6. SINIF TÜRKÇE DERS KİTABINDAKİ DİNLEME ETKİNLİKLERİNİN KELİME ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Türkçe Dersi Öğretim Programı incelendiğinde her temada bir dinleme metninin yer aldığı görülmektedir. Bu metinler aracılığıyla öğrencilere etkili dinleme becerisi kazandırılmaya çalışılmaktadır. Çünkü dinlemenin hem bireysel gelişime hem de sosyal etkileşime etkisi bulunmaktadır. İlk kazanılan dil becerisi olan dinleme, diğer dil becerilerinin de temelini oluşturmaktadır. Bu sebeple bireylerin zihinsel süreçlerinin şekillenmesinde onların kullandıkları dinleme yöntemleri önemli konumda bulunmaktadır. Dinleme etkinliklerinde yazılı bir metnin bulunmaması kelime öğretimi açısından ek yöntemlerin kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Not alma, sözlük oluşturma, eşleştirme, bağlamandan yararlanarak anlamı tahmin etme, oyunlaştırma, kompozisyon yazma bu yöntemlerden en çok tercih edilenleridir. Bu araştırmada nitel yöntemlerden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda bulunan dinleme etkinliklerinin Türkçe Dersi Programıyla uyumlu şekilde olduğu ve bu etkinliklerde bağlamdan yararlanarak kelimenin anlamını tahmin etmenin en çok kullanılan yöntem olduğu görülmüştür. Ayrıca not alma yönteminin, eşleştirme yapmanın, kompozisyon yazmanın da dinleme etkinliklerinde kelime öğrenme yöntemi olarak kullanıldığı tespit edilmiştir.

EXAMINATION of LISTENING ACTIVITIES in GRADE 6th TURKİSH LESSON BOOK in TERMS of VOCABULARY LEARNING METHODS

When the Turkish Lesson Curriculum is examined, it is seen that a listening text is included in every theme. Through these texts, students are encouraged to gain effective listening skills. Because listening has an effect on both individual development and social interaction. Listening, which is the first language skills, forms the basis of other skills. For this reason, listening methods used in shaping the mental processes of individuals are important. The lack of a written text in listening activities necessitates the use of additional methods in terms of vocabulary instruction. Taking notes, creating a dictionary, matching, guessing meaning by using context, dramatization, writing compositions are the most preferred methods. In this research, document analysis was used among qualitative research methods. As a result of the research, it was seen that the listening method used in the 6th Grade Turkish Lesson book was the most widely used method to predict the meaning of the word in accordance with the Turkish Course Program. In addition, it was used the method of note taking, matching and writing of compositions in listening activities.

PDF

___

Ceran, D. (2015). Seçici dinleme ile not alarak dinleme yöntemlerinin altıncı sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama becerisine etkisi. ZfWT, 7(1), 205-219.
Cüceloğlu, D. (2010). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çifçi, M. (2001). Dinleme eğitimi ve dinlemeyi etkileyen faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 165-177.
Doğan, Y. (2008). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin dinleme becerisini geliştirmede etkinlik temelli çalışmaların etkililiği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 261-286.
Epçaçan, C. (2013). Temel bir dil becerisi olarak dinleme ve dinleme eğitimi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 331-352.
Gilbert, D. A. (2004). Coordination in nurses’ listening activities and communication about patient–nurse relationships. Research in Nursing & Health, 27, 447–457.
Gücüyeter, B. (2009). Türk dili ve edebiyatı derslerinde dinleme eğitimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 161-170.
Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies, 4(4), 1023-1055
Güneş, F. (2013). Kelimelerin gücü ve zihinsel sözlük. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 1-24.
Güneş, F. (2013). Türkçede metin öğretimi yerine metinle öğrenme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 603-637.
Hart, B., Risley, T.R. (2003). The early catastrophe. American Educator, -, 4-9.
Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 141-153.
Kavcar, C. (1985). Örgün eğitimde dramatizasyon. Eğitim ve Bilim, 10(56), 32-41.
Keleş, E., Çepni, S. (2006). Beyin ve öğrenme. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 3(2), 66-82.
Koç, G. (2006). Yapılandırmacı sınıflarda öğretmen-öğrenen rolleri ve etkileşim sistemi. Eğitim ve Bilim, 3(142), 56-64.
Kurudayıoğlu, M., Kana, F. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme becerisi ve dinleme eğitimi özyeterlik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 245-258.
Memiş, S., Tülek, Z. (2004). İnmeli hastalarda görülen konuşma bozukluklarında hemşirenin rolü. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 8(1), 53-61.
Milli Eğitim Temel Kanunu (1973). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 24.06.1973. Sayısı: 14574. Numarası: 1739
MEB. (2018). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: MEB Yayını.
MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: MEB Yayını.
Okur, A., Dağtaş, A. (2014). Ortaokula yönelik kelime öğretimi çalışmaları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 66-84.
Richards, J. C. (2005). Second thoughts on teaching listening. RELC, 36(1), 85-92.
Şimşek, H., Yıldırım, A. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Şekerci, Y. (2018). 6. sınıf ortaokul Türkçe ders kitabı. Ankara: Eksen Yayıncılık.
TDK (2019). Dinleme. 10.09.2019 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
Winke, P., Gass, S., Sydorenko, T. (2010). The effects of captioning videos used for foreign language listening activities. Language Learning & Technology, 14(1), 65- 86.
Yaman, H. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıkları üzerine bir değerlendirme. TÜBAR, XXVII, 735-751.
Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal zekâ ve eğitim açısından doğurguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25, 139-146.