Türkiye’de Başkanlık Sistemi Tartışmasının Kavramsal-Kurumsal Analizi: Kuvvetler Ayrılığı Prensibinin Kökenleri

Parlamenter hükümet sistemlerinin karşılaştıkları en önemli sorunlardan biri olan siyasal istikrar krizleri karşısında, yürütmeyi güçlü kılan Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemi alternatifleri ülkemizde zaman zaman gündeme gelmekte ve tartışmaya açılmaktadır. Günümüzde bu alternatiflerden birinin hayata geçirilmesi olasılığı, daha önce hiç olmadığı kadar kuvvetlenmiştir. Özellikle koalisyon hükümetlerinden kaynaklanan siyasal istikrar sorununa kalıcı bir çözüm getireceği düşüncesiyle Başkanlık sistemi alternatifi, yapılması planlanan sivil anayasa ile birlikte hayata geçirilmesi muhtemel en önemli dönüşümlerden birini oluşturmaktadır. Makalemizde, hükümet sistemlerinin ve kuvvetler ayrılığı prensibinin tarihsel kökenleri incelenerek, ülkemizdeki hükümet sisteminin mevcut hali üzerinde değerlendirmeler yapılmakta ve bunun yanında Başkanlık Sistemi’nin ülkemizde uygulanabilirliği konusu tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Başkanlık Sistemi, Parlamenter Sistem, Kuvvetler Ayrılığı

Conceptual-Institutional Analysis of the Presidential System Debates in Turkey: The Origins of the Principle of Separation of Powers Abstract

The alternatives of presidential system and semi-presidential system, which have strongly effect on executive power, have been mentioned and discussed at times. Over against political stability crisis that is one of the major issues in the parliamentary government system. Nowadays, the possibility of implementation one of these alternatives has gotten stronger than ever before. The alternative of presidential system which is expected of permanent solution to political stability issue based on especially the coalition government together with designed civil constitution is one of the major implementation. In this article, our country’s government system has been evaluated and also the subject of presidential system implementation has been debated while searching for historical origins of government system and the principle of separation of powers

Keywords:

Presidential System, Parlamentary System, Seperation of Powers,

PDF

___

Akçalı, P. (2007), Siyasal İstikrar ve Başkanlık Sistemi: Amerika Birleşik Devletleri örneği. İ. Kamalak (Edt.), Başkanlık Sistemi ve Türkiye: Ülkeler, Deneyimler ve Karşılaştırmalı Analiz içinde (s. 59-89). İstanbul: Kalkedon Yayınları
Bal, B. (2001), İstikrarsız Parlamenterizme Karşı Başkanlık Sistemi. İstanbul: Der Yayınları
Bezci, B. (2005), Demokrasi ve Başkanlık Sistemi. Yönetim Bilimleri Dergisi 3:2, 77-91
Çaha, Ö. (2008), Siyasi Düşüncelere Giriş. İstanbul: Dem Yayınları
Çam, E. (2000), Çağdaş Devlet Sistemleri. İstanbul: Der Yayınları
Duverger, M. (1995), Siyasal Rejimler. İstanbul: İletişim Yayınları
Ebenstein, W. (2001), Siyasi Felsefenin Büyük Düşünürleri. Çeviren: İsmet Özel, İstanbul: Şule Yayınları
Erdoğan, M. (1993), Anayasacılık Parlamentarizm Silahlı Kuvvetler, Ankara: Siyasal Kitabevi
Eroğul, C. (2010), Çağdaş Devlet Düzenleri. (7. Baskı). Ankara: Kırlangıç Yayınevi
Gençcan, Ö. U. (1997), Başkanlık Rejimi. Ankara: Adil Yayınevi
Gözler, K. (2001), Devlet Başkanları: Bir Karşılaştırmalı Anasaya Hukuku İncelemesi, Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları
Gözler, K. (2014), Hükümet Sistemimiz Değişecek mi? Türkiye Günlüğü Sayı: 118, Bahar, 62-69
İşçi, M. (2011), Siyasi Düşünceler Tarihi, İstanbul: Der Yayınları
Locke, John (2003), Political Writings / edited by Dawid Wooten. Indianapolis: Hackett Publishing Company
Locke, J. (2005), The Selected Political Writings of John Locke / edited by Paul E. Sigmund. New York: W.W. Norton & Company
Montesquieu, C.L. (2011), Kanunların Ruhu Üzerine, Çev. Fehmi Baldaş, İstanbul: Hiperlink Yayınları
Önder, S. (2007), Türk Parlamenter Sisteminde Cumhurbaşkanının Rolü, Ankara: Turhan Kitabevi
Özbudun, E. (2002), Türk Anayasa Hukuku, (7. Baskı), Ankara: Yetkin Yayınları
Özsoy, Ş. (2009), Başkanlı Parlamenter Sistem: Cumhurbaşkanının Halk Tarafından Seçildiği Parlamenter Hükümet Modeli ve Türkiye İçin Tavsiye Edilebilirliği, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık
Sartori, G. (1197), Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği, Çev. Ergun Özbudun, Ankara: Yetkin Yayınları
Şenel, A. (1996), Siyasi Düşünceler Tarihi: Tarihöncesinde İlkçağda Ortaçağda ve Yeniçağda Toplum ve Siyasal Düşünüş, (6.Kısaltılmış Baskı), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
Tannenbaum, D.G. & Schultz, D. (2010), Siyasi Düşünce Tarihi: Filozoflar ve Fikirleri, (5.Baskı), Ankara: Adres Yayınları
Thomson, D. (2006), Siyasi Düşünce Tarihi, (5.Baskı), İstanbul: Metropol Yayınları
Tosun, G.E., & Tosun, T. (1999), Türkiye’nin Siyasal İstikrar Arayışı: Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemleri. İstanbul: Alfa Yayınları
Yanık, M. (1997), Başkanlık Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, İstanbul: Alfa Yayınları
Yavuz, B. (2008), Parlamenter Hükümet Sisteminde ve 1982 Anayasası’nda Başbakan, Ankara: Asil Yayın Dağıtım
Yazıcı, S. (2011), Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemleri: Türkiye İçin Bir Değerlendirme, (2. Baskı), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
Yücel, B. (2009), Parlamenter Hükümet Sisteminin Rasyonelleştirilmesi ve Türkiye Örneği, Ankara: Adalet Yayınevi