ÖĞRETİM ELEMANLARININ GÖRÜŞLERİNE GÖRE PİYANO EĞİTİMİNDE TÜRK KADIN BESTECİLER

Kadın bestecilere ait eserlerin Türkiye'de ve dünya genelinde konser programları ve eğitim müfredatlarında çok sınırlı yer aldığı literatürde vurgulanmaktadır. Çalgı eğitiminde söz konusu literatür eksikliğini anlamak ve çözüm önerileri elde etmek için Türkiye'de yüksek öğretim düzeyinde piyano dersi veren piyano öğretim elemanlarının Türk kadın bestecilerin solo piyano eserlerinin piyano eğitiminde kullanımına ilişkin görüşlerinin tespit edilmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden Örnek Olay (Özel Durum) Modeli esas alınmış, veriler yarı yapılandırılmış görüşme sorularıyla elde edilmiştir. Görüşmeler farklı üniversitelerden dokuz öğretim elemanı ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler Maxqda 2022 Nitel ve Karma Yöntemler için Profesyonel Veri Analizi Yazılımı programı ile içerik analizine tâbi tutulmuştur. Analiz sonucunda; "Kadın Bestecilerin Eserlerinin Eğitimde Kullanılma Durumları", "Eğitimde Kadın Besteci ve Eserlerine İlişkin Öneriler", "Türk Kadın Bestecilerin ve Eserlerinin Tanınma Durumları", "Piyano Eğitiminde Türk Kadın Bestecilerin Eserlerinin Yeri" ve "Türk Kadın Besteci Eserlerinin Piyano Eğitimine Olası Katkıları" temalarının elde edilmiştir. Sonuçlar arasında dokuz öğretim elemanından piyano eğitiminde kadın besteci eseri kullanan sayısının sınırlı olduğu ve kadın besteci eserlerine yönelik derleme çalışmalarının, konserlerde kadın bestecilerin solo piyano eser repertuarlarına daha sık yer vermenin, bu konuda daha fazla akademik çalışma yapmanın Türk kadın bestecilerin görünürlüğünü arttıracağı ve kadın bestecilerin solo piyano eserlerinin eğitimde kullanımlarına yönelik hiyerarşik düzenlemelerin alana katkı sağlayacağı önerileri elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

çağdaş müzik, kadın besteciler, piyano eğitimi, piyano literatürü, Türk besteciler

Turkish Women Composers in Piano Education According To The Opinions of Instructors

It is emphasized in the literature that pieces by women composers have a very limited place in concert programs and education curricula in Turkey and around the world. In order to understand the lack of literature in instrument education and to get solution suggestions, the aim of this study is to determine the opinions of the piano instructors who give piano lessons at the higher education level in Turkey on the use of solo piano works by Turkish women composers in piano education in order to understand the lack of existing literature and to obtain solutions. The study was based on the Case Study (Special Case) Model, one of the qualitative research methods, and the data were obtained with semi-structured interview questions. The interviews were conducted with nine lecturers from different universities. The obtained data were subjected to content analysis with Maxqda 2022 Professional Data Analysis Software for Qualitative and Mixed Methods. As a result of the analysis; The themes of "Use of Works of Women Composers in Education", "Suggestions Regarding Women Composers and Their Works in Education", "Recognition of Turkish Women Composers and Their Works", "Place of Works of Turkish Women Composers in Piano Education" and "Possible Contributions of Works of Turkish Women Composers to Piano Education" has been obtained. The results include that the number of nine lecturers using women composer works in piano education is limited, and that compilation studies of women composers' works, including women composers' solo piano work repertoires more frequently in concerts, and more academic studies on this subject will increase the visibility of women composers and solo women composers. Suggestions have been obtained that hierarchical arrangements for the use of piano works in education will contribute to the field.

Keywords:

contemporary music, piano education, piano literature, Turkish composers, women composers,

PDF

___

Akalın, N. G. (2015). 20. yüzyıl'da bir kadın besteci: Neveser Kökdeş (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Antep, E. (2006). Türk bestecileri eser kataloğu: Çağdaş türk müziği bestecilerinin yapıt-larından oluşturulmuş eser listesi. Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
Artaç, A. (2021). Konservatuvarların çalgı eğitimi müfredatlarında çağdaş Türk müziği eserlerinin yerinin incelenmesi. Akademik Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi, 14, 51-80. Doi: 10.34189/asd.2021.14.005
Baker, V., ve Biggers, C. (2018). Research-to-Resource: Programming ensemble literature composed by women. Update: Applications of Research in Music Education, 36(3), 51-54.
Bonnycastle, A. (2018). Female students talk about women composers: Two misconcepti-ons and a self-limiting belief. Canadian Journal of Action Research, 19(2), 67-79.
Bulut, M. Ö. (2007). Genç Türk bestecilerinin eser yaratma süreçlerinde kullandıkları ritimsel elemanlar (Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Chiti, P. A., ve Gülün, S. (2019). Türkiye'de kadın ve müzik. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Çakarlı, G. (2017). Türk müziğinde batılılaşma sürecinde bir kadın bestekâr Neveser Kök-deş (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
Çınar, S. (2013). Contemporary female âşıklar and âşık music tradition of Turkey. E-Journal of New World Sciences Academy, 8(2), 176-195.
Deniz, J. (2000). Piyano eğitimi programının müzik eğitimi öğretmenliği öğrencilerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakül-tesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 115-134.
Ersoy Çak, Ş., ve Beşiroğlu, Ş. Ş. (2018). Avrupa'da müzikoloji alanında yapılmış çalışmalarda kadının varlığı. Ersoy Çak, Ş., ve Beşiroğlu, Ş. Ş. (Editörler). Kadın ve Müzik içinde (s. 47-61). Milenyum Yayınları.
Ertem, Ş. (2011). Orta düzey piyano eğitimi için repertuvar seçme ilkeleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 645-652.
Hennekam, S., Bennett, D., Macarthur, S. Hope, C., ve Goh, T. (2019). An ınternational perspective on managing a career as a woman composer. Human Resource Mana-gement, 21(3), 4-13.
Hoch, M. ve Lister, L. (2019). Choral music composed by women- A brief history. Choral Journal, May, 59(10), 8-19.
Hollingworth, L. (2019). String quartet as autoethnography: The writing of out of the Snowstorm, An Owl (2014–17). Action, Criticism, and Theory for Music Education, 18(2), 147–56. Doi:10.22176/act18.1.147
İlyasoğlu, E. (2007). 71 Türk bestecisi: 71 Turkish composers. Pan Yayıncılık.
Jelen, B. (2013). Türkiye’de müzik öğretmeni yetiştirme sürecinde piyano eğitiminde karşılaşılan sorunlar. Rast Müzikoloji Dergisi/Rast Musicology Journal, 1(1), 258- 285.
Jenkins, L. (2014). The Dalmatian: First Australian opera by a woman. Australian Journal of Music Education, 2,106-18.
Kandemir, Ö. (2018, Ekim). Müzik öğretmeni adaylarının piyano eserini ilk çalışma aşamasındaki öğrenme başarıları: Parçadan bütüne stratejisine karşı armonik özetle-me stratejisi [Kongre sunumu]. Sınır, İ., Gülbeyaz, K., ve Yazıcı, T. (Ed.), Müzik ve Dans Araştirmaları-4, 43-62. E-ISBN: 978-605-2238-60-8.
Karataş, K. O., ve Şengül, C. (2018). Türkiye’de mesleki müzik eğitimi veren kurumlardaki piyano ders içeriklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 365-373.
Klein, J. (Feb. 2022). Diversity within the Piano Repertoire: An exploration of piano major's experience with and perceptions of music by women composers and composers of color. MTNA e – Journal,13(3), 34-35.
Kızıltuğ, F. (2015). Müzik sohbetleri. Akıl Fikir Yayınları.
Koloğlu, D. (2019). Müzikle yaşayan kadınlar. Kara Plak Yayınları.
Kutlay, E. (2017). 100 soruda Osmanlı müziği. Rumuz yayınları.
Lincoln, Y. S., ve Guba, E. G. (1985). Naturalistik inquiry. Beverly Hills, CA: Sage.
Lindeman, C. A. (1992). Teaching about women musicians: Elementary classroom strate-gies. Music Educators Journal, 78(7), 56–59.
Makal, A. (2020). Toplumsal cinsiyet açısından müzik ve kadın: Dünyada ve Türkiye'de kadın müzisyenler ve cinsiyete dayalı ayrımcılık. Çalışma ve Toplum, 2(65), 739-790.
Mittner, L. (2018). “Students can have a really powerful role…”- Understanding curriculum transformation within the framework of canon critique and critical pedagogy. Journal for Research in Arts and Sports Education, 2(2). 62- 74. Doi: /10.23865/jased.v2.928
Nergiz, E. (2022). The usability of women composers' solo piano works with the Flipped Learning Model in piano education (Doktora Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Özkişi, Z. G. (2009). Toplumsal cinsiyet bağlamında türkiye'de kadın besteciler: Tanzi-mat'tan günümüze Osmanlı imparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti'nde kadın besteciler ve yapıtları (Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Palmquist, E. J. ve Payne, B. (1992). The inclusive instrumental library- Works by women. Music Educators Journal, 78(7), 52-55.
Rensink-Hoff, R. (2015). The life and works of four female Canadian choral composers. Choral Journal, 56(3), 34-60.
Sakar, M. H. (2007). Özlem Tekin örneğinde rock müzikte kadın toplumsal cinsiyet, etnisite, hegemonya (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Sarıkaya, E. ve Özer, M. C. (2015). Kadının sanat, yaratıcılık ve romantik dönem bestecileri üzerinden bir okuması. EÜ Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Dergisi, (7), 97-109.
Sarıkaya, E. (2016). Kadının sanatta yetersizlik mitinin Fanny Mendelssohn Hensel Das Jahr (The Year) eseri üzerinden incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sarper, D. (2015). Kadın pop star imgeleri ve toplumda kadın algısı: Amerika, İtalya ve Türkiye örneği (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Stewart, C. J., ve Cash, W. B. (1985). Interviewing: Principles and partices (4th ed.). Du-buque, IO: Wm. C. Brown Pub.
Şahin, G. M. (2020). Hititlerde Müzik, müzik aletleri ve müzisyenler. Bilgin Kültür Sanat Yayınları. Taşan, T. (2000). Kadın besteciler. Pan Yayıncılık.
Tonella Tüzün, L. M. (2019). Breaking of Chiquinha Gonzaga in the history of music: Inclusion of the female creative power. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Kış(21), 53-59.
Torunoğlu, N. (2016). On yedinci yüzyıldan günümüze Türk müziğindeki kadın bestekârla-ra ait eserlerin tespiti ve tahlilî (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Women Composers by Time Period. (29 Ekim 2021). Oxford music online-Grove music online. https://www.oxfordmusiconline.com/page/women-composers-by-time-period'den alınmıştır.
Yağcı, S. (2019). Erken cumhuriyet dönemi Türk müziği kadın bestekârlarından Melahat Pars'ın eserleri üzerine bir inceleme. Turkish Studies, 14(1), 819-831. Doi: 10.7827/TurkishStudies.14774
Yazıcı, T., ve Topalak, Ş. İ. (2014). Batı müzik tarihinde kadın bestecinin adı yok. UH-BAB-Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, Ocak / Şubat/Mart Kış Dönemi, 3(7), 45-56.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yin, R. K. (1984). Case study research: Design and methods. SAGE Publications.