CEZAYİR SAHRASI’NDAKİ FRANSIZ NÜFUZUNA KARŞI TEVÂRIK MUKÂVEMETİ (1881-1928)

Cezayir’de yaşanan en önemli olaylar arasında Cezayir Sahrası’nın güneydoğusundaki halkın onurlu ve cesur direnişi yer almaktadır. 19. ve 20. yüzyıllar arasında bölgeyi işgal eden sömürgecilere karşı hararetle sergilenen bu direnişe, birçok Tevârık (Tuareg) kabilesi reisi (amenukali) öncülük etmiştir. Bu direniş, Fransa’nın Avrupalı rakiplerinin göz diktiği Cezayir Sahrası’nda hâkimiyetini güçlendirmek ve bu direnişi yok etmek amacıyla Sahra’nın kuzeyine konuşlandırdığı fiziksel, maddi ve insani kaynaklarının tümünü harekete geçirmesine sebep olmuştur. Birçok subay ve ordu komutanını kaybeden Fransızların büyük oranda insani ve maddi zarar görmesine neden olan bu direniş, Fransa’nın Cezayir halkını Hristiyanlaştırma projesi karşısındaki Osmanlı-Cezayir-Libya ittifakını gözler önüne sermektedir.

___

  • Marchand, H. (1910). Les pretentions Turques en Afrique, in ques. dipl. et. col.
  • Cartier, M. (1911). “Les Turcs en Afrique centrale, la frontierre Franco- Tripolitaine”, Afrique Française, No: 21.
  • Bernard, M. (1882). Deuxieme Mission Flaters, historique et raport, rediges au service central des affaires indigenes, A. Jordan, Alger, 156-157.
  • Stucklé, Henri (1884). Le Commerce de la France avec le Soudan, Paris, 6 Challa, 23-30.