Molla Gürâni’nin Sünnî İtikadının Hadis Yorumuna Yansıması

Şemsuddin Ahmed b. İsmail b. Osman b. Muhammed el-Gürânî İslam âleminin değişik yerlerinde hizmet etmiş bir ilim adamıdır. Hemen hemen İslâmi ilimlerin her alanında eser yazmış olan Molla Gürânî, hadis alanında İbn Hacer el-Askalânî’den (ö. 852/1448) icazet almıştır. Fatih Sultan Mehmed’e de hocalık yapan Gürânî birçok ilim talebesi yetiştirmiş, İstanbul’un fethi esnasında etkin bir rol üstlenmiştir. Hadis alanında Buhârî’nin el-Câmiu’s-Sahîh adlı eserine “el-Kevserü’l-Cârî ilâ Riyâdi Ehâdîsi’l-Buhârî” adlı şerhini kaleme almıştır. Makalemizde mezkûr eserde Molla Gürânî’nin sünnî anlayışının itikâdî konularda varid olan hadis yorumuna etkisini inceleyeceğiz. Bu makalede inceleyeceğimiz konular İman, Mürtekib-i Kebîre, Halku’l-Kur’ân, Haberî sıfatlar, Rü’yetullâh, Şefaat gibi konular etrafında yoğunlaşacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Molla Gürânî, iman, haberî sıfatlar, rü’yetullâh, şefaat

PDF

___

Agitoğlu, Nurullah. “Halku’l-Kur’ân ve Rü’yetullah Konuları Bağlamında İbnü’l-Mülakkın’ın Buhârî’nin Bab Başlıklarına Yaklaşımı”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5, sy. 10 (2014): 99-123.
Agitoğlu, Nurullah. “Bir Hadîsçi Olarak Suyutî’nin Bazı Haberî Sıfatlara Yaklaşımı -et-Tevşîh Adlı Eseri Bağlamında”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19, sy. 2 (2014): 103-123.
Ahmed B. Hanbel, Ebu Abdillah. el-Akîde. Tahkik: Abdulaziz İzzeddin. Dımeşk: Dâru Kuteybe, 1408.
Ahmed B. Hanbel. Müsned. Tahkik: Ahmed Muhammed Şakir. Kâhire: Dâru’l-Hadis, 1416/1995.
Ahmed B. Hanbel. es-Sünne. Yayın yeri yok, Dâru İbn-i Kayyim, 1406/1986.
Berbehârî, Ebu Muhammed el- Hasan b. Ali b. Halef. Şerhu’s-Sünne. Yayın yeri yok, tarihsiz.
Brockelmann, Carl. Geschichte der Arabischen Litteratur (GAL). Leiden, New York, Köln: E. J. Brill, 1996.
Çelebi, Mustafa b. Abdullah Kâtip. Keşfu’z-Zunûn an Esâmi’l-Kutub ve’l-Funûn. Bağdat: Mektebetu’l-Müsennâ, 1941.
Demirci, Selim. “Molla Gürânî ve el-Kevserü’l-Cari Adlı Buhârî Şerhi”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2009.
Erman, Uğur. “Hicri III. Asırda Yaşayan Muhaddislerin İdeolojik Âidiyetlerinin Hadis Rivayetine Yansıması”. Dicle Üniversitesi, 2017.
Eş’arî, Ebu Musa. el-İbâne an Usûli’d- Diyâne. Kahire: Dâru’l Ensâr, 1397.
Gürânî, Şemsuddin Ahmed b. İsmail b. Osman b. Muhammed. el-Kevserü’l-Cârî ilâ Riyâdi Ehâdîsi’l-Buhârî. Tahkik: Ahmed İzzu İnâye. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1429/2008.
İbn Ebî Zemeneyn, Muhammed b. Abdillah. Usûlu’s-Sünne. Tahkik: Muhammed b. Hüseyn el-Buhârî. Medine: Mektebetu’l Ğurebâ, 1415.
Kehhâle, Ömer Rızâ. Mu’cemu’l- müellifin. Beyrût: Mektebetu’l Müsennâ, tarihsiz.
Kutlu, Sönmez. İslam Düşüncesinde İlk Gelenekçiler. Ankara 2002.
Öz, Mustafa. el-Vasiyye: İmam Azamın Beş Eseri. İstanbul 2013.
Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed. ed-Dav’u’l-lâmi’ li-ehli’l-ķarni’t-tâsi’. Beyrut: Menşûrat-ı Dâr-i Mektebeti’l-Hayat, tarihsiz.
Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed es-San‘ânî el-Yemenî. el-Bedrü’t-tâli’ bi-mehâsini men ba’de’l karni’s-sâbi’. Beyrût: Dâru’l-Ma’rife, tarihsiz.
Taşköprülüzâde, Ahmed İbn Mustafa Usâmuddîn Ebu’l-Hayr. eş-Şekâiku’n-Nu’mâniyye fî Ulemâi’d-Devleti’l-Osmâniyye. Beyrût: Dâru’l Kitâbi’l-Arabi, tarihsiz.
Uzundağ, Mehmet Sait. “Bir Muhaddis Olarak İbnü’l-Mülakkın ve et-Tazvîh Adlı Şerhinde Îman Konusuna Yaklaşımı”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6, sy. 11 (2015): 65-87.
Uzundağ, Mehmet Sait ve Nurullah AGİTOĞLU. “Şârihlerin Müteşâbih Rivayetlere Yaklaşımı -İbnü’l-Mülakkın Örneği”. The Journal of Academic Social Science Studies [JASSS], sy. 36 (2015): 235-249.
Yaşaroğlu, M. Kâmil. “Molla Gürânî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30: 248-250. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.