Türk Kültür Unsurlarından Koçi Bey Risaleleri’nde İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarına Yönelik Bir Araştırma

Osmanlı Devleti’nde 17. yüzyıla kadar padişaha veya devlet adamlarına yazılı bir rapor verme geleneği bulunmamaktadır. Bu noktada Koçi Bey Risaleleri, devlet düzeni ve işleyişinin yürütülmesine ilişkin Osmanlı’da padişaha sunulan ilk yazılı rapor olarak ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada, Türk tarihi ve kültürel mirasının ender eserlerinden Koçi Bey Risaleleri’nde insan kaynakları yönetimi uygulamalarının izleri aranmıştır. Dolayısıyla çalışmanın amacı, Koçi Bey Risaleleri örneği üzerinden hareket ederek insan kaynakları yönetimi alanındaki bilgi birikimine kendi tarihimiz ve kültürümüzden bir pencere açmaktır. İlgili eserdeki ifadeler nitel analiz yöntemlerinden içerik analizi ile incelenmiş; yapılan kodlama çalışmasıyla insan kaynakları yönetimini işaret ettiği düşünülen uygulamalar belirlenmiş ve kategorilendirilmiştir. Yapılan incelemeler neticesinde; iş analizi, iş gerekleri, iş basitleştirme, insan kaynakları planlaması, işyükü analizi, işgücü devir analizi, işgücü arzının belirlenmesi, işgücü arz-talebinin dengelenmesi, işgören seçimi, eğitim ve geliştirme, performans değerlendirme, terfi sistemi, emeklilik sistemi, ücretin belirlenmesi, özendirici ücret sistemleri gibi insan kaynakları yönetimine ilişkin uygulamaların izlerine rastlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Koçi Bey Risaleleri, İnsan Kaynakları Yönetimi, Türk Yönetim Düşüncesi

A Research on Human Resource Management Practises in Koçi Bey Booklet from Turkish Culture Components

In Ottoman Empire, it was not a written reporting tradition to sultan or statesmen by the 17th century. At this point, Koçi Bey Booklet comes into prominence as the first written document presented to sultan in Ottoman Empire. In this study, tracks of human resource management practises were searched within Koçi Bey Booklet which is one of the precious books in Turkish history and cultural heritage. The main purpose of this study is open a new window into knowledge on human resource management domain from our history and culture with reference to the example of Koçi Bey Booklet. Related sentences were scrutinized with content analysis from qualitative analysis methods. Following the searches it was found traces of human resource management practises as job analysis, job specifications, job simplification, human resource planning, work-load analysis, labour turnover analysis, determination of labour supply, labour supply and demand equilibrium, employee selection, training and development, performance evaluation, promotion system, retirement system, rate setting, incentive wage system.

Keywords:

Koçi Bey Booklet, Human Resource Management, Turkish Management Thought,

PDF

___

Armstrong, M. (2012). Armstrong’s handbook of human resource management practice. London: Kogan Page.
Bingöl, D. (2016). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta Yayınevi.
Buchanan, D. & Huczynski, A. (2004). Organizational behaviour. Harlow: Prentice Hall.
Cezar, M., İskit S. R., Orgun, Z. & İnal, N. (1960). Dördüncü Murat devrinin önemli simalarından Koçi Bey. İstanbul: Baha Matbaası.
Çakmakcıoğlu, S. (2008). Koçi Bey risaleleri. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Danışman, Z. (1972). Koçi Bey risalesi. İstanbul: MEB Devlet Kitapları Basımevi.
Danışman, Z. (1985). Koçi Bey risalesi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Ertürk, M. (2018). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta Yayınevi.
Gökçe, A. F. (2012). Osmanlı klasik döneminde idari reform hareketleri: Koçi Bey Risalesi. Yasama Dergisi, 14, 59-78.
Gürüz, D. & Yaylacı, G. (2004). İletişimci gözüyle insan kaynakları yönetimi. İstanbul: MediaCat Yayınları.
Hoeg, J. T. (1987). Human resources versus personnel, Personnel, 64(5), 72-73.
İnalcık, H. (2019). Devlet-i Aliyye Osmanlı imparatorluğu üzerine araştırmalar II. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Kurt, Y. (1998). Koçi Bey risalesi. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
Noe, R. A., Hollenbeck, J. R., Gerhart, B. & Wright, P. M. (1996). Human resource management. USA: McGraw-Hill.
Öge, H. S. (2016). İnsan kaynakları yönetimi. Konya: Eğitim Yayınevi.
Öz, M. (2015). Kanun-ı kadimin peşinde Osmanlı’da çözülme ve gelenekçi yorumcuları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Pınar, A. H. (2014). İnsan kaynakları yönetimine kavramsal yaklaşım. İ. Bakan (Ed.) İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
Rao, V. S. P. (2010). Human resource management. New Delhi: Excel Books.
Sadullah, Ö. (2018). İnsan kaynakları yönetimine giriş: insan kaynakları yönetiminin tanımı, Önemi ve Çevresel Faktörler. A. O. Özçelik (Ed.) İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınevi.
Schuler, R. S. (1981). Personnel and human resource management. Minnesota: West Publishing.
Storey, J. (1995). Human resource management: a critical text. London: Routledge.