Feminist Teori Işığında Muğla Masallarında Kadın Algısı

İnsan gerçekliğini en iyi yansıtan tür olan masal, sembolik bir yapıya sahip olduğu için söylemek istenilenin dolaylı olarak anlatılmasını ve farklı bakış açıları ile yorumlanmasını sağlamıştır. Halkbilimi alanında yapılan çalışmalarla ortaya konulan teoriler masalları farklı yönlerden ele alıp incelemeyi mümkün kılmıştır. Bu teorilerden biri olan “Feminist Teori” kadın haklarının savunulması doğrultusunda ortaya çıkmış, temelde kadın-erkek cinsiyet eşitliğini savunmuş ve biyolojik kimliğin dışında toplum tarafından verilen cinsiyetçi kimliğin üzerinde durmuştur. Cinsiyetçi kimliğin edebî eserlerde öne çıkmasıyla da “Feminist Eleştiri” doğmuştur. Toplumun kültürel belleğini asırlar boyunca devam ettiren ve ataerkil bir atmosfere sahip olan masallar da bu edebî ürünlerden biridir. Kadınların masallardaki konumu ve rolü feminist kuram ile incelendiğinde masalların başka bir yüzü ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada masal, masallarda kadının yeri, Feminist teori, toplumsal cinsiyetçilik hakkında bilgi verildikten sonra kadın tipinin daha çok öne çıktığı üç Muğla masalı: Tın Tın Kabacık, Gül Güzeli ve Dulkarıoğlu Mehmet’in Karısı masalları kesitlere ayrılacak ve Feminist teori ışığında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Muğla Masalları, Feminist Teori, Toplumsal Cinsiyet, Kadın Kimliği, Sembolik Dil

PDF

___

Aktaş, G. (2013), “Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:30 Sayı: 1
Alptekin, A. B. (2002), Taşeli Masalları, Akçağ Yayınları, Ankara
Bilkan, A. F. (2001), Masal Estetiği, Timaş Akademi Yayınları, İstanbul
Bora, A. (2010), Kadınların Sınıfı, İletişim Yayınları, İstanbul
Boratav, P. N. (2000), 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, Gerçek Yayınevi, İstanbul
Campbell, J. (1995), İlkel Mitoloji, İmge Kitabevi, Ankara
¬_____. (2010), Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
Çobanoğlu, Ö. (2016), Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara.
Çoruhlu, Y. (2015), Türk Mitolojisinin Ana Hatları, Kabalcı Yayıncılık, Ankara
Davidoff, L. (2002), Feminist Tarihyazımında Sınıf ve Cinsiyet, İletişim Yayınları, İstanbul
Yuval-Davis, N. (2003), Cinsiyet ve Millet, İletişim Yayınları, İstanbul
Donovan, J. (1997), Feminist Teori, İletişim Yayınları, İstanbul
Dursun, A. (2008), Keloğlan Masallarının Tespiti ve Tasnifi, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla
Elçin, Ş. (1986), Halk Edebiyatına Giriş, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara
Eliuz, Ü. (2011), “Cinsel Kimlik Paniği: Kadın Olmak”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Cilt: 6/3
Ergun, P. (2004), Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara
Fromm, E. (1992), Rüyalar, Masallar, Mitoslar, Arıtan Yayınevi, İstanbul
Gezgin, İ. (2007), Masalların Şifresi, Sel Yayıncılık, İstanbul
Graber, G. H. (1998), Kadın Psikolojisi, Cem Yayınevi, İstanbul
Gün, B. (2008), Masallara Feminist Bir Bakış ve Cinsiyet Meseleleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
Günay, U. (1998), Türk Dünyası El Kitabı, Cilt: 3, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara
Karadavut, Z., Yeşildal, Ü. Y. (2007), “Anadolu-Türk Folklorunda Geyik”, Millî Folklor, Yıl: 19, Sayı: 76
Moran, B. (2014), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları, İstanbul
Ögel, B. (2010), Türk Mitolojisi, I. Cilt, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara
Ölçer Özünel, E. (2017), Masal Mekânında Kadın Olmak, Geleneksel Yayıncılık, Ankara
Önal, M. N. (2011), Muğla Masalları, Muğla Üniversitesi Yayınları, Muğla
_____. (2013), “Masalların Sembolik Dili”, Türk Halk Edebiyatı İncelemeleri Saim Sakaoğlu Armağanı, (Ed.) Metin Ergun, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara
Seyidoğlu, B. (1986), Masal, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Cilt: 6, İstanbul
Sezer, M. Ö. (2017), Masallar ve Toplumsal Cinsiyet, Kor Kitap, İstanbul
Şimşek, E. (2001), Yukarıçukurova Masallarında Motif ve Tip Araştırması, Cilt: 2, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.