Yolsuzluk Olgusunun Ortaya Çıkmasında Asimetrik Bilginin Rolü: Teorik Bir Bakış Açısı

Ekonomik birimler arası bilgi farklılığı, ekonomik işlemlerde birimlerden birinin diğerine oranla daha fazla bilgi sahibi olmasına yol açmaktadır. Ortaya çıkan asimetrik bilgi durumu, yolsuzluk gibi piyasa başarısızlıklarına neden olmaktadır. Bu çerçevede bilgi asimetrisinin varlığı, ekonomik aktivitelerde fırsatçılık ve işlem maliyetinin oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Bu durum ise, yolsuzlukların oluşması için uygun bir ortamın oluşmasına yol açmaktadır. Ekonomik bireyler sahip oldukları bilgi avantajlarını kişisel çıkar güdüsü sayesinde kendi lehlerine dönüştürmektedirler. Bu çalışmada, ekonomik yaşamda mevcut olan asimetrik bilginin yolsuzluk olgusu üzerine etkisi ele alınacaktır. Bu çerçevede asimetrik bilginin yolsuzluk olgusuna olan etkisi, iki temel mikro iktisadi analiz yöntemi olan; “Asil-Vekil Modeli” ve “Oyun Kuramı” çerçevesinde açıklanacaktır.
Anahtar Kelimeler:

-

Yolsuzluk Olgusunun Ortaya Çıkmasında Asimetrik Bilginin Rolü: Teorik Bir Bakış Açısı

Ekonomik birimler arası bilgi farklılığı, ekonomik işlemlerde birimlerden birinin diğerine oranla daha fazla bilgi sahibi olmasına yol açmaktadır. Ortaya çıkan asimetrik bilgi durumu, yolsuzluk gibi piyasa başarısızlıklarına neden olmaktadır. Bu çerçevede bilgi asimetrisinin varlığı, ekonomik aktivitelerde fırsatçılık ve işlem maliyetinin oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Bu durum ise, yolsuzlukların oluşması için uygun bir ortamın oluşmasına yol açmaktadır. Ekonomik bireyler sahip oldukları bilgi avantajlarını kişisel çıkar güdüsü sayesinde kendi lehlerine dönüştürmektedirler. Bu çalışmada, ekonomik yaşamda mevcut olan asimetrik bilginin yolsuzluk olgusu üzerine etkisi ele alınacaktır. Bu çerçevede asimetrik bilginin yolsuzluk olgusuna olan etkisi, iki temel mikro iktisadi analiz yöntemi olan; “Asil-Vekil Modeli” ve “Oyun Kuramı” çerçevesinde açıklanacaktır.
Keywords:

-,

___

  • Abed, G. T. and H. R. Davoodı (2000), “Corruption, Structural Reforms and Economic Performance in The Transition Economies”, IMF Working Paper, WP/00/132.
  • Acemoğlu, D. and T. Verdier (2000), “The Choice Between Market Failures and Corruption”, American Economic Review, Vol. 90, N0. 1, March, s. 194–211.
  • Aktan, C. C., İ. Ö. Sanver ve M. R. Sanver (2006), “Oyunlar, Kurallar ve Düzen, OyunTeorisi Perspektifinden Kuralların Rasyonelliği”, Kurallar, Kurumlar ve Düzen, Ed. C. C. Aktan, SKP Yayınları, No. 193, Ankara.
  • Andrew W. G. and D. Stasavage (1997), “Corruption: The Issues”, OECD Development Centre Working Paper, No. 122, January.
  • Andving, J. C. vd. (2000), “Research on Corruption: A Policy Oriented Survey”, Commissioned by NORAD, Final Report, December, Oslo.
  • Ararat, O. (2008), “Methodology of Research on Corruption in Education”, MPRA Paper, No. 8473, Posted 26 April. , 17.05.2008.
  • Becker, G. S. (1968), “Crime and Punishment: An Economic Approach”, Journal of Political Economy, Vol. 76, ss. 169–217.
  • Boehm, F. (2007), “Anti-Corruption Strategies as Safeguard for Public Service Sector Reforms”, Anti Corruption Training and Consulting (ACTC) Working Paper, September.
  • Bowles, R. (1999), Corruption, , 15.8.2007.
  • Çelen, M. (2007), Yolsuzluk Ekonomisi, İSMMMO Yayını, Yayın no 77, İstanbul.
  • Dixit, A. K. and B. J. Nalebuff (2003), Thinking Strategically: The Competitive Edge in Business, Politics and Everyday Life, Çev. N. Arık, Sabancı Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
  • Gray, C. W. and D. Kaufman (1998), “Corruption and Development”, Finance and Development, Vol. 35, No. 1, March, ss. 7–11.
  • Groenendijk, N. (1997), “A Principal-Agent Model of Corruption”, Crime, Law and Social Change, No.27, Kluwer Academic Publishers, Netherlands, ss. 207–229.
  • Gürgür, T. and A. Shah (2000), “Localization and Corruption: Panacea or Pandora’s Box?”, World Bank Policy Research, Working Paper, 3486, November.
  • Güvel, E. A. (2004b), Suç ve Ceza Ekonomisi, Roma Yayınları, Ankara, Mayıs.
  • Güvel, E. A. (2004a), Organize Suç Ekonomisi ve Hukuk Uygulaması, Roma Yayınları, Ankara, Mayıs.
  • Güvel, E. A. (1998), “Bürokratik ve Politik Yozlaşmanın Ekonomik Analizi”, İşletme Finans Dergisi, Mayıs.
  • Huther, J. ve A. Shah (2000), “Anti-Corruption Policies and Programs: A Framework for Evaluation”, Policy Research Working Paper, No. 2501, The World Bank, Development Research Group, Public Economics, December.
  • Johnson, O. E. G. (1975), “An Economic Analysis of Corrupt Government with Special Application to Less Developed Countries”, Kyklos, Vol.28, No. 1, ss. 47–61.
  • Johnston, M. (1996), “The Search for Definitions: The Vitality of Politics and Issue of Corruption”, International Social Science Journal, XLVIII, ss. 310–326.
  • Klitgaard, R. (1988), Controlling Corruption, University of California Press, England.
  • Lambsdorff, J. G. (2007a), The Institutional Economics of Corruption and Reform, Cambridge University Press.
  • Lambsdorff, J. G. (2007b), “Invisible Feet and Grabbing Hands: The Political Economy of Corruption and Welfare”, The Economics of Transparency in Politics, Ed. A. Breton ve Diğerleri, Ashgate Publishing Ltd.
  • Lambsdorff, J. G. (2003), What Nurteres Corrupt Deals? On The Role of Confidence and Transaction Cost, , 23.07.2007.
  • Lambsdorff, J. G. and S. U. Teksöz (2005), “Corrupt Relational Contracting”, The New Institutional Economics of Corruption, Ed. J. G. Lamsdorff, M. Taube and M. Schramm, Routledge Pres, ss. 371–398.
  • Morgan, A. L. (1998), “Corruption: Causes, Consequences and Implications”, The Asia Foundation, Working Paper Series, No: 9, October.
  • Morrow, J. D. (1994), Game Theory: For Political Scientists, Princeton University Press.
  • Oğuz, F. (2003), Mülkiyet Hakları “Bir Ekonomik Analiz, Roma Yayınları, Kasım, Ankara.
  • Rose-Ackerman, S. (1999a), Corruption and Government: Causes, Consequences and Reform, Cambridge University Press.
  • Rose-Ackerman, S. (1975), “The Economics of Corruption”, Journal of Public Economics, Vol. 4, ss. 397–417.
  • Rijckeghem, C. and B. Weder (2001), “Bureaucratic Corruption and The Rate of Temptation: Do Low Wages in The Civil Service Cause Corruption?”, Journal of Development Economics, Vol. 65, ss. 307–331.
  • Shah, A. (2006), “Corruption and Decentralized Public Governance”, World Bank Policy Research, Working Paper, 3824, January.
  • Tanzi, V. (1998), “Corruption Around The World: Causes, Consequences, Scope and Cures”, IMF Staff Papers, Vol. 45, No. 4, December.
  • Teksöz, S. U. (2002), “The Economics of Corruption: Causes, Consequences and Extent”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Haziran, İstanbul.
  • Telatar, F. (2004), İktisat Politikası, İmaj yayınları, Ankara.
  • Teorell, J. (2007), “Corruption as an Institution: Rethinking The Nature and Origins of The Grabbing Hand”, The Quality of Government Institute Working Paper Series, No. 2007:5, Departmant of Political Science, Göteborg University, November.
  • Ünsal, M.E. (2001), Mikro İktisat, 4. Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara.
  • Xın X. and T. K. Rudel (2004), “The Context for Political Corruption: A Cross-National Analysis”, Social Science Quarterly, Vol. 85, No. 2, June, ss. 294–330.