Berkant Muammer KAYATEKİN, Zeliha Şenay ÇAKIR, Elif Nilay Daşdan ADA

Tekrarlayan atlayışlarda deneyimsiz paraşütçülerin sürekli-durumluk kaygı düzeyleri ve kalp atım hızı değişimleri

Bu araştırmanın amacı kısa periyotlarda tekrarlayan kuvvetli stresörlerle karşılaşma sonucu, deneyimsiz paraşütçülerin kalp atım hızı (KAH) ve sürekli-durumluk kaygı düzeylerindeki değişimleri incelemektir. Araştırmaya dokuz paraşüt kursiyeri katılmıştır. Katılımcıların atlayışlardan önce fiziksel ölçümleri (boy (cm), ağırlık (kg), vücut yağ oranı (%)) ve kardiovasküler ölçümleri (sistolik ve diyastolik kan basıncı (mmHg), EKG, istirahat KAH) yapılmıştır. Katılımcıların paraşüt atlayışları başlamadan önce kuvvetli bir stresörün bulunmadığı bir anda, birinci ve beşinci atlayışta uçakta ve yere inişten bir süre sonra durumluk kaygıları; atlayışlar başlamadan önce ve atlayışlardan sonra ise sürekli kaygıları ölçülmüştür. Katılımcıların birinci, üçüncü ve beşinci paraşüt atlayışlarında KAH ölçümleri kalp atım hızı monitörü ile yükseklikle senkronize bir şekilde her saniye aralığında ölçülüp kaydedilmiştir. Katılımcıların beşinci atlayışlarındaki KAH değerleri ile ilk atlayışlarındaki KAH değerleri karşılaştırıldığında; uçakta uçak havalanmadan önceki 1dk KAH (p=.043), uçağın havalandığı anda- ki KAH (p=.042), uçakta yükselişte ilk 500m (p=.018) ve ilk 1000m (p=.028) yükseklikteki KAH, paraşüt açılma KAH (p=.017), irtifada pik KAH (p=.028), yere inişe 1000m (p=.018) ve 500m (p=.018) kala KAH, yere iniş KAH (p=.028), yere inişte pik KAH (p=.028), inişten sonraki ilk 1dk KAH ortalaması (p=.043), uçakta tüm yükseliş KAH ortalaması (p=.018) ve paraşütle tüm iniş KAH ortalamasında (p=.018) anlamlı düşmeler saptanmıştır. Tekrarlayan paraşüt atlayışları sonucu katılımcıların sürekli kaygı düzeylerinde anlamlı bir değişiklik olmamıştır. Buna ek olarak, uçaktaki ve atlayış sonrası yerdeki durumluk kaygı düzeylerinde de 1. ve 5. atlayışlar arasında anlamlı bir değişiklik görülmemiştir. Sürekli kaygı ile bazı KAH ölçümleri arasında pozitif yönde anlamlı korelasyon görülmesi ise bir durumu stresli olarak algılama eğiliminin KAH ile ilişkili olabileceğini gösteriyor olabilir.

Trait-state anxiety levels and heart rate changes of inexperienced parachutists at repeating jumps

The aim of this study is to analyze the changes on the heart rate (HR) and trait-state anxiety levels of inexperienced parachute jumpers facing frequently strong stressors. This research was performed by the involvement of nine inexperienced parachute course students. Before the subjects started the parachute jumping their physical (height (cm), weight (kg), body fat percentage (%)) and cardiovascular (systolic blood pressure, diastolic blood pressure (mmHg), ECG, resting heart rate (beats/ minute)) measurements were taken. State anxiety measurements were taken before the jumps started without subject to a strong stressor, at the first and fifth jumps in the plane and on the ground. Trait anxiety measurements were taken before the jumps started and after the jumps ended. The heart rates of all subjects were measured by heart rate monitor breast straps and watches at the first, third and fifth jumps, which recorded the heart rates every second in synch with the altitude. There are significant changes between the first and fifth jumps. Significant drops in the HR of the subjects were seen after repeating parachute jumps. These measurements are; subjects’ mean HR in the plane before take off 1min (p=.043), HR during take off (p=.042), HR in the plane during climbing first 500m (p=.018), and first 1000m (p=.028), parachute opening HR (p=.017), peak HR in the air (p=.028), HR at 1000m to landing (p=.018), and 500m to landing (p=.018), and landing HR (p=.028), peak HR at landing (p=.028) mean HR 1 min after landing (p=.043), mean HR from plane take off until exit (p=.018), and mean HR from plane exit until landing (p=.018). There was no change in the subjects’ trait anxiety as a result of facing repeated parachute jumping. There was no change in the state anxiety in the plane and on the ground after the jump after repetitions between first and fifth jumps. The correlation between the trait anxiety and some HR measurements might show that the tendency to perceive a situation as stressful is related to the HR.

PDF

___

1. Anfilogoff R, Hale PJ, Hammond VA, Carter JC. (1987). Physiological response to parachute jumping. Brit Med J, 295, 415.
2. Aydemir Ö. (2007). Psikiyatride Değerlendirme Araçları: Özellikleri, Türleri, Kullanımı. Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler (3. Baskı). Ankara: HYB Basım Yayın., 21-161.
3. Başaran MH, Taşğın Ö, Sanioğlu A, Taşkın AK. (2009). Sporcularda Durumluk ve Sürekli Kaygı Düzeyinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2, 533-542.
4. Benschop RJ, Jacobs R, Sommer B, Schurmeyer TH, Raab JR, Schmidt RE, Schedlowski M. (1996). Modulation of the ımmunologic response to acute stress in humans by ß-blockade or benzodiazepines. The Faseb J, 10, 517-524.
5. Ceylan E. (2000). Anksiyete Bozuklukları. Araştırma ve Klinik Uygulamada Biyolojik Psikiyatri 3.Cilt (1.Baskı). İstanbul: Mehmet Emin Ceylan Yayınevi, 1-4.
6. Chatterton RT, Vogelsong KM, Lu YC, Hudgens GA. (1997). Hormonal responses to psychological stress in men preparing for skydiving. J. Clin. Endocr Metab., 82 (8), 2503-2509.
7. Civan A, Arı R, Görücü A, Özdemir M. (2010). Bireysel ve takım sporlarında yer alan sporcuların müsabaka öncesi ve sonrası durumluk ve sürekli kaygılarının karşılaştırılması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 7:1. http://www.insanbilimleri.com
8. Deinzer R, Kirschbaum C, Gresele C, Hellhammer DH. (1997). Adrenocortical responses to repeated parachute jumping and subsequent h-CRH challenge in inexperienced healthy subjects. Physiol Behav., 61(4), 507-511.
9. Di Rienzo M, Parati G, Rizzo F, Meriggi P, Merati G, Faini A, Castiglioni P. (2007). heart rate monitoring and control in altered gravity conditions. Proceedings of the 29th Annual International Conference of IEEE EMBS:6681-6684, Lyon, France.
10. Fenz WD, Epstein S. (1967). Gradients of Physiological arousal in parachutists as a function of an approaching jump. Psychosomatic Medicine, 29 (1), 33-51.
11. Kırlı S. (2000). Anksiyete Bozukluklarının Oluşumu ve Farmakolojik Tedavisi. (1.Baskı). Bursa: Psikiyatri ve Sanat Yayınevi,1-25.
12. Köknel Ö. (2001). Günlük Hayatta Ruh Sağlığı. (2.Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları, 158-162.
13. Noyes R, Hoehn-Saric R. (1998). Anksiyete Bozuklukları (Çeviri Editörü: Şar V.). (1.Baskı). İstanbul: Csa Medikal&Paramedikal Yayıncılık.,1-46.
14. Oberbeck R, Schürmeyer TH, Jacops RJ, Benschop RJ, Schmidt RE, Schedlowski M. (1998). Effects of B-Adrenoceptor-Blockade on Stress-Induced Adrenocorticotrophin Release in Humans. European Journal of Applied Physiology and Occupational Physiology, 77 (6), 523-526
15. Öner N, LeCompte A. (1985). Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. (2. Baskı). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Matbaası, 1-26.
16. Powell FM, Verner JP. (1982). Anxiety and performance relationships in first time parachutists. Journal of Sport Psychology, 4, 184-188.
17. Richter SD, Schürmeyer TH, Schedlowski M, Hadicke A, Tewes U Schmidt RE, Wagner TO. (1996). Time kinetics of the endocrine response to acute psychological stres. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 81, 1956-1960.
18. Sözüer EM, Özkan S, Akdur O, Durukan P, İkizceli İ, Avşaroğulları L. (2008). Paraşütle atlama sonucu oluşan yaralanmalar. Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi, 14 (3), 201-204.
19. Tiryaki Ş. (2000) Spor Psikolojisi. (1.Baskı). Ankara: Eylül Kitap ve Yayınevi, 11-58.