Ayetler Işığında Bireysel Ve Toplumsal Fesad Sebepleri

“Fesad” kavramı Kur’an’da genel olarak, fert ve toplumun yeryüzü ve çevrenin, barış ve huzur ortamının, mal, can ve namus güvenliğinin bozulmasını ve yok olmasını, iman, ibadet, ahlâk, hak ve istikâmetten sapılmasını, şirk, küfür, nifak ve isyan olan inanç, söz, fil ve davranışları ifade eder. Fesad, başta insanın kendisi olmak üzere her alanda meydana gelen bozulma, çözülme, ölçü ve dengeden sapma, faydalı olma özelliğini kaybetme, fıtrattan uzaklaşma gibi olumsuz anlamların tamamını kapsamaktadır. Kur’an’a göre yeryüzüne yayılan fesadın temel sebebi, küfür ve şirkin topluma yayılmasıdır. İnsanın zaafyetleri, kalbindeki kötülük duyguları, nefsi, hevası, cehâlet, şeytan, tağutlar, adâlet duygularını yitirmiş liderler/mütrafûn, sahip olduğu imkânlarla şımaran müstekbirler bireysel ve toplumsal fesadın en önemli faktörleridir. Fesat, psikolojik ve sosyolojik bir problem olduğu için, fesadı önlemeye yönelik çözüm yollarını da birey ve topluma saf bir tevhîd inancı, evrensel ahlâkî değerler kazandırmak gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kur’an, İnsan, Fesat, Kötülük

PDF

___

Aydın, Hayati, Kur’an’da İnsan Psikolojisi, Timaş Yayınları, İstanbul, 1999
Ahmed ibn Hanbel, Müsned, (ı-v) el-Mektebetü’l-İslamî, Beyrut, trs.
el-Askerî, Ebû Hilâl Hasan b. Abdillah b. Sehl, Kitâbu’l-Furûk, b.y.y. trs.
el-Beydâvî, Nâsuri’d-dîn ebî Saîd Abdillah b. Amr b. Muhammed eş-Şirâzî, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, Dımeşk-Beyrut, 2000
El-Cürcanî, es-Seyyid ali b. Muhammed, Kitâbu’t-Ta’rîfât, Mektebet-ü Lübnan, Beyrut, 1990
Çağrıcı, Mustafa, İslam Düşüncesinde Ahlâk, Birleşik Yay. İstanbul, 2000
Çağrıcı, Mustafa, “Cehâlet” md., DİA, İstanbul, 1993, VII, 219.
Çelik, Celalettin, Kur’an’da Toplumsal Değişim, İnsan Yay. İstanbul, 1996
Ed-Dâmeğânî, Hüseyin b Muhammed, Kâmûsu’l-Kur’an,Dâru’l-ilm, Beyrut, 1983
Demirci, Muhsin, Kur’an’ın Ana Konuları, İfav Yayınları, İstanbul, 2008
Demirci, Muhsin, Kur’an’a Göre İnsan ve Sorumlulukları, İfav Yay. 4. Baskı, İstanbul, 2008
Düzenli, Yaşar, Kur’an Işığında Evrensel Dengeler ve İnsan, İfav Yay. İstanbul, 2000
Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı, İşaret Yay. İstanbul, 1420/1999
Fazlurrahmân, Ana Konularıyla Kur’an, Fecr Yay. 2. Baskı, Ankara, 1993
Gazalî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed, İhyâ-i Ulûmi’d-Dîn, Şeriket-u ve Mektebetu ve Matbat-u Musdafa, Mısır, 1939
Güven, Şahin, Erdemli Toplum İnşası Hucurât Suresi Tefsiri, Düşün Yay. İstanbul, 2012
Izutsu, Toshıhıko, Kur’an’da Dinî ve Ahlâkî Kavramlar, çev.. (M. Kürşat Atalar), Pınar Yay. İstanbul, 2011
Izutsu, Toshıhıko, Kur’an’da Tanrı ve İnsan, Çev. M Kürşat Atalar, İstanbul, 2012
İbn Âşûr, Muhammed b. Tâhir, Tefsiru’t-tenvîr, ve’t-Tahrîr, (ı-xxx) Dâru’t-Tûnusiyye, Tunus, 1974
İbnul-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman,Nüzhetü’l-‘Aynu’n-Nevâzir fî İlmi’l-Vücûh ve’nNezâir, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1407/1987
İbn Manzûr, Cemâluddin Muhammed b. Mükerrem en-Nesârî (el-Afrikî el-Mısrî), Lisânul-Arap,(ı-xv)Dâr-u Sâdır, Beyrut, 1990/1410
İbn Kayyım, el-Cevziyye, Kitabu’r-Rûh, Çev. Şaban Haklı, İz Yay. İstanbul, 1993
Koç, Ahmet, Kur’an’da İnsan ve Hz. Muhammed, Rağbet Yay. İstanbul, 2005
Kuşeyrî, a. Kerim, Kuşeyrî Risâlesi, (Hazırlayan: Süleyman Uludağ), Dergâh Yay. İstanbul, 2003
Mevdudî, Mevlanâ, Tefimu’l-Kur’an, (ı-vıı), Trc. Heyet, İnsan Yay. İstanbul, 1986
El- Mevlevî, Tâhir, Mesnevî Şerhi, Selam Yay. İstanbul, 1969
Mukatil b. Süleyman, Ebi’l-Hasen b. Beşîr,el-Eşbâh ve’n-Nezâirfi’l-Kur’ani’l-Kerim,elHey’etü’l-Mısriyyeti’l-Âmme li’l-Kitab, Kahire, 1994
Necati, M. Osman, Kur’an ve Psikoloji, (Çev. Hayati Aydın), Fecr Yay. Ankara, 2004
Ögke, Ahmet, Kur’an’da Nefs Kavramı, İnsan Yay. İstanbul, 1997
Öğmüş, Harun, Kur’an Yorumunda Şiirin Yeri, İsam Yay. İstanbul, 2010
Öğmüş, Harun, Câhiliye Döneminde Araplar, İz Yayıncılık, İstanbul, 2013
Râğıp, el-İsfahâni, el Müfredât fi Garîbi’l-Kur’an, Dâr-u Kahraman, İstanbul, 1986
Er-râzî, Fahreddin, Mefâtihu’l-Ğayb (et-Tefsiru’l-Kebir),(ı-xxx), Dâru’l-Îhyâi’t-Turâsi’lArabi, Beyrut, 1417/ 1997
Şimşek, M. Sait, Hayat Kaynağı Kur’an Tefsiri, (ı-v), Beyan Yay. İstanbul, 2012
Ünal, Ali, Kur’an’da Temel Kavramlar, Akademi Yay. İzmir, 2008
Yar, Erkan, Ruh-Beden İlişkisi Açısından İnsan Bütünlüğü, Ankara Okulu Yay. Ankara, 2000
Yazır, Elmalılı M. Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, (ı-x), Eser Neşriyat, b.y.y. Trs.
Ez-Zebîdî, es-Seyyid Muhammed Murtada, Tâcu’l-Arûs, Min Cevâhiri’l-Kâmûs, (ı-x), Matbaay-ı Hayriye, b.y.y. 1306
Zemahşerî, Ebi’l-Kâsım Cârullâh Mahmûd b. Ömer, el-Keşşâf, (ı-ıv),Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1995.