştur.

PDF

___

1. Gill, D.L., Deeter, T.E., “Development of the sport orientation questionnaire”, Research Quarterly for Exercise and Sport, 59(3), pp.191-202, 1988.
2. Duda, J.L., Hall, H.K., Achievement goal theory in sport: Recent extensions and future directions. In R. N. Singer, H. A. Hausenblas, & C. M. Janelle (Eds). Handbook of Research in Sport Psychology, 2nd Ed., 417-434, New York: John Wiley&Sons. Inc., 2001.
3. Biddle,S. J.H., Mutrie, N., Psychology of physical activity: Determinants, well-being and interventions. London: Routledge. 2001.
4. Gill, D.L., Gross J.B., Huddleston, S., “Participation motivation in young sports”. International Journal of Sport Psychology, 14, pp. 1-14, 1983.
5. White, S.A., Duda, J.L., “The relationship of gender,level of sport involvement,and participation motivation to task and ego orientation”. International Journal of Sport Psychology, 25, pp. 4-18, 1994.
6. Kolt, G., Kirby, R., Bar-Eli, M., Blumenstein, B., Chadha, N.K., Liu, J., Kerr, G., “A crosscultural investigation of reasons for participation in gymnastics”. International Journal of Sport Psychology, 30, pp. 381-398, 1999.
7. Buonamano, R., Cei, A., Mussino, A., “Participation motivation in Italian youth sport”. Sport Psychologist, 9, pp. 265-281, 1995.
8. Lindner, K.J., Kerr, J.H., “Predictability of sport participation motivation from metamotivational dominances and orientations”. Personality and Individual Differences, 30, pp. 759-773, 2001.
9. Wang, J., Wiese-Bjornstal, D.M., “The relationship of school type and gender to motives for sport participation among youth in the People’s Republic of China”. International Journal of Sport Psychology, 28, pp. 13-24, 1997.
10. Wann, D.L., Sport psychology. Upper Saddle River, New Jersey: Pretice-Hall. pp. 158-183, 1997.
11. Ryan, R.M., Deci, E.L., “Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions”. Contemporary Educational Psychology 25, 54–67, 2000.
12. Bartle,L.P., Malkin, M.J., “The motivation to move”. Parks & Recreation, 35(1), 28-36, 2000.
13. Ryska, T.A., “Spormanship in young athletes: The role of competitiveness, motivational orientation, and perceived purposes of spot”. The Journal of Psychology,137(3), pp. 273-292. 2003.
14. Wang, C.K.J., Biddle, S.J.H., “Intrinsic motivation towards sports in Singaporean students: The role of sport ability beliefs”. Journal of Health Psychology, 8, pp. 515-523, 2004.
15. Ryska, T.A., Hohensee, D., Cooley, D., Jones, C., “Participation motives in predicting sport dropout”. North American Journal of Psychology,4; pp. 199-209, 2002.
16. Bakker, F.C., Whiting,H.T.A., Van Der Brug, H., Sport Psychology: Concepts and Applications, New York: John Wiley and Sons, 1990.
17. Ryan, R.M., Frederick, C.M., Lepes, D., Rubio, N., Sheldon, K.M., “Intrinsic motivation and exercise adherence”. International Journal of Sport Psychology, 28, pp. 335-354, 1997.
18. Cervello, E.M., Santos-Rosa, F.J., “Motivation in sport: An achievement goal perspective in young Spanish recreational athletes”. Perceptual and Motor Skills, 92(2), pp. 527, 2001.
19. Dwyer, J.J.M., “Internal structure of perticipation motivation questionnaire completed by undergraduates”. Psyhological reports, 70, 290, 1992.
20. Flood, S.E., Hellsdetd, J.C., “Gender differences in motivation of intercollegiate athletic participation”. Journal of Sport Behavior, 14, pp. 159, 1991.
21. Gill, K., Overdorf, V., “Incentives to exercise in younger and older women”. Journal of Sport Behavior, 17, pp. 87-89, 1994.
22. Gould, D., Feltz, D., Weiss, M., “Motives for participation in competitive youth swimming”. International Journal of Sport Psychology,16, pp. 126-140, 1985.
23. Koivula, N., “Sport participation: Differences in motivatiom and actual participation due to gender typing”. Journal of Sport Behavior, 22, pp. 360-381, 1999.
24. Scanlan, T. K., Stein, G.L., Ravizza, K., “An in-depth study of former elite figure skaters: II. Sources of enjoyment. Journal of Sport and Exercise Psychology”, 11, pp. 65-83, 1989.
25. Bouchard, C., Shephard, R., Stephens, T., The consensus statement. In C. Bouchard, R. Shephard, & T. Stephens (Eds.), Physical activity, fitness and health international proceedings and consensus statement (pp.3-28). Champaingn, IL: Human Kinetics Publishers, 1994.
26. Steptoe, A., Butler, N., “Sports participation and emotional wellbeing in adolescents”. The Lancet, 347(9018), pp. 1789-1792, 1996.
27. Mota, J., Esculcas, C., “Leisure-time physical activity behavior: structured and unstructured choices according to sex, age, and level of physical activity”. International Journal of Behavioral Medicine, 9(2) pp. 111-122, 2002.
28. Sallis, J.F., Alcaraz, J.E., McKenzie, T.L., Hovell, M.F., “Predictors of change in children’s physical activity over 20 months. Variations by gender and level of adiposity”. American Journal of Preventative Medicine, 16, pp. 222-229, 1999.
29. Çelebi, M., “Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fiziksel Aktivite Kulüplerinde Bulunan Lider Tipleri”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. ODTÜ, Ankara, 1993.
30. Oyar, Z.B., Aşçı H.F., Çelebi M. ve Mülazımoğlu Ö., “Spora Katılım Güdüsü Ölçeği’nin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”, Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), s.21-23, 2001.
31. Stern, H.P., Bradley, R.H., Prince, M.T., Stroh, S.E., “Young children in recreation sports: Participation motivation. Clinical Pediatrics, 29, pp. 89-94, 1990.
32. Brodkin, P., Weis, M.R., “Developmental differences in motivation for participating in competitive swimming. Journal of Sport and Exercise Psychology, 12, pp. 248-263, 1990.
33. Klint, K., Weiss, M., “Perceived competence and motives for participating in youth sports: A test of Harter’s competence motivation theory”. Journal of Sport Psychology, 9, pp. 55-65, 1987.
34. Barber H., Sukhi H., “The influence of parent-coaches on participant motivation and competitive anxiety in youth sport participants”. Journal of Sport Behavior, 22 (2), pp. 162-180, 1999.
35. Wharton, M.S., Measurement and analysis for participation in southeastern competitive age group swimming. The Degree of Doctor of Philosophy in Health Promotion and Healt Education, Graduate School of The University, Tuscaloosa, Alabama, 2004.
36. Salguero A, Gonzalez-Boto R., Tuero C., Marquez S., “Relationship between perceived physical ağabeylity and sport participation motives in young competitive swimmers”. Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 44 (3), pp. 294-299, 2004.