MAX WEBER’DE DOĞU ALGISI VE TÜRKİYE ÖZELİNDE TARTIŞMALAR

Max Weber’in Doğu toplumlarına yaklaşımı, Batı merkezli Doğu külliyatının genel eğilimlerini yansıtmaktadır. Weber’in ayırıcı yönü, Doğu’nun gelenekselliğini kültürel bir temellendirme ile katı bir biçimde ortaya koymaya çalışmasıdır. Bu bağlamda Weber, Doğu devletlerinin toplum ve piyasa güçlerinin gelişmesine izin vermeyen merkezi yapısını açıklamak üzere patrimonyalizm kavramını kullanmakta ve buna ek olarak Doğu dinlerinin karakteristikleri ile Batılı toplum yapısının üstün özelliklerini karşılaştırmaktadır. Türkiye sosyal bilimler yazınında Weber’in etkisi, Osmanlı toplum yapısı ve İslam üzerine tartışmalarda görülmektedir. Bu çalışmada Metin Heper, Şerif Mardin ve Sabri Ülgener’in Weberci Doğu algısını oluşturan kavramsal çerçeve ve İslam hakkındaki görüşlerine dair yaklaşımları ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Max Weber, Doğu, Patrimonyalizm, Türkiye, İslam

-

Max Weber's approach to Eastern society reflects the general trend of Western-centric East corpus. Weber’s distinctive course is trying to reveal Eastern tradionality strictly with a cultural justification. In this context, Weber uses the patrimonialism to describe Eastern states central structure not let the devolopment of society and the market power; in addition compares Eastern religions characteristics and the superior features of Western society structure. Weber’s influence on the social science literature in Turkey is seen in the dabate on Ottoman social structure and Islam. In this study, it is examined Metin Heper’s, Şerif Mardin’s and Sabri Ülgener’s approach to the conceptual framework of Weberian East perspective and to his thoughts about Islam

Keywords:

-,

PDF

___

Ateş, T. (2009). SiyasalTtarih. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Berkes, N. (2012). Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Bülbül, B. (2013). Sabri Ülgener ve Max Weber Işığında Din ve İktisat İlişkisi. Erişim Adresi: http://www.aksitarih.com/sabri-ulgener-ve-max-weber-isiginda-din-ve-iktisat-iliskisi.html
Freund, J. (2006). Max Weber zamanında Alman sosyolojisi. T. Bottomore & R Nisbet (Ed.). Sosyolojik çözümlemenin tarihi-I (çev. K. Tuncer) içinde (225-273). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
Divitçioğlu, S. (1981). Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu. Kırklareli: Sermet Matbaası.
Giddens, A. (1999). Max Weber Düşüncesinde Siyaset ve Sosyoloji. A. Çiğdem (Çev.). Ankara: Vadi Yayınları.
Hegel, G.W. F. (1991). Hukuk Felsefesinin Prensipleri. C. Karakaya (Çev.). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
Heper, M. (1977-a). Türk Kamu Bürokrasisinde “Modernleşme”: Saf Patrimonyalizmden Patrimonyal Yasallığa Geçiş. Bozkurt. Ö. (Ed.). Yönetim Sosyolojisi (Yönetim Sosyolojisi Kolokyumuna Sunulan Bildiriler-Tartışmalar) içinde (51-84). Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
Heper, M. (1977-b). Atatürkçülük: Karizmanın Emredici “Siyasal Çerçeve”ye Dönüşümü. Özbudun, E. vd. (Ed.) Prof. Dr. Bülent Esen’e Armağan içinde (181-204). Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
Heper, M. (2006). Türkiye’de Devlet Geleneği. N. Soyarık (Çev.). Ankara: Doğubatı Yayınları.
İnalcık, H. (2008). Doğu Batı Makaleler II. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Kontje, T. C. (2004). German Orientalisms. Michigan: The University of Michigan Press.
Mardin, Ş. (1991). Türkiye Din ve Siyaset. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
Mardin, Ş. (1992). Din ve İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
Mardin, Ş. (2006). Türkiye’de Toplum ve Siyaset. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
Marx, K. (1976). Hindistan’da İngiliz Egemenliğinin Gelecekteki Sonuçları. Marx, K. ve Engels, F. Seçme yapıtlar I. Cilt içinde (597-603). Ankara: Sol Yayınları.
Nişancı, E. (2001-a). Geleneksel Patrimonyalizmden Modern Neo-Patrimonyalizme: Bir Modernleşme Denemesi. İstanbul: Haliç Üniversitesi Yayınları.
Nişancı, E. (2001-b). Geleneksel Patrimonyalizmin Siyasal ve Sosyal Yönden Analizi. İstanbul: Haliç Üniversitesi Yayınları.
Özkiraz, A. (2003). Sabri F. Ülgener’in Max Weber Eleştirisi. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 28, 49-61.
Said, E. (2013). Şarkiyatçılık. B. Ülner (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Schroeder, R. (1996). Max Weber ve Kültür Sosyolojisi. M. Küçük (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Sunar, L. (2011). Klasik Sosyolojinin Şarkiyatçı Kaynakları: Marx ve Weber’in Karşılaştırmalı Bir İncelemesi. İnsan ve Toplum, 1 (2), 29-56.
Sunar, L. (2012). Marx ve Weber ’de Doğu Toplumları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Torun, F. ve Duran, H. (2010). Sabri F. Ülgener ve İki Eseri Üzerine Bir Değerlendirme. Sosyoloji Konferansları, 42, 63-75.
Turner, B. (1991). Max Weber ve İslam. Yasin Aktay (Çev.). Ankara: Vadi Yayınları.
Ülgener, S. (1981). Zihniyet ve Din: İslam, Tasavvuf ve Çözülme Devri İktisat Ahlakı. İstanbul: Der Yayınları.
Ülgener, S. (2006). İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası. İstanbul: Derin Yayınları.
Weber, M. (1999). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. Z. Gürata (Çev.). Ankara: Ayraç Yayınevi.
Weber, M. (2012-a). Ekonomi ve Toplum Cilt-1. Latif Boyacı (Çev.). İstanbul: Yarın Yayınları.
Weber, M. (2012-b). Ekonomi ve Toplum Cilt-2. Latif Boyacı (Çev.). İstanbul: Yarın Yayınları.
Wittfogel, K. (1967). Oriental Despotism. A Comperative Study of a Total Power. New Heaven: Yale University Press.