Mehmet Turan ÇAĞLAR, Lara GÜLMEZ

4957

Savaşın Yeni Araçları: Silahlı İnsansız Hava Araçlarının (SiHA) Yayılması ve Büyük Güçlerden Devlet Dışı Aktörlere SİHA Kullanımı

İnsansız hava araçları (İHA) ve silahsız insansız hava araçları (SİHA) günümüzdeki devletler arası ve devlet içi çatışmalarda ön plana çıkmaya başlayan araçlar olmuştur. 2000’lerin başında ABD tarafından sıkça kullanılmaya başlayan bu teknoloji, zamanla İsrail ve İran gibi çatışma alanlarında aktif rol oynayan aktörlerin de ilgisini çekmiştir. 2010’lu yıllarda ise hem teknolojik gelişmeler hem de dünya genelinde ortaya çıkan çok sayıdaki çatışma alanları, bu teknolojiyi birçok aktör için cazip hale getirmiştir. Üretim ve kullanım maliyetleri düşen SİHA teknolojisi farklı aktörler tarafından çatışma alanlarında kullanılan popüler bir araç haline gelmiştir. 2010’lu yıllarda ABD ve Rusya gibi büyük güçlerin yanı sıra Türkiye ve İran gibi orta büyüklükteki güçler ve hatta silahlı devlet dışı aktörlerin adı gerek üretim gerekse kullanım açısından SİHA’larla sıkça anılmıştır. Giderek otonomlaşan ve yapay zekâ ile entegre olan İHA’ların yanı sıra son dönemlerde gelişmeye başlayan insansız kara ve deniz araçları da savaşın dönüşümüne etki etmektedir. Bu bağlamda gelişen, yaygınlaşan ve çok sayıda aktörün rahatlıkla ulaşabildiği SİHA ve diğer insansız savaş araçları, askeri alanda devrimin yeni bir ayağı olma potansiyeline sahiptir.
Anahtar Kelimeler:

Silahlı İnsansız Hava Aracı, ABD, Rusya, İran, Türkiye, Silahlı Devlet Dışı Aktörler, Askeri Alanda Devrim

PDF

___

  • Alabarda, Yusuf (2023). “Türkiye's Defense Industry Has Come a Long Way”, Anadolu Ajansı, 11 Mayıs 2023, https://www.aa.com.tr/en/analysis/opinion-turkiyes-defense-industry-has-come-a-long-way/2893594 (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • Albayrak, Gökhan (2013). Uluslararası Hukukta Hedef Alarak Öldürme. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
  • Almohammad, Asaad ve Speckhard, Anne (2017). ISIS Drones: Evolution, Leadership, Bases, Operations and Logistics. The International Center for the Study of Violent Extremism.
  • Ateş, Barış (2020). “Askeri Değişim: Soğuk Savaş Sonrası Dönem Üzerine Bir İnceleme”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (1): 15-42.
  • Atherton, Kelsey D. (2023). “Mass-Market Military Drones Have Changed the Way Wars are Fought”, MIT Technology Review, 30 Ocak, https://www.technologyreview.com/2023/01/30/1067348/mass-market-military-drones-have-changed-the-way-wars-are-fought/ (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • Axe, David (2017). “Hezbollah Drone Is a Warning to the U.S.”, Daily Beast, 13 Nisan. https://www.thedailybeast.com/hezbollah-drone-is-a-warning-to-the-us (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Axe, David (2019). “Russia’s Predator Drone Flew Strikes in Syria”, The National Interest, 2 Kasım. https://nationalinterest.org/blog/buzz/russia%E2%80%99s-predator-drone-flew-strikes-syria-93366 (Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2023).
  • Bal, Ayşe Betül (2021). “Turkey Expands Combat Drone Sales to Ethiopia, Morocco: Sources”, Daily Sabah, 14 Ekim, https://www.dailysabah.com/business/defense/turkey-expands-combat-drone-sales-to-ethiopia-morocco-sources (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • Balmforth, Tom. “Inside Ukraine's Tech Push to Counter Russian 'Suicide' Drone Threat”, Reuters,5 Temmuz 2023. https://www.reuters.com/article/ukraine-crisis-drones-idCAKBN2YL0BZ (Erişim Tarihi: 7 Eylül 2023).
  • BBC (2023). “How are Kamikaze Drones Being Used by Russia and Ukraine?”, 3 Ocak. https://www.bbc.com/news/world-62225830 (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Black, Ian (2010). “Iran Unveils Bomber Drone That Aims to Deliver Peace and Friendship”, The Guardian, 22 Ağustos. https://www.theguardian.com/world/2010/aug/22/mahmoud-ahmadinejad-iran-bomber-drone (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Bin Saeed Al-Moghedi, Mohammed ve Ibrahim Aljuhani, Ashour (2023). Drones: (UAVS) Terrorıst Groups’ Arms Race, Islamic Military Counter Terrorism Coalition.
  • Boyle, Michael J. (2013). “The Costs and Consequences of Drone Warfare”, International Affairs, 89 (1): 1-29.
  • Brose, Christian (2019). “The New Revolution in Military Affairs: War's Sci-Fi Future”, Foreign Affairs, (98): 122-134.
  • Bruno Oliveira Martins et al, (2023). “Turkish Drones as a Foreign Policy Tool”, PRIO Middle East Center, 1(1): 1-4.
  • Butler, Michael J. (2009). International Conflict Management. Routledge.
  • Cassingham, Grant J. (2016). Remotely Effective: Unmanned Aerial Vehicles, the Information Revolution in Military Affairs, and the Rise of the Drone in Southeast Asia (Doctoral dissertation, Monterey, California: Naval Postgraduate School).
  • Chapman, Gary (2003). “An Introduction to the Revolution in Military Affairs”. XV Amaldi Conference on Problems in Global Security: 1-21.
  • CNN Türk (2020). “Bahar Kalkanı'nda Bir İlk; Sürü SİHA'lar Hedefleri Bombalıyor”, 3 Mart. https://www.cnnturk.com/turkiye/bahar-kalkaninda-bir-ilk-suru-sihalar-hedefleri-bombaliyor (Erişim Tarihi 5 Haziran 2023).
  • Cook, Ellie (2023). “Russia Has a Big Drone Problem”, Newsweek, 6 Ocak. https://www.newsweek.com/russia-drone-production-ukraine-iranian-shahed-uavs-1803816 (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Coşkun, Alper (2022). “Strengthening Turkish Policy on Drone Exports”, Carnegie, 18 Ocak, https://carnegieendowment.org/2022/01/18/strengthening-turkish-policy-on-drone-exports-pub-86183 (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • Cupolo, Diego (2020). “Turkish Parliament Approves Troop Deployment to Libya”, Al-Monitor, 2 Ocak. https://www.al-monitor.com/originals/2020/01/turkey-parliament-approve-troop-deployment-libya.html (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Çakan, Seher (2018). “Uluslararası Hukuk Bağlamında Silahlı İnsansız Hava Araçları ve Hukuki Düzenlemeleri”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 10(37): 203-225.
  • Daily Sabah (2020). “3 YPG/PKK Terrorists Killed in Turkish Drone Strike in Northern Syria”, 24 Haziran. https://www.dailysabah.com/politics/war-on-terror/3-ypgpkk-terrorists-killed-in-turkish-drone-strike-in-northern-syria (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Dalby, Simon (2009). “Geopolitics, the Revolution in Military Affairs and the Bush Doctrine”, International Politics, 46 (2/3): 234-252.
  • Doctor, A. C., & Walsh, J. I. (2021). “The Coercive Logic of Militant Drone Use”, The US Army War College Quarterly: Parameters, 51 (2): 73-84.
  • Erdinçler, Rahmi Erkut (2021). "Türkiye’nin Askeri Alanda Devrim (RMA) Hipotezine Katkısı: Sürü SİHA Tarruzları Üzerine Bir Analiz", Kamu Yönetimi ve Teknoloji Dergisi, 2 (2): 47-56.
  • Eslami, Mohammad (2022). “Iran’s Drone Supply to Russia and Changing Dynamics of the Ukraine War”, Journal for Peace and Nuclear Disarmament, 5 (2): 507-518.
  • Farooq, Umar (2022). “Why is Turkey Trying yo Mediate the Ukraine-Russia Crisis?”, Al Jazeera, 28 Ocaki https://www.aljazeera.com/news/2022/1/28/turkey-hopes-to-diffuse-tensions-as-russian-ukraine-crisis-rages (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • Frantzman, Seth J. (2021). Military Drones are Transforming War, We Need a Doctrine to Use Them Right”, The Hill, 28 Haziran. https://thehill.com/opinion/national-security/560130-military-drones-are-transforming-war-we-need-a-doctrine-to-use-them/ (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • Frew, Joanna (2018). Drone Wars-The Next Generation: An Overview of New Armed Drone Operators. Peace House.
  • Garamone, Jim (2022). “U.S. Drone Strike Kills al-Qaida Leader in Kabul”, US Depatment of Defense, 2 Ağustos. https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/3114362/us-drone-strike-kills-al-qaida-leader-in-kabul/ (Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2023).
  • Gettinger, Dan (2020). The Drone Databook, Center for the Study of the Drone at Bard College.
  • Gray, Colin. (2004). Strategy for Chaos: Revolutions in Military Affairs and the Evidence of History. Routledge.
  • Habertürk (2019). “Terör Örgütü PKK, Suriye'nin Kuzeyinden Son İki Haftada ‘Drone’lu 12 Saldırı Düzenledi”, 10 Mart. https://www.haberturk.com/teror-orgutu-pkk-suriye-nin-kuzeyinden-son-iki-haftada-dronelu-12-saldiri-duzenledi-2398222 (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Haider, André (2021). “Introduction”, Claudio Palestini (ed.), A Comprehensive Approach to Countering Unmanned Aircraft Systems, (11-24). Germany: Joint Air Power Competence Centre.
  • Hanna, Andrew (2021). “Iran’s Drone Transfers to Proxies”, The Iran Primer, 30 June. https://iranprimer.usip.org/blog/2021/jun/30/iran%E2%80%99s-drone-transfers-proxies (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Hillsman, Patrick (2017). “Iran’s Drone War in Syria”, Daily Beast, 12 Temmuz. https://www.thedailybeast.com/irans-drone-war-in-syria (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Hoenig, Milton (2014). “Hezbollah and the Use of Drones as a Weapon of Terrorism”, Public Interest Report, 67(2): 1-5.
  • Hoffman, Gil ve Paraszczuk, Joanna (2016). “Israeli Fighter Jet Shoots down Hamas Drone over Gaza”, The Jeruselam Post, 20 Eylül. https://www.jpost.com/Arab-Israeli-Conflict/Israeli-fighter-jet-shoots-down-Hamas-drone-over-Gaza-468208 (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Hudson, Leila, et al. (2011) “Drone Warfare: Blowback from the New American Way of War”, Middle East Policy, 18(3): 122-132.
  • Karakoç, Ercan ve Yılmaz, Bahadır (2020). “Askeri Güç ve Teknolojik Dönüşüm”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(72): 229-241.
  • Koslowski, Rey ve Schulzke, Marcus (2018). Drones along Borders: Border Security UAVs in the United States and the European Union. International Studies Perspectives, 19(4): 305-324.
  • Kowrach, Jason M. (2018). US Army Counter-Unmanned Aerial Systems: More Doctrine Needed. School of Advanced Military Studies US Army Command and General Staff College, Fort Levenworth.
  • Kınık, Hülya ve Çelik, Sinem (2021). “The Role of Turkish Drones in Azerbaijan’s Increasing Military Effectiveness: An Assessment of the Second Nagorno-Karabakh War”, Insight Turkey, 23(4): 169-191.
  • Kimball, Daryl G. (2020). “U.S. Aims to Expand Drone Sales”, Arms Control Today, https://www.armscontrol.org/act/2020-07/news/us-aims-expand-drone-sales (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • Lendon, Brad (2014). “Iran Says It Built Copy of Captured U.S. Drone”, CNN, 12 Mayıs. https://edition.cnn.com/2014/05/12/world/meast/iran-u-s-drone-copy/index.html (Erişim Tarihi: 11 Eylül 2023).
  • Ljunggren, David (2023). “Russian Drone Industry Could Soon Be Worth $12 Billion, Says Putin”, Reuters, 28 April. https://www.reuters.com/world/europe/russian-drone-industry-could-soon-be-worth-12-billion-says-putin-2023-04-27/ (Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2023).
  • Loveluck, Louisa et al (2021). “U.S. Forces Come under Fire in Syria Hours After Airstrikes Target Iran-Backed Militias”, The Washington Post, 28 Haziran. https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/iraq-condemns-us-militia-airstrikes/2021/06/28/c5f44b58-d80e-11eb-8c87-ad6f27918c78_story.html (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Morgan, Patrick M. (2000). The Impact of the Revolution in Military Affairs”, The Journal of Strategic Studies, 23(1): 132-162.
  • Nada, Garrett (2023). “Explainer: Iran’s Drone Exports Worldwide”, The Iran Primer, 12 Haziran. https://iranprimer.usip.org/blog/2022/nov/16/explainer-iran%E2%80%99s-drone-exports-worldwide (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • New America (2020a). “The War in Libya”, https://www.newamerica.org/international-security/reports/americas-counterterrorism-wars/the-war-in-libya (Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2023).
  • New America (2020b). “Introduction: How We Became a World of Drones”, https://www.newamerica.org/international-security/reports/world-drones/introduction-how-we-became-a-world-of-drones/ (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • New America (2020c). “Who Has What: Countries with Armed Drones”, https://www.newamerica.org/international-security/reports/world-drones/who-has-what-countries-with-armed-drones (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • New America (2023a). “Drone Warfare in Pakistan”, https://www.newamerica.org/international-security/reports/americas-counterterrorism-wars/the-drone-war-in-pakistan/ (Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2023).
  • New America (2023b). “Drone Warfare in Yemen”, https://www.newamerica.org/international-security/reports/americas-counterterrorism-wars/the-war-in-yemen (Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2023).
  • New America (2023c). “Drone Warfare in Somalia”, https://www.newamerica.org/international-security/reports/americas-counterterrorism-wars/the-war-in-somalia (Erişim Tarihi: 27 Temmuz 2023).
  • NTV (2022). “Ukrayna'nın Başkenti Kiev'e Kamikaze Drone'larla Saldırı”, 17 Ekim. https://www.ntv.com.tr/ukrayna-savasi/ukraynanin-baskenti-kieve-kamikaze-dronelarla-saldiri,BA8Z7fVMyE61O0M85MUnvg# (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Paul Mozur et al, (2023) “As War in Ukraine Grinds On, China Helps Refill Russian Drone Supplies”, New York Times, 21 Mart. https://www.nytimes.com/2023/03/21/business/russia-china-drones-ukraine-war.html (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Reuters (2023). “Three Killed in Turkish Drone Strike against YBS Fighters in Iraq”, 27 Şubat. https://www.reuters.com/world/middle-east/three-killed-turkish-drone-strike-against-ybs-fighters-iraq-2023-02-27/ (Erişim Tarihi 6 Haziran 2023).
  • Reuters (2022). “Russia Complains to Turkey over Drones Sales to Ukraine, Turkish Bureaucrat Says”, 8 Nisan. https://www.reuters.com/world/russia-complained-turkey-over-drones-sales-ukraine-turkish-bureaucrat-2022-04-08/ (Erişim Tarihi: 11 Eylül 2023).
  • Rossiter, Ash (2020). “Bots on the Ground: An Impending UGV Revolution in Military Affairs?”, Small Wars & Insurgencies, 31(4): 851-873.
  • Sarkees, Meredith Reid, Wayman, Frank Whelon ve Singer, J. David (2003). "Inter-state, Intra-state, and Extra-state Wars: A Comprehensive Look at their Distribution over Time, 1816–1997", International Studies Quarterly, 47(1): 49-70.
  • Sheehan, Michael (2014). “The Changing Character of War”, John Baylis, Steve Smith ve Patricia Owens, (ed.) The Globalization of World Politics: An Introduction to International Relations, (215-228). United Kingdom: Oxford University Press.
  • Sloan, Elinor C. (2002). The Revolution in Military Affairs Implications for Canada and NATO. McGill-Queen’s University Press.
  • Spicer, Jonathan, Paravicini, Giulia ve Coskun, Orhan (2021). “U.S. Concerned over Turkey's Drone Sales to Conflict-hit Ethiopia”, Reuters, 22 Aralık, https://www.reuters.com/world/africa/exclusive-us-concerned-over-turkeys-drone-sales-conflict-hit-ethiopia-2021-12-22/ (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • Stone, Mike ve Zengerle, Patricia (2023). “US Military Aid for Ukraine for First Time Includes Black Hornet Spy Drone”, Reuters, 26 Temmuz 2023, https://www.reuters.com/world/europe/us-announces-400-million-security-aid-ukraine-2023-07-25/ (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • T.C. İçişleri Bakanlığı (2023). “İçişleri Bakanımız Sayın Ali Yerlikaya, Bakanlığımızın Son 90 Günlük Çalışmalarına İlişkin Basın Toplantısı Gerçekleştirdi”, 13 Eylül, https://www.icisleri.gov.tr/icisleri-bakanimiz-sayin-ali-yerlikaya-bakanligimizin-son-90-gunluk-calismalarina-iliskin-basin-toplantisi-gerceklestirdi (Erişim Tarihi: 13 Eylül 2023).
  • Thornton, Rod ve Miron, Marina (2020). “Towards the Third Revolution in Military Affairs”, The RUSI Journal, 165(3): 12-21.
  • TRT Haber (2020). “İdlib'de 34 Asker Şehit Oldu, Tüm Rejim Unsurları Nokta Atışlarıyla Vuruluyor”, 28 Şubat. Https://Www.Trthaber.Com/Haber/Gundem/İdlibde-34-Asker-Sehit-Oldu-Tum-Rejim-Unsurlari-Nokta-Atislariyla-Vuruluyor-463839.Html (Erişim Tarihi: 5 Haziran 2023).
  • Urcosta, Rıdvan Bari (2021). “Turkish Drone Doctrine And Theaters of War in the Greater Middle East”, Small Wars Journal, 11 Nisan, https://smallwarsjournal.com/jrnl/art/turkish-drone-doctrine-and-theaters-war-greater-middle-east (Erişim Tarihi: 11 Eylül 2023).
  • US Department of State (n.d.). “U.S. Policy on the Export of Unmanned Aerial Systems”, https://2017-2021.state.gov/u-s-policy-on-the-export-of-unmanned-aerial-systems-2/ (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2023).
  • US Department of the Treasury (2022). “Treasury Targets Actors Involved in Production and Transfer of Iranian Unmanned Aerial Vehicles to Russia for Use in Ukraine”, 15 Kasım. https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy1104 (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
  • Van Evera, Stephen (1998). “Offense, Defense, and the Causes of War”, International Security, 22(4): 5-43.
  • Warrick, Joby (2017). “Use of Weaponized Drones by ISIS Spurs Terrorism Fears”, The Washington Post, 21 Şubat. https://www.washingtonpost.com/world/national-security/use-of-weaponized-drones-by-isis-spurs-terrorism-fears/2017/02/21/9d83d51e-f382-11e6-8d72-263470bf0401_story.html (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2023).
Social Review of Technology and Change-Cover
  • Başlangıç: 2022
  • Yayıncı: Işık Üniversitesi Yayınları
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Knowledge Economy and the Emergence of Less-hierarchical Organizational Structures: An Institutionalist Approach

Serhat KOLOGLUGİL

Müzik Endüstrisinin Dijitalleşmesi ve McDonaldlaştırılmış Bir Platform Olarak Spotify

Kaan TAŞBAŞI

Gelişen Teknolojiler ve Uluslararası Güvenlik: Makineler, Devlet ve Savaş

İlgi Doğa ALBASAR

A Review of LIWC and Machine Learning Approaches On Mental Health Diagnosis

Bahar SERT, Selami Varol ÜLKER

Şirketlerin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İlkelerine Bağlılık Beyanları ile Uygulamaların Beyanlarla Uyumu

Sinem ZEYBEK ARSLANBOĞA, Yeşim Pınar SOYKUT SARICA

Savaşın Yeni Araçları: Silahlı İnsansız Hava Araçlarının (SiHA) Yayılması ve Büyük Güçlerden Devlet Dışı Aktörlere SİHA Kullanımı

Mehmet Turan ÇAĞLAR, Lara GÜLMEZ