AVRUPA ÜLKELERİNDE GELİR DAĞILIMINDA BOZDAĞ NÜFUS ETKİNLİĞİ KATSAYISI VE ENDEKSİ
Ülkelerin kişi başına düşen gelirlerinin karşılaştırılması için gelir eşitsizliği çoğu araştırmada, başta "Gini Endeksi"olmak üzere birçok yöntemle incelenmektedir. Ancak, bu yöntemlerin çoğu, milli gelirin ülke nüfusuna nasıl yansıdığına ilişkin bir fikir vermemektedir. Yani gelirin nüfus üzerindeki etkinliği ölçülememektedir. Toplumdaki bireylerin mümkün olduğu kadar çoğunun kişi başına ortalama gelire yakın bir gelire sahip olması, o ülkedeki gelir dağılımının kaliteli olduğunu gösterir. Bir ülkede, her bir bireyin kişi başına düşen harcanabilir ortalama gelirine eşit veya bunun üstündeki gelire sahip nüfusunun toplamının o ülke nüfusuna oranı, "Bozdağ Nüfus Etkinliği Katsayısı" (kısaca Bozdağ Katsayısı) olarak adlandırılır. Ülkelere göre kişi başına ortalama gelire karşılık bir gelire sahip nüfus büyüklüğüne ilişkin veriler olmadığından, Bozdağ Katsayısı, eşit %20`lik nüfus dilimleri halinde 5 gruba ilişkin gelir ve harcama tablolarından –Lorenz eğrilerinden- yararlanılarak hesaplanmaktadır. Sonra, bu katsayıdan ve kişi başına gelirlerden yararlanılarak Bozdağ Nüfus Etkinliği Endeksi (kısaca Bozdağ Endeksi) elde edilmektedir. Gini Endeksi ile Bozdağ Katsayısı ve Endeksi kullanılarak yapılan hesaplamalarda seçilmiş AB ülkelerindeki gelir dağılımlarının yapısı karşılaştırmalı bir şekilde ortaya konulmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Lorenz Eğrisi, Gini Katsayısı, Gini Endeksi, Bozdağ Nüfus Etkinliği Katsayısı, Bozdağ Nüfus Etkinliği Endeksi,
THE COMPARISON OF GINI INDEX WITH BOZDAĞ POPULATION EFFICIENCY INDEX FOR ESTIMATING OF INCOME DISTRIBUTIONS OF THE SELECTED EU COUNTRIES
For the comparisons of incomes per capita of the countries, the income unequality is examined with some methods mainly by Gini Index. Nevertheless, most of these methods do not give any idea that how the national income is reflected to the country` population. Namely, the effectiveness of income on population is not able to be measured. The people in a society as much as possible have income close to average income per capita, shows the good quality of society income distribution. In a country, the rate of sum of population of the every individual ,who possesses an income equal to and above the average disposable income of the country, to total country`s population is called "Bozdağ Population Efficiency Coefficient" (briefly Bozdağ Coefficient). There is no data related to the size of the population whose incomes are compare to average income per capita, therefore, Bozdağ Coefficient is estimated by using income and consumption tables - the Lorez curves- in five equal groups which are in 20 percentiles of the population. Then `Bozdağ Population Efficiency Index (briefly Bozdağ Index) is driven from utilitizing Bozdağ Coefficient and income per capita. The structure of income distributions of the selected EU countries is represented with using Gini Index and Bozdağ Coefficient and Index.
Keywords:
Lorenz Curve, Gini Coefficient, Gini Index, Bozdağ Population Efficiency Coefficient, Bozdağ Population Efficiency Index, ,
___
- Aktan, C.A. ve Vural, İ.Y., (2005). Gelir dağılımında adaletsizlik ve gelir eşitsizliği: terminoloji temel kavramlar ve ölçüm yöntemleri. Erişim: http://www.canaktan.org/ekonomi/yoksulluk/birinci-bol/aktan- vural-gelir-dagilimi.pdf . Erişim Tarihi: Nisan 2005. 1-2.
- Bozdağ, N. ve Bozdağ, E.G., (2007). Ülkelerin kişi başına gelirlerinin karşılaştırılmasında Bozdağ Nüfus Etkinliği Katsayısı ve Endeksi -yeni bir yaklaşım-, TÜİK, 15. İstatistik araştırma Sempozyumu, 11-12 Mayıs. Ankara.
- Bozdağ, N. ve Bozdağ, E.G., (2008). Kişi başına gelir dağılımı seyrinin Bozdağ Endeksiyle incelenmesi -Kesikli Dikey Kesit Analizi-, İnönü Üniversitesi, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, 24-25 Mayıs, Malatya.
- Dahmani, A., (1998). Change to the oil expert structure of OPEC member countries -an analysis with the Gini Coefficient, Opec Review, 22(4), pp:277-290.
- Gülcü, A. ve Doğanoğlu, F., (2000). Gelir eşitsizliği ölçümünde kullanılan yöntemler, Çukurova Üniversitesi İ.İ.B.F. Der., 2(1), ss:47-64.
- Kleiber, C. and Kotz, S., (2002). A characterization of income distribution in terms of Generalized Gini Coefficients, Social Choice and Welfare, 19, pp:789-794.
- Küçükaksoy, İ., (2009). Yükselen piyasalarda gelir dağılımı eşitsizliği ve yoksulluk, E-Journal of New World Sciences Academy: Social Sciences, Volume:4, Number:4, pp:358-378.
- Ogwang, T., (2000). A convenient method of computing the Gini Index and its standard error, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 62(1), pp:123-129.
- TÜSİAD, (2000). Türkiye’de bireysel gelir dağılımı ve yoksulluk. TÜSİAD Yayın No: TÜSİAD-T/2000-12/295, İstanbul.
- Yakar, M., (2010). Türkiye’de nüfusun mekânsal dağılımının eşitsizlik endeksiyle analizi, E-Journal of New World Sciences Academy: Nature Sciences, Volume:5, Number:2, pp:60-75.
- Yurdakul, F., (2010). Amartya Sen’in yoksulluk üzerine düşünceleri ve Sen yoksulluk indeksi: Türkiye uygulaması, E- Journal of New World Sciences Academy: Social Sciences, Volume:5, Number:3, pp:293-303.
- Zoli, C., (1999). Interesting Generalized Lorenz Curves and the Gini Index, Social Choice and Welfare, 16, pp:183-196.
- Başlangıç: 2009
- Yayıncı: Cevdet Emin EKİNCİ