Örselenen Geçmişin Geri Dönüşü; Walter Benjamin’de Şimdiki Zaman

Zamanın algılanışı toplumsal yaşam üzerinde görünenden, fark edilenden daha fazla etki bırakır. Zaman, gündelik yaşam deneyimlerimizi farklılaştırmakla birlikte aynı zamanda bir baskı aracı olarak da kullanılabilmektedir. Bu en görünür biçimini bellek üzerindeki etkisinde gösterir. Nitekim çizgisel-ilerlemeci zaman ve tarih anlayışı, hep daha ileriye doğru, hevesle giderken geçmişi geride bırakır. Bugünü oluşturan geçmişin izleri, galipler tarafından ve kendi istedikleri doğrultusunda yavaşça silinir ve tüm bunlardan geriye ise deneyimden yoksun, geçmişinden kopuk, bir rüya içerisinde yaşayan bireyler kalır. Walter Benjamin’in düşüncesi işte bu rüyadan uyanışın gerçekleşmesi için kaydadeğer araçlar sunmaktadır. Geçmişi bugüne dahil etmek, bellekten koparılmış olana sahip çıkmak ve içinde bulunduğumuz uykudan uyanmak ise ancak “şimdiki zaman” içerisinde olanaklıdır. Bu bakımdan çalışmamızın temel ekseni “şimdiki zaman” üzerinde odaklanacaktır.

___

  • KAYNAKÇA Adorno, W. T. (2013). Bir Walter Benjamin Portresi. (Çev. E.E. Çakmak). B. Dellaloğlu (Ed.). Fikir Mimarları Dizisi – 4 Benjamin içinde (161 – 177). İstanbul : Say Yayınları.
  • Asmann, J. (2015). Kültürel Bellek: Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve politik kimlik. (Çev: A. Tekin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Aysevener, K. (2001). Bir İlerleme Tasarımı Olarak Tarih. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 41 (1), 171-186.
  • Benjamin, W. (1993). Son Bakışta Aşk. (Haz: N. Gürbilek). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Benjamin, W. (1993). Tek Yönlü Yol. (Haz: N. Gürbilek). Son Bakışta Aşk içinde (38-54). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Benjamin, W. (1993). Hikaye Anlatıcısı: Nikolay Leskov’un Eserleri Üzerine Düşünceler. (Haz: N. Gürbilek). Son Bakışta Aşk içinde (55-69). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Benjamin, W. (1993). Kendi Başına Dil ve İnsan Dili Üzerine. (Haz: N. Gürbilek). Son Bakışta Aşk içinde (114-122). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Benjamin, W. (2014). Pasajlar. (Çev: A. Cemal). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bıçak, A. (2013). Tarih Düşüncesi. Cogito Dergisi, 73, (36-60). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Dellaloğlu, B. (2008). Benjaminia: Dil, Tarih ve Coğrafya. İstanbul: Versus Kitap.
  • Gandler, S. (2007). Tarih Meleği Neden Geriye Bakıyor?. Cogito Dergisi, 52, (161-178). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Gürbilek, N. (1993). Sunuş. W. Benjamin, Son Bakışta Aşk içinde (7-38). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Halbwachs, M. (2016). Hafızanın Toplumsal Çerçeveleri. (Çev: B. Uçar). Ankara: Heretik Yayınları.
  • Hobsbawm, E., Ranger, T. (Ed.). (2006). Geleneğin İcadı. (Çev. M. M. Şahin). İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • Hobsbawm, E. (2015). Kısa 20. Yüzyıl (1914-1991 Aşırılıklar Çağı). (Çev: Y. Aloğan). İstanbul: Everest Yayınları.
  • İşlek, N. (2009). Görsel Kültür ve Toplumsal Bellek Bağlamında Sayısal Fotoğraf Estetiği. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Löwy, M. (2007). Walter Benjamin: Yangın Alarmı. (Çev: U.U. Aydın). İstanbul: Versus Kitap.
  • Süalp, Z. T. A. (2009). Tarihin Uzun Bekleyenine . D. Hattatoğlu, G. Ertuğrul (Ed.). Methodos: kuram ve yöntem kenarından içinde (33 – 52). İstanbul: Anahtar Kitaplar.
  • Tiedemann. R. (2014). “Pasajlar Yapıtı”na Giriş, W. Benjamin, Pasajlar içinde (9-36). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Uluocak Ş. (2012). Walter Benjamin’de “Tahakkümsüzlük Etiği Projesi” Olarak Tarih ve Sosyal Gerçeklik. H. Köse (Ed.). Flanör Düşünce içinde (176-205). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.