Judokaların Kendini Sabotaj ve Benlik Saygısı Düzeyleri

Bu çalışma judokaların kendini sabotaj ve benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Katılıma gönüllü olur veren deneklerin kategorik ve demografik bilgileri toplanmış; kendini sabotaj ve benlik saygısı düzeylerinin belirlenmesi amacıyla Akın (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan Kendini Sabotaj Ölçeği (KSÖ) ve Tukuş (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan Benlik Saygısı Ölçeği (BSÖ) kullanılmıştır. Verilerin toplanması için online veri toplama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya 149 judoka (62 erkek ve 87 kadın) gönüllü olarak iştirak etmiştir. İstatistiksel analizler için uygun olan yerlerde bağımsız örneklem t testi, tek yönlü ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis ve Spearman korelasyonları yapılmış, anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Judokaların kendini sabotaj puanlarının cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu gelir, milli sporcu olma durumu ve milli sporcu kategorilerine göre farklılaştığı (p<0,05), benlik saygısı puanlarının da cinsiyet, yaş, eğitim durumu, medeni durum, milli sporcu olma durumu, uluslararası başarı durumu, uluslararası derece ve antrenman süresine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği (p<0,05), kendini sabotaj ile benlik saygısı arasında negatif yönde orta düzeyde bir ilişki olduğu (p<0,05) bulunmuştur. Sonuç olarak; antrenörler, kulüp yöneticileri ve diğer ilgililerin kendini sabotaj ve benlik saygısının sportif performansın arttırılmasında önemli bir faktör olduğunu düşünerek sporcularını bu bağlamda değerlendirmeleri gerekir. Bu durum ayrıca uzun süreli performansın devam ettirilmesi ve sağlıklı spor yaşantısının sağlanabilmesi açısından da oldukça önemlidir. Sporcuların benlik saygısı ve kendini sabotaj düzeylerinin hangi düzeyde olduğunun tespit ve takip edilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Başarısızlık, Saygı, Judo, Yarışma, Sporcu

Self-Handicapping and Self-Esteem Levels of Judokas

The present study was carried out to investigate self-handicapping and self-esteem levels of judokas. The categorical and demographic information of the subjects (N=149) who voluntarily participated were collected. Self-handicapping scale (SHS) adapted into Turkish by Akin (2012) and self esteem scale (SES) adapted into Turkish by Tukus (2010) were used as online data collection tools. 149 judokas (62 male and 87 female) participated voluntarily. For statistical analysis, independent samples t-test, one way ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis H and Spearman’s rho were conducted where appropriate. The level of significance was set as p<.05. As a result, statistically significant differences in the self-handicapping scores of judokas found in the gender, marital status, educational status, income, national athlete status and national athlete variables (p<.05). There are statistically significant differences in self-esteem scores in the gender, age, educational status, marital status, national athlete status, international success status, international ranking and training duration variables (p<.05). A moderate and negative correlation (p<.05) was found between self-handicapping and self-esteem. In conclusion, coaches, club managers and other interested parties should consider their athletes in this context, considering that self-handicapping and self-esteem scores are important indicators in sportive performance as it is very important for long-term performance and healthy sports life. It is recommended to record and periodically follow the self-handicapping and self-esteem levels of the athletes.

Keywords:

Failure, Esteem, Judo, Competition, Athlete,

PDF

___

Açıkada, C., & Hazır, T. (2016). Uzun süreli sporcu gelişim programları: Hangi bilimsel temellere oturuyor? Spor Bilimleri Dergisi, 27(2), 84–99. https://doi.org/10.17644/sbd.255156
Akın, A. (2012). Kendini sabotaj ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 37(164), 176–187.
Barutçu-Yıldırım, F., & Demir, A. (2017). Kendini engellemenin yordayıcıları olarak öz saygı, öz anlayış ve akademik özyeterlilik. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 676–701. https://doi.org/10.12984/egeefd.315727
Bleidorn, W., Arslan, R. C., Denissen, J. J. A., Rentfrow, P. J., Gebauer, J. E., Potter, J., & Gosling, S. D. (2016). Age and gender differences in self-esteem-a cross-cultural window. Journal of Personality and Social Psychology, 111(3), 396–410. https://doi.org/10.1037/pspp0000078
Büyükgöze, H., & Gün, F. (2015). Araştırma görevlilerinin kendini sabotaj eğilimlerinin i̇ncelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 689–704. https://doi.org/10.17218/husbed.11352
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (2nd ed.). Pegem Akademi.
Casale, S. (2020). Gender differences in self‐esteem and self‐confidence. In B. J. Carducci, C. S. Nave, A. Fabio, D. H. Saklofske, & C. Stough (Eds.), The wiley encyclopedia of personality and individual differences (1st ed., pp. 185–189). Wiley. https://doi.org/10.1002/9781119547174.ch208
Coşgun, B. (2022). Ragbi milli takım sporcularının kendini sabotaj ve benlik saygısı düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, Lisansütü Eğitim Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Çorum.
Coudevylle, G. R., Ginis, K. A. M., & Famose, J.-P. (2008). Determinants of self-handicapping strategies in sport and their effects on athletic performance. Social Behavior and Personality: An International Journal, 36(3), 391–398. https://doi.org/10.2224/sbp.2008.36.3.391
Cox, C. B., & Giuliano, T. A. (1999). Constructing obstacles vs. making excuses: Examining perceivers’ reactions to behavioral and self-reported self-handicapping. Journal of Social Behavior and Personality, 14(3), 419–412.
Deppe, R. K., & Harackiewicz, J. M. (1996). Self-handicapping and intrinsic motivation: Buffering intrinsic motivation from the threat of failure. Journal of Personality and Social Psychology, 70(4), 868–876. https://doi.org/10.1037/0022-3514.70.4.868
Diener, C. I., & Dweck, C. S. (1978). An analysis of learned helplessness: Continuous changes in performance, strategy, and achievement cognitions following failure. Journal of Personality and Social Psychology, 36(5), 451–462. https://doi.org/10.1037/0022-3514.36.5.451
Dietrich, D. (1995). Gender differences in self-handicapping: Regardless of academic or social competence implications. Social Behavior and Personality: An International Journal, 23(4), 403–410. https://doi.org/10.2224/sbp.1995.23.4.403
Eblin, J. (2009). Gender differences in claimed self-handicapping: The role of group status and effort prime [Department of Psychology Honors Theses, The Ohio State University].
Erşan, E. E., Doğan, O., & Doğan, S. (2009). Beden eğitimi ve antrenörlük bölümü öğrencilerinde benlik saygısı düzeyi ve bazı sosyodemografik özelliklerle i̇lişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 12(1), 35–42.
Finez, L., & Sherman, D. K. (2012). Train in vain: The role of the self in claimed self-handicapping strategies. Journal of Sport and Exercise Psychology, 34(5), 600–620. https://doi.org/10.1123/jsep.34.5.600
George, D., & Mallery, P. (2021). INM SPSS statistics 27 step by step: A simple guide and reference (17th edition). Routledge.
Gözmen Elmas, A., & Aşçı, F. H. (2017). Sporcularda kendini sabotaj: Benlik saygısı, başarı hedeflfleri ve başarısızlık korkusunun rolü. Turkiye Klinikleri Journal of Sports Sciences, 9(3), 108–117. https://doi.org/10.5336/sportsci.2017-55210
Greenlees, I., Jones, S., Holder, T., & Thelwell, R. (2006). The effects of self-handicapping on attributions and perceived judo competence. Journal of Sports Sciences, 24(3), 273–280. https://doi.org/10.1080/02640410500132033
Higgins, R. L. (1990). Self-handicapping: Historical roots and contemporary branches. In R. L. Higgins, C. R. Snyder, & S. Berglas (Eds.), Self-handicapping: The paradox that isn’t. Springer.
Higgins, R. L., & Berglas, S. (1990). The maintenance and treatment of self-handicapping: From risk-taking to face-saving and back. In R. L. Higgins, C. R. Snyder, & S. Berglas (Eds.), Self-handicapping: The paradox that isn’t. Springer.
Hirt, E. R., McCrea, S. M., & Boris, H. I. (2003). “I know you self-handicapped last exam”: Gender differences in reactions to self-handicapping. Journal of Personality and Social Psychology, 84(1), 177–193. https://doi.org/10.1037/0022-3514.84.1.177
Jones, E. E., & Berglas, S. (1978). Control of attributions about the self through self-handicapping strategies: The appeal of alcohol and the role of underachievement. Personality and Social Psychology Bulletin, 4(2), 200–206. https://doi.org/10.1177/014616727800400205
Jones, E. E., & Rhodewalt, F. (1982). The Self-handicapping scale. (Available from the authors at the Department of Psychology, Princeton University, or the Department of Psychology, University of Utah.)
Kamuk, Y. U. (2019). Badminton hakemlerinin kendini sabotaj ve benlik saygısı düzeyleri. Journal of Global Sport and Education Research, 2(2), 22–36.
Kamuk, Y. U. (2022). Self-handicapping and its value in sports. Turkish Journal of Sport and Exercise, 24(2), 208–218.
Kamuk, Y. U., Evli̇, F., & Teci̇mer, H. (2018). Futbol hakemlerinin kendini sabotaj düzeyleri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2257–2267. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.461486
Kamuk, Y. U., & Şensoy, E. (2019a). Curling hakemlerinin kendini sabotaj düzeyleri. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 51–60.
Kamuk, Y. U., & Şensoy, E. (2019b). Dalga sörfü hakemlerinin kendini sabotaj düzeyleri. Turkish Studies-Social Sciences, 14(3), 683–695. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.22610
Kamuk, Y. U., Tüzün, S., & Doğan, S. (2020). Engelli ve engelli olmayan yüzücülerin kendini sabotaj ve benlik saygısı düzeyleri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2577–2588. https://doi.org/10.33206/mjss.752619
Karakoç, Ö., Çoban, B., & Konar, N. (2012). İşitme engelli milli sporcular ile spor yapmayan i̇şitme engellilerin benlik saygısı düzeylerinin karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(1), 12–17.
Kearns, H., Forbes, A., & Gardiner, M. (2007). A cognitive behavioural coaching intervention for the treatment of perfectionism and self-handicapping in a nonclinical population. Behaviour Change, 24(3), 157–172. https://doi.org/10.1375/bech.24.3.157
Kimble, C. E., Kimble, E. A., & Croy, N. A. (1998). Development of self-handicapping tendencies. The Journal of Social Psychology, 138(4), 524–534. https://doi.org/10.1080/00224549809600406
Knightley, W. M., & Whitelock, D. M. (2007). Assessing the self‐esteem of female undergraduate students: An issue of methodology. Educational Studies, 33(2), 217–231. https://doi.org/10.1080/03055690601068485
Kuczka, K. K., & Treasure, D. C. (2005). Self-handicapping in competitive sport: Influence of the motivational climate, self-efficacy, and perceived importance. Psychology of Sport and Exercise, 6(5), 539–550. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2004.03.007
McCrea, S. M., Hirt, E. R., & Milner, B. J. (2008). She works hard for the money: Valuing effort underlies gender differences in behavioral self-handicapping. Journal of Experimental Social Psychology, 44(2), 292–311. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2007.05.006
Meier, L. L., Orth, U., Denissen, J. J. A., & Kühnel, A. (2011). Age differences in instability, contingency, and level of self-esteem across the life span. Journal of Research in Personality, 45(6), 604–612. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2011.08.008
Ogihara, Y. (2020). The pattern of age differences in self-esteem is similar between males and females in Japan: Gender differences in developmental trajectories of self-esteem from childhood to old age. Cogent Psychology, 7(1), Article 1756147. https://doi.org/10.1080/23311908.2020.1756147
Orth, U., Erol, R. Y., & Luciano, E. C. (2018). Development of self-esteem from age 4 to 94 years: A meta-analysis of longitudinal studies. Psychological Bulletin, 144(10), 1045–1080. https://doi.org/10.1037/bul0000161
Parlar, H., & Gençal Yazıcı, S. (2017). Evli ve bekar yetişkinlerin genel öz-yeterlik ve benlık saygılarının i̇ncelenmesi. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(31), 207–247.
Prapavessis, H., & Grove, J. R. (1998). Self-handicapping and self-esteem. Journal of Applied Sport Psychology, 10(2), 175–184. https://doi.org/10.1080/10413209808406386
Rhodewalt, F. (1990). Self-handicappers individual differences in the preference for anticipatory, self-protective acts. In R. L. Higgins, C. R. Snyder, & S. Berglas (Eds.), Self handicapping: The paradox that isn’t (p. 316). Springer Science+Business Media, LLC.
Rhodewalt, F., & Hill, S. K. (1995). Self-handicapping in the classroom: The effects of claimed self-handicaps on responses to academic failure. Basic and Applied Social Psychology, 16(4), 397–416. https://doi.org/10.1207/s15324834basp1604_1
Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton University Press.
Saygılı, G., Kesercioğlu, T., & Kırıktaş, H. (2015). Eğitim düzeyinin benlik saygısı üzerinde etkisinin i̇ncelenmesi. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling, 4(1), 1–8.
Seki, T., & Dilmaç, B. (2020). Benlik saygısı ve i̇lişkisel faktörler: Bir meta-analiz çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(2), 853–873. https://doi.org/10.37217/tebd.735112
Sertel, G., & Tanrıöğen, Z. M. (2019). Öğretmenlerin kendini sabote etme düzeyi ile algıladıkları örgütsel destek düzeyi arasındaki i̇lişki. Trakya Eğitim Dergisi, 9(3), 506–526.
Sniezek, R. (2001). Behavioral self-handicapping among male and female athletes. Modern Psychological Studies, 7(1), 20–27.
Stratton, S. J. (2021). Population research: Convenience sampling strategies. Prehospital and Disaster Medicine, 36(4), 373–374. https://doi.org/10.1017/S1049023X21000649
Tice, D. M. (1991). Esteem protection or enhancement? Self-handicapping motives and attributions differ by trait self-esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 60(5), 711–725. https://doi.org/10.1037/0022-3514.60.5.711
Tice, D. M., & Baumeister, R. F. (1990). Self-esteem, self-handicapping, and self-presentation: The strategy of inadequate practice. Journal of Personality, 58(2), 443–464. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1990.tb00237.x
Tukuş, L. (2010). Benlik saygısı değerlendirme ölçeği kısa formu Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Tıpta Uzmanlık Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kocaeli.
Turkish Judo Federation. (2022). Table of age groups to be applied in 2022 [Resmi Web Sayfası]. Türkiye Judo Federasyonu. https://judo.gov.tr/upload2022/files/reglaman/61f3c34c0ee81.pdf
Tüzün, S., & Kamuk, Y. U. (2021). Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel aktivite, kendini sabotaj ve benlik saygısı düzeylerinin i̇ncelenmesi. Journal of Global Sport and Education Research, 4(2), 1–14.
Ünvanlı, Y. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin kendini sabotaj ve benlik saygısı düzeylerinin i̇ncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Çorum.
Üzar-Özçetin, Y., & Hiçdurmaz, D. (2016). Self-handicapping and its impact on mental health. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 145–154. https://doi.org/10.18863/pgy.13806
Üzbe, N., & Bacanlı, H. (2015). Başarı hedef yönelimi, benlik saygısı ve akademik başarının kendini engellemeyi yordamadaki rolü. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 33–50.
Vincent, W.J., & Weir, J. P. (2012). Statistics in kinesiology (4th ed.). Human Kinetics.
Want, J., & Kleitman, S. (2006). Imposter phenomenon and self-handicapping: Links with parenting styles and self-confidence. Personality and Individual Differences, 40(5), 961–971. https://doi.org/10.1016/j.paid.2005.10.005
Yavuzer, Y. (2015). Investigating the relationship between self-handicapping tendencies, self-esteem and cognitive distortions. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(4), 879–890. https://doi.org/10.12738/estp.2015.4.2434
Yıldırım, O. (2020). Takım ve bireysel spor yapan bireylerin kendini sabotaj düzeylerinin i̇ncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı, İstanbul.
Yıldız, M. A., & Duy, B. (2015). Sokakta çalışmak ve gelir düzeyi erinlerin benlik saygısı, yaşam doyumu ve depresyon düzeylerine etki eder mi? (Diyarbakır i̇li örneği). İlköğretim Online, 14(2), 522–537. https://doi.org/10.17051/io.2015.07194
Zafer, M. (2016). İtfaiye çalışanlarında psikolojik dayanıklılık ve kendini sabotaj düzeylerinin i̇ncelenmesi: İstanbul i̇tfaiyesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
Zuckerman, M., Li, C., & Hall, J. A. (2016). When men and women differ in self-esteem and when they don’t: A meta-analysis. Journal of Research in Personality, 64, 34–51. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2016.07.007