DEMİR DIŞI METAL MALZEMELERDEN DÖVME YÖNTEMİ İLE EL ALETİ ÜRETİMİ

Dünya üzerinde yaygın olarak kullanılan el aletleri genellikle çelik malzemeden yapılmaktadır. Talaşlı işlem, taşlama, sürtünme,  darbe vb. sonrası çelik malzemelerin yüzeylerinde potansiyel farklardan dolayı kıvılcım oluşur.  Doğal gaz enerji santralleri, petro kimya tesisleri, plastik hammadde üretim tesisleri, solvent ve akaryakıt depolama ve dolum tesisleri, benzin istasyonları, kömür madenleri, petrol rafineleri gibi yanıcı-parlayıcı, patlayıcı ortamlarda can güvenliği açısından kıvılcım oluşumu istenmez. Bu çalışmada da; Kıvılcım çıkarmaz malzeme olarak en çok kullanılan, Cu-Al (Alüminyum Bronzu) ve Cu-Be (Berilyum Bronzu) alaşımlarını sıcak dövme yöntemi ile şekillendirerek Yıldız Çakma Anahtar El Aleti üretimi yapılmıştır. Sıcak dövme yöntemi ile üretilen anahtarlara, farklı ısıl işlem metotları uygulanmıştır. Bu işlemlerden sonra mikro yapı incelemeleri, çekme testi, çentik darbe testi, sertlik testleri için numuneler hazırlanmış ve incelenmiştir. Testler sonucunda en iyi mekanik ve metalürjik özelliklere sahip ürünlere; kıvılcım çıkarmazlık testi, SEM mikroyapı inceleme ve EDS analizi, Ansys yapısal analiz çalışmaları yapılmıştır. Bütün testler sonrasında kıvılcım çıkarmayan (Alüminyum Bronzu ve Berilyum Bronzu) malzemeden sıcak dövme yöntemi ile çelik malzemeye en yakın mukavemet değerlerine sahip, el aleti üretimi parametreleri belirlenmiştir. 

___

  • B. Galip, Malzeme, MEB Yayınları, Ankara, (1970)
  • Principles of Materials Science and Engineering William F. Smith (1999)
  • KOÇAKH. , Bakır ve Bakır Alaşımları, Metalurji Yüksek Mühendisi, Bolokur Yayınları, İstanbul, 4. Baskı, 2013
  • Pecheux, H., Encyclopedie Industrıelle, Precis de Metallurgie, 4o Edition, 604- 608, Fransa, (1931).
  • Eruslu, N., Altmışoğlu, A., Taptık, Y., Alaşımlar Ders Notu, İ.T.Ü. Maslak, İstanbul, 130-137, (1990).
  • Yılmaz F. Şen U. Alaşımların Yapı ve Özellikleri, Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Yayın No:8, 92-95, Sakarya, (1996).
  • Burhan O., Demir Dışı Metallerin Kaynağı, Oerlikon Yayını, 1990.
  • Komaç O. Ş., Alaşımlandırma Ders Notu, Osmangazi Üniversitesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, Eskişehir, 2003.
  • Copper Development Association, Beryllium Copper CDA Publication No 54, 1962.
  • www.materion.com, Heat treating copper beryllium parts, AT0015/0311©2011 Materion Brush Inc.
  • ASM Metals hand book volume 2, Properties and selection: Nonferrous alloys and special-purpose materials, 10th Edition, Second printing, 1992.
  • Altunpak,Y., ''Wear behaviour of aged Cu-Be alloy under electrical sliding'', Scientific Research and Essays, 5(19), 2997-3002, (2010).
  • EREN A., Demir Dışı Metal Malzemelerden Dövme Yöntemi İle El Aleti Üretimi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Yüksek Lisans Tezi, Manisa 2016