ÇOCUK EDEBİYATININ TÜRKÇE EĞİTİMİNDEKİ YERİ: BİYOGRAFİ ÖRNEĞİ

Türkçe dersi ve diğer derslerin öğretim programlarında belirlenen birçok kazanımın elde edilmesinde edebî metinler önemli bir araç olarak kullanılmaktadır. Özellikle Türkçe derslerinin hedefleri arasında, “hayal gücünün gelişmesi, okuma sevgisi ve alışkanlığı, eleştirel düşünme, sanat zevkinin geliştirilmesi” vb. çok sayıda kazanım yer almaktadır. Bu kazanımları elde edilmesinde özellikle çocuk edebiyatı ürünleri etkili olmaktadır. Çocuk edebiyatı ürünleri içerisinde öyküleyici metinler kadar bilgilendirici metinler de Türkçe dersinin amaçlarına hizmet etmektedir. Bu araştırmada, bilgilendirici metin türlerinden “biyografi”nin çocuk edebiyatındaki ve Türkçe eğitimindeki önemini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Çalışmada, öncelikle biyografi türünün genel özelliklerine, sonra türün çocuk edebiyatı içerisindeki yeri ve önemine değinilmekte, son olarak türünün Türkçe eğitimindeki yeri konu edilmektedir. Çocuğun özellikle dil gelişiminde, değer ediniminde, zihinsel, bireysel, sosyal vb. gelişim alanlarında önemli katkıları olduğu vurgulanmaktadır. Çalışmada türün bu katkılarına karşın, öğretmenlerin bilgilendirici metin türlerinden fazla yararlanmamalarına dikkat çekilmektedir. Bunun temel nedenlerinden biri bu tür metinlerin çocuğun gelişimindeki işlevinin öğretmenler tarafından bilinmemesi olarak gösterilebilir. Ayrıca çalışmada çocuklara yönelik biyografi örneklerinin azlığına ve türün çocuk edebiyatı içerisinde ihmal edildiğine, sorunun giderilmesi için öncelikle yazarların bu tür metinler yazmaya teşvik edilmesi gerektiğine dikkat çekilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe eğitimi, çocuk edebiyatı, biyografi, değer, dil gelişimi

It is seen that the literary texts are used as an important means of obtaining many achievements that are determined in the curriculum of Turkish course and those of other courses. Especially in Turkish courses there are many achievements impossible to obtain with only course books such as "the development of imagination, achievement of love and of reading, critical thinking etc." At this point, the gaps that may occur are filled with the literary texts, especially children literature products. As well as the narrative texts, informative texts in the children literature products also serve the purpose of The Turkish course. In this research, it aimed to the manifest the place and importance of the Biography, which is a kind of informative text, in the teaching of Turkish. In the research, it is stressed that biographies make important contributions to intellectual, personal, social, etc. developments are as in especially language development of the child. On the other hand, it is also stressed that teachers do not get so much benefit from the informative text types, the function of these kinds of text in the children's development is not known, the samples of biography for children are so few and the biography is neglected in the children literature.

Keywords:

Turkish education, Children’s literature, Biography, Value, language development,

PDF

___

Akkaya, N. ve Özdemir, S. (2012). “Türkçe ders Kitaplarındaki Metinlerin Kişilik Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi”. Türkçenin Eğitimi- Öğretimi Üzerine Çalışmalar, Ankara: Pegem Akademi
Aylanç, M. (2012). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Özel öğretim Yöntemleri Dersi Uygulamalarında Karşılaştıkları Sorunlar: Bilgilendirici ve Öğretici Metinler Örneği. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S.31, s.333-349
Aytaş, G. (2003). Okuma Gelişiminde Çocuk Edebiyatının Rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları. S.13, s. 155-160
Calp, M. (2007). Özel Öğretim Alanı olarak Türkçe Öğretimi. Konya: Eğitim Kitabevi
Cemiloğlu, M. (2001). ilköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. İstanbul: Alfa Yayınları
Cemiloğlu, M. (2003). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi.İstanbul: Alfa Yayınları
Çeçen, M. A. ve Çiftçi Ö. (2007). İlköğretim 6. Sınıf Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi. Milli Eğitim, S. 173, s.39-49
Demirel Ş. vd. (2010). Edebî Metinlerle Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
Güneş, F. (2011).Okuma Kültüründe Okuma İlgisi ve Kitap Seçiminin Önemi ile Ekran Okuma Alışkanlığı”. Şimdi Okuma Zamanı –Okuma Kültürü ve Etkili Dil Kullanımı Projesi-/Okuma Kültürü ve Söz Varlığının Geliştirilmesi Çalıştayı Konuşmalar-Bildiriler, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları
Hayran, Z. (2011). İlköğretim 5. Sınıf Derslerinde Metin Türlerinin Okuma Becerisine Etkisi, III. Uluslar arası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı Bildirileri, Dokuz Eylül Üniv. Dil Eğitimi Araştırma ve Uygulama Merkezi, İzmir
İleri, C. (1998). “Yazılı Anlatım Türleri I, Düşünce Değeri Olan yazılar ”. Sözlü ve Yazılı Anlatım. (edit. Hülya Pilancı), T.C. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları No:590
Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
Kıymaz, M. S. Ve Ulutaş, A. (2012). Değer Kazandırma Açısından Biyografiler: İleri Yavrutürk Dergisi Örneği. Türkçe’nin Eğitimi Öğretimi Üzerine Çalışmalar. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
Kolaç, E., Demir, T. Ve Karadağ, R. (2012).Öğretmen Adaylarının Dil Eğitiminde Çocuk Edebiyatı Metinlerinin Kullanımına Yönelik Görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 161, s. 195-213
MEB. (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. Sınıflar)Öğretim Programı, MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara
MEB. (2009). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
Oğuzkan, F. (2001). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık
Temizyürek, F. (2003). Türkçe Öğretiminde Çocuk Edebiyatının Önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, Türkçenin Öğretimi özel Sayısı, S. 13, s.161-167.
Ünalan, Ş. (2001). Türkçe Öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım,
Yalçın, A. ve Aytaş G. (2005). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yangın, B. Çelepoğlu, A. Ve Türkyılmaz F. (2008). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı 7. Ankara: Pasifik Yayınları
Yardımcı M. Ve Tuncer H. (2002). Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı. İzmir: Ürün Yayınları
Yılar, Ö. (2011). Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı.(Edit. Ömer Yılar, Lokman Turan). Ankara: Pegem Akademi