HÜLYA YÜKSEL KURUPPATH MANI, Mansoureh TAJİK, Sibel TURGUT

Micro, meso, and macro level factors affecting smoking behavior among Turkish women in gecekondu neighborhoods*

Ankaranın yoksul gecekondu bölgesinde yaşayan kadınların sigara davranışını etkileyen faktörler ve kadınların sigaraya yönelik algıları araştırıldı. Araştırma bulguları mikro, mezzo ve makro sosyal analiz seviyesinde tartışıldı. Ankaranın Yükseltepe gecekondu bölgesinde yaşayan kadınlardan, kolayda örnekleme yoluyla seçilen 50 evli kadına, 2007-2008 yılları arasında uygulanan yarı-yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler ve alan da yapılan gözlemler aracılığı ile veriler toplandı. Gecekonduda 15 yıl ve üzerinde yaşayan kadınların yaşları 20 ile 60 yaşları arasında değişiyordu. Verilerin analizi sırasıyla, içerik analizi, açık kodlama, ve aksiyal kodlama teknikleri ile yapıldı. Ortaya çıkan temalar altı kategoride sınıflandı: (1) geleneksel/kırsal kültür; (2) sosyo-ekolojik koruyucu faktörler; (3) kent ortamı; (4) sosyo-ekolojik kopuş; (5) medya etkileri; (6) sosyal bilişsel uyumsuzluk. Ortaya çıkan bu kategoriler çerçevesinde post hoc model oluşturuldu. Sonuç olarak, gecekondu kadının sigara içme davranışını çok yönlü bir şekilde ele alan programlar önerildi.

Gecekonduda yaşayan kadınların sigara içme davranışını etkileyen mikro, mezzo, ve makro düzey faktörler

We explored factors that influence smoking behavior and its perception by Turkish women living in impoverished gecekondu (built overnight) neighborhoods near Ankara, Turkey. We organize and discuss our findings in micro, meso, and macro social levels of analysis. The data were collected from 2007 to 2008 through field observations and semstructured in-depth interviews with a convenience sample of fifty married women smokers who lived in gecekondu neighborhoods in Yükseltepe in Ankara. Women were between 20 and 60 years of age, and had lived in gecekondus for 15 years or longer. Data were analyzed using content analysis tech- niques, and then open coding followed by axial coding. Emergent themes were classified into six categories of: (1) traditional/rural culture; (2) socio-ecological safeguards; (3) urban life attributes; (4) socio-ecological disconnect; (5) media influence; and (6) cognitive conflict. We constructed a post hoc model based on these emergent categories. We conclude with recommendation of programs to address gecekondu women smoking behavior at multiple levels.

PDF

___

Alpar, I. & Yener, S. 1991 Gecekondu Araştırması, Sosyal Planlama Dairesi Başkanlığı Research Planning Center Publication, Ankara, Turkey.
Bilir, N., B. G. Doğan, Yıldız, A.N. 2000 Tütün Mamüllerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanuna Uyum Dü- zeyi, International Development Research Center, Research for International Tobacco Control, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayın No:2000/16.
Bilir, N. & Onder, Z. 2000 Impact of the ban on smoking in public places in Turkey, In A. Javor & W. von Eimeren (Editors), Seventh International Conference on System Science in Health Care, Budapest, Hungary.
Brunner, E., Cohen, D., & Toon, L. 2001 Cost effectiveness of cardiovascular disease prevention strategies: A perspe- ctive on EU food-based dietary guidelines, Public Health Nutrition, 4(2B): 711-715.
Clay, J. W. 2004 World agriculture and the environment: A commodity-by-commodity gui- de to impacts and practices. Washington D.C: Island Press.
Çakır, S. 2007 Kentlesme ve gecekondu sorunu: Elazig örnegi, Isparta: Fakülte Kitabevi.
Dagli, E. 1999 Are low-income countries targets of the tobacco industry? International Journal of Tuberculosis and Lung Disease, 3(2), 113-118.
Dedeoglu, N. 1994 Tobacco use among health personnel (physicians and nurses) in Antalya, Turkish Journal of Smoking and Health, 1, 7-11.
Ergin, I., Hassoy, H., Tanık, F.A., Aslan, G. 2010 Maternal age, education level and migration: Socioeconomic determinants for smoking during pregnancy in a field study from Turkey, BMC Public Health, 10:325-333.
Ergüder, T., Çakır, B., Aslan, D.,Warren, C.W., Jones, N.R., Asma,S. 2008 Evaluation of the use of Global Youth Tobacco Survey (GYTS) data for developing evidence-based tobacco control policies in Turkey, BMC Public Health, 8(Suppl.1):S4.
Erten, B. & Aslan, D. 2008 Patterns and dynamics of female tobacco use: A comparative perspective of Turkey and the United States, Turkish Journal of Cancer, 38(3):99-112.
Evans, T. 2003 Toward Just Sustainability in Urban Communities: Building Equity Rights with Sustainable Solutions, The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 590 (1):35-53.
FAO-Food and Agriculture Organization of the United Nation 2003 Projections of tobacco production, consumption, and trade to the year 2010. Online at: http://www.fao.org/DOCREP/006/Y4956E/Y4956E00.HTM, April 15, 2011.
Fırat, D. 1996 Tobacco and cancer in Turkey. Journal of Environmental Pathology, Toxicology and Oncology, 15(2-4):155-160.
Harvie, J. 2006 Redefining Healthy Food: An Ecological Health Approach to Food Produ- ction, Distribution, and Procurement. The Center for Health Design, Online at: http://isfusa. org/publications/Redefining%20Healthy%20Food.pdf, April 15, 2011.
Işık, O. Pınarcıoğlu, M.M. 2001. Nöbetleşe Yoksulluk Gecekondulaşma ve Kent Yoksulları: Sultanbeyli Ör- neği, İstanbul: İletişim Yayınları.
Johnson, D.P. 2008 Contemporary Sociological Theory: An Integrated Multi-Level Approach, 1st Edition (Page 8). New York: Springer Science + Business Media, LLC.
Kocabas, A., Burgut, R., Bozdemir, N., Akkoclu, A., Cildag, O., Dagli, E., Erkan, L., Isik, R., Turktas, H. 1994 Smoking patterns at different medical schools in Turkey, Tobacco Control, 3:228-235.
Kıray, M. 1964 Ereğli: Ağır Sanayiden Önce bir Sahil Kasabası, Ankara:İletişim yayınları.
Kıray, M.B. 1972 Örgütleşemeyen Kent: İzmirde İş Hayatının Yapısı ve Yerleşme Düzeni, Ankara: Sosyal Bilimler Araştırma serisi.
Mackay, J., Eriksen, M., Shafey, O. 2006 The Tobacco Atlas. American Cancer Society, 2nd ed. Atlanta, GA.
Mattke, S., Bergamo, G., Balakrishnan, A., Martino, S., & Vakkur, N. Maziak, W. 2002 Smoking in Syria: profile of a developing Arab country, The International Journal of Tuberculosis and Lung Disease, 6(3):183-191.
Miller, W.L. & Crabtree, B.F. 1992 Overview of Qualitative Research Methods. In Crabtree B.F. and Miller, W.L. (Eds.), Doing Qualitative Research, Research Methods for Primary Care, Vol.3:3-28. Newbury Park: Sage Publications.
Moran, D.D., Wackermagel, M., Kitzes, J.A., Goldfinger, S.H., Boutaud, A. 2008 Measuring sustainable developmentNation by nation. Ecological Economi- cs, 64:470-474.
Nasser, N. 2003 Planning for Urban Heritage Places: Reconciling Conservation, Tourism, and Sustainable Development, Journal of Planning Literature, 17(4):467-479.
Novotny, T.E., Lum, K., Smith, E., Wang, V., Barnes, R. 2009 Cigarettes Butts and the Case for an Environmental Policy on Hazar- dous Cigarette Waste, International Journal of Environmental Research and Public Health, 6(5):16911705.
Official Gazette
2006 National Tobacco Control Program Directive, Online at: http://www.ttb.org. tr/mevzuat/index.php?option=com_content&view=article&id=441:ulusal-t-kontrol-programi-hakkinda-baakanlik-genelges&catid=3:tebligenelge&Itemid=35, October 9, 2006.
OECDOrganization for Economic Cooperation and Development 2010 Environmental Performance Reviews: Japan 2010, Online at: http://browse. oecdbookshop.org/oecd/pdfs/browseit/9710121e.pdf, April 10, 2011.
Oskay, U. 1983 Geçiş Dönemi Tipi Olarak Zonguldak Kömür Havzası Maden İşçisi, İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
Övgün, B. 2010 Türkiye-Avrupa Birliği Ilişkilerinde Bir Çıkmaz: Politika Transferi Açısından Tarım Sorunu, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 9(1):91-109.
Özen, S. 1991 Sanayi Kasabasında Yaşam Biçimi ve Aile Yapısında Meydana Gelen Değişmeler Soma Örneği, İzmir:Ege Üniversitesi Yayınları.
Putman, R.J. and Wratten, S.D. 1984 Principles of Ecology,. Berkeley/Los Angeles: University of California Press.
Rees, W.E. 2002 Globalization and Sustainability: Conflict or Convergence? Bulletin of Science, Technology and Society, 22(4):249-268.
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 2010 Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 803.
Sevgi, C. 1988 Kentleşme Sürecinde İzmir ve Gecekondular. İzmir: Konak Belediyesi Ya- yınları.
Szekely, F., Knirsch, M. 2005 Responsible Leadership and Corporate Social Responsibility: Metrics for Sustainable Performance, European Management Journal, 23(6):628-647.
Tatlıdil, E. 1992Göç ve Kentleşmenin Sosyal Boyutları, Ege Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, S.3:45-54.
TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu 2008 Küresel Yetişkin tütün Araştırması, Online at: http://www.havanikoru.org.tr/ Docs_Tutun_Dumaninin_Zararlari/KYTA_Kitap_Tr.pdf, December 29, 2010.
TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu 2009 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2009,Online at: http://tu ikapp.tuik.gov.tr/ adnksdagitapp/adnks.zul, December 29, 2010.
Tütengil, C.O. 1983 100 Soruda Kırsal Türkiyenin Yapısı ve Sorunları, Istanbul:Gerçek Yayınevi. United Nations-Agenda21 1992 Protection and promotion of human health. Chapter 6.
UN Division for Sustainable Development. Online at: http://www.un.org/esa/sustdev/ agenda21text.htm, December 15, 2010.
UNDP-United Nations Development Program, Human Development Reports Research Paper 2010/01 Human Development: Definitions, Critiques, and Related Concepts, Prepared by S. Alkire). Online at: http://hdr.undp.org/en/reports/global/hdr2010/papers/ HDRP_2010_01.pdf, March 14, 2011.
UNMEA-United Nations Millennium Ecosystem Assessment 2005 Living Beyond Our Means: Natural Assets and Human Well-Being, State- ment from the board.
UNWCED- United Nations World Commission on Environment and Development 1987 Our Common Future, Chapter 2: Towards Sustainable Development. Online at: http://www.un-documents.net/ocf-02.htm#I, December 15, 2010.
WHO -World Health Organization 1999 Confronting the Epidemic: A Global Agenda for Tobacco Control Research, Online at: http://www.who.int/tobacco/research/en/print.html, March 14, 2011.
WHO -World Health Organization 2008 Report on the Global Tobacco Epidemic The Empower Package, Online at: http://www.who.int/tobacco/mpower/mpower_report_tobacco_crisis_2008.pdf, October 10, 2010.
WHO -World Health Organization 2009 Report on the Global Tobacco Epidemic Implementing smoke-free environ- ments Online at: http://www.who.int/tobacco/mpower/en/, October 10, 2010.
WHO -World Health Organization 2009 Women and Health Todays Evidence Tomorrows Agenda, Online at: http:// www.who.int/gender/women_health_report/en/, October 10, 2010.
WHO -World Health Organization 2010 Gender, Women, and the Tobacco Epidemic, Online at: http://www.who.int/ tobacco/publications/gender/women_tob_epidemic/en/index.html, March 20, 2011.
Yeni Şafak 2011 Sigara Tüketiminde Büyük Düşüş, Online at:http://yenisafak.com.tr/ Ekonomi/?t=09.12.2011&i=355739, January 18, 2012.
Yuksel, H. & Corbett, K.K. 2005 Mixed messages: a qualitative study of the meanings and context of high school students tobacco use in Turkey, Health Promotion International, 20 (4):360-366.