REHABİLİTASYONDA TOPLUMA KATILIMIN İKİ ANAHTARI: ERİŞİLEBİLİRLİK VE EVRENSEL TASARIM

Topluma Katılımın iki anahtarı erişilebilirlik ve evrensel tasarımdır. Topluma katılım, rehabilitasyon ve tedavi süreçlerinden ayrı düşünülmemesi gereken bir meseledir. İnme, omurilik yaralanması, amyo trofik lateral skleroz, öğrenme güçlükleri, otizm gibi durumlarda evrensel tasarım ve erişilebilirlik aynı zamanda rehabilitasyon etkisi gösterebilir. Bu durumlar için çevresel tasarım, ev düzenlemeleri, dijital erişilebilirlik, günlük yaşama yardımcı cihazlar, okul ve sınıfların evrensel tasarımı önemlidir. Evrensel tasarım ve erişilebilirlik uygulamaları konusunda mimar, iç mimar, mühendis, şehir planlamacısı gibi meslek grupları kadar fizyoterapist ve ergoterapist gibi sağlık profesyonellerinin de bilgi sahibi olması gereklidir.

Anahtar Kelimeler:

Rehabilitasyon, Topluma Katılım, Evrensel Tasarım, Erişilebilirlik

TWO KEYS TO COMMUNITY PARTICIPATION IN REHABILITATION: ACCESSIBILITY AND UNIVERSAL DESIGN

Two keys to Community Participation are accessibility and universal design. Community participation is an issue that should not be separated from rehabilitation and treatment processes. Universal design and accessibility can also have a rehabilitation effect in cases such as stroke, spinal cord injury, amyotrophic lateral sclerosis, learning disabilities, autism. For these situations, environmental design, home arrangements, digital accessibility, daily life aids, universal design of schools and classrooms are important. Health professionals such as physiotherapists and occupational therapists should have knowledge about universal design and accessibility practices, as well as professional groups such as architects, interior architects, engineers, city planners.

Keywords:

Rehabilitation, Community Participation, Universal Design, Accesibility,

PDF

___

Kurulu, B. M. G. (1948). İnsan hakları evrensel beyannamesi. İnsan&İnsan, 61, 795-808.
Kayıhan, H., & Temizkan, E. (2019). Toplumsal Katılım: Tanımlar, Ergoterapinin Rolü. Türkiye Klinikleri Fizyoterapi ve Rehabilitasyon-Özel Konular, 5(2), 1-7.
Çağlar, S. (2011). Engelli Hakları Sözleşmesi’nde Ayrımcılık Yasağı ve Türkiye’nin Uyum Sorunu. TBB Dergisi, 96, 149-178.
Başbakkal, Z., & Bilsin, E. (2014). Dünyada ve Türkiye'de Engelli Çocuklar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 30(2), 65-78.
Hacıhasanoğlu, I. (2003). Evrensel tasarım. Tasarım+ Kuram, 2(3), 93-101.
Tiyek, R., Eryiğit, B. H., & Emrah, B. A. Ş. (2016). Engellilerin Erişilebilirlik Sorunu Ve Tse Standartlari Çerçevesinde Bir Araştirma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 225-261.
Nokay G.D., Kınalı G 2019. Akut hemipleji hastalarında ev erişebilirlik uygulamaları farkındalık değerlendirilmesi, Bahçeşehir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Beckley, M. N. (2007). The influence of the quality and quantity of social support in the promotion of community participation following stroke. Australian Occupational Therapy Journal, 54(3), 215-220.
Suttiwong, J., Vongsirinavarat, M., & Hiengkaew, V. (2018). Predictors of community participation among individuals with first stroke: A Thailand study. Annals of rehabilitation medicine, 42(5), 660.
Mace, R. L. (1998). Universal design in housing. Assistive Technology, 10(1), 21-28.
Hartman-Maeir, A., Soroker, N., Ring, H., Avni, N., & Katz, N. (2007). Activities, participation and satisfaction one-year post stroke. Disability and rehabilitation, 29(7), 559-566.
Çelik, B. (2015). Omurilik Yaralanmalarında Robotik Teknoloji: Üst Ekstremite. Turkish Journal of Physical Medicine & Rehabilitation/Turkiye Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Dergisi, 61.
Bea-Muñoz, M., Medina-Sánchez, M., & Flórez-García, M. T. (2015). Readability and internet accessibility of informative documents for spinal cord injury patients in Spanish. In Anales del sistema sanitario de Navarra (Vol. 38, No. 2, pp. 255-262).
Kiernan, M. C., Vucic, S., Cheah, B. C., Turner, M. R., Eisen, A., Hardiman, O., ... & Zoing, M. C. (2011). Amyotrophic lateral sclerosis. The lancet, 377(9769), 942-955.
Denman, P., Nachman, L., & Prasad, S. (2016, August). Designing for" a" user: Stephen Hawking's UI. In Proceedings of the 14th Participatory Design Conference: Short Papers, Interactive Exhibitions, Workshops-Volume 2 (pp. 94-95).
Rose, D. (2000). Universal design for learning. Journal of Special Education Technology, 15(3), 45-49. 17.https://ailevecalisma.gov.tr/media/5616/otizm-spektrum-bozuklugu-kitabi-2016-indirmek-icin-tiklayiniz.pdf, Sayfa 211-219.
Aygün, E., Korkut, A., & Kiper, T. (2018). Engelli bireyler için kentsel dış mekânlara erişilebilirliğin incelenmesi: Tekirdağ örneği. Artium, 6(2), 20-32.
Yılmaz, T., Gökçe, D., Şavklı, F., & Çeşmeci, S. (2012). Engellilerin Üniversite Kampüslerinde Ortak Mekanları Kullanabilmeleri Üzerine Bir Araştırma: Akdeniz Üniversitesi Olbia Kültür Merkezi Örneği. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 9(3).