Zeynep CANBABA, Ramazan ÖZEY

36117

Ortaöğretim Öğrencilerinin “Nüfus” ve “Göç” Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Yöntemiyle İncelenmesi

Bu araştırmada ortaöğretim öğrencilerinin nüfus ve göç kavramına yönelik algıları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma grubu Erzincan Sosyal Bilimler Lisesi’nde öğrenim görmekte olan 134 Kız, 92 Erkek, toplam 226 kişiden oluşmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji/phenomology) deseni kullanılmıştır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; öğrencilerin nüfus kavramına yönelik ürettikleri 72 metafor 9 farklı grupta toplanmıştır. Bunlar; gıda, yer/mekân, değişiklik, canlı ismi, bilimsel ifade, topluluk, ülke/şehir, gereksinim ve çokluk’tur. Öğrencilerin göç kavramına yönelik ürettikleri 63 metafor ise 6 farklı kavramsal kategoride toplanmıştır. Bunlar; eylem/olay, canlı grubu, coğrafi kavram, yerleşim yeri/millet, duyguların ifadesi ve tatil’dir. Çalışma sonucunda; öğrencilerin nüfusla ilgili en çok topluluk ve insan metaforunu; göç ile en çok taşınma ve kuş metaforunun ürettikleri görülmektedir. Sınıf seviyesi yükseldikçe kavram yanılgılarında azalma görülmektedir. Kavram öğretiminde metafor analiz tekniğinin nasıl kullanılabileceği hakkında önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:

coğrafya eğitimi, metafor, nüfus, göç

Investigation of Secondary School Students' Perceptions on the Concept of "Population" and "Migration" Using Metaphor Method

Population and population movements are of global importance in today's world. The situation of the population living in any given region has global implications. The masses that started to migrate due to push and pull factors can disrupt the planning of the states. This migration movement, which is tolerated by some states, is alarming for some states. New situations create new perceptions. For this reason, the aim of this study is to determine the perceptions of secondary school students towards the concept of population and migration. Phenomenology design was used in the study. A semi-structured questionnaire was applied to a total of 226 people, 134 girls and 92 boys, studying in a secondary school in Erzincan. The data were analyzed by content analysis. According to the findings obtained from the study; students produced 72 metaphors related to the concept of “population”, these were collected in 9 different groups. The groups are food, place/place, change, name of life, scientific expression, community, country/city, requirement and multiplicity. The students produced 63 metaphors with the concept of migration, which were collected in 6 different conceptual categories. The groups are action/event group, live group, geographical concept group, settlement / nation group, expression of emotions group and holiday group. As a result of the study, it was found that students produced the most “community” and “human” metaphors related to population; the most “relocation” and “bird” metaphors related to migration. It has been found that there is a decrease in misconceptions as the grade level increases.
Keywords:

Geography education, metaphor, population, migration.,

PDF

___

  • Akbaş, Y. & Gençtürk E. (2013). Coğrafi bilgi sistemleri kavramına metaforik bakış. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 179-196.
  • Ateş, M. & Karatepe, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin “küresel ısınma” kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 221-241.
  • Arslan, M. M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 35, 100-108.
  • Aydın, F. & Yazıcı, Ö. (2014). Coğrafya öğretmenlerinin harita kavramına ilişkin metaforları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (15), 1-15.
  • Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem teknik ve ilkeler. Ankara: Pagem Akademi.
  • Beldağ, A. & Geçit, Y. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin “coğrafya” kavramına ilişkin algıları: Bir olgubilim araştırması. Doğu Coğrafya Dergisi, 22 (37), 99-112.
  • Creswell, W. J. (2017). Araştırma deseni. Çeviri ed. Selçuk Beşir Demir, 3. Baskı, Ankara: Eğiten Kitap.
  • Çalışkan, A. (2022) Ortaokul öğrencilerinin “şehir” kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi. Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice, 4(2), 67-82.
  • Çelik, T. & İncili, Ö. F. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının algılarında nüfus ve harita bilgisi konusu: Bir metafor çalışması. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 22-41.
  • Coşkun, M. (2010). Lise öğrencilerinin “iklim” kavramıyla ilgili metaforları (zihinsel imgeleri). Turkish Studies (International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic) Academıc Journal, 5(3), 913-939.
  • Deniş Çeliker, H. & Akar, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin doğaya ilişkin metaforları. KEFAD, 16(2), 101-119.
  • Kayaardı, F. & Bozyiğit, R. (2022). Ortaöğretim öğrencilerinin ‘afet ve nüfus’ kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforların incelenmesi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 45, 16-35. http://dx.doi.org/10.32003/igge.1016571
  • Kılınç Y. (2013). Coğrafya lisans öğrencilerinin hava durumu kavramını algılamaları: Fenomenografik bir çalışma. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 401-415.
  • Komisyon (2013). KPSS defteri-coğrafya ders notları. Ankara: X Yay.
  • Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175,
  • Lakoff, G. & Johnson M. (2003). Metaphors we live by. The University of Chicago Pres, Chicago, (ilk baskı:1980)
  • Malatyalı E. & Yılmaz K. (2010). Yapılandırmacı öğrenme sürecinde kavramlar ve önemi: Kavramların pedagojik açıdan incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (14), 320-332.
  • Meral, E., Küçük, B. & Gedik, F. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre kavramına ilişkin metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (1), 65-78.
  • Miles, M, B., & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. Sadegül Akbaba Altun ve Ali Ersoy (Çev. ed.), Ankara: Pegem Akademi.
  • Özder, A., Kaya, H. & Ünlü, M. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin “turizm” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların analiz örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 25, 18-31.
  • Özgürbüz, İ. E. (2013). Coğrafya ders kitaplarındaki analojilerin ve metaforların analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Özgen, N. (2013). Öğretmen adaylarının erozyon kavramına yönelik algıları: Fenomenografik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 321-334.
  • Öztürk, M. (2014). Coğrafya eğitiminde araştırma. 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
  • Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
  • Sezgin, F., Koşar, D., Koşar, S. & Er, E. (2017). Öğretmenlerin öğrenciye yönelik metaforlarının belirlenmesine ilişkin nitel bir araştırma. Hacettepe Ü. Eğitim F. Dergisi. 32(3), 600-611.
  • Şahin, M. H. & Kaya, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bazı coğrafya kavramlarına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5, Özel Sayı, 111-120.
  • TDK, Güncel Türkçe Sözlük, erişim tarihi: 2023, https://www.tdk.gov.tr/icerik/diger-icerikler/tumsozlukler/
  • Tekbaş. G., Ekiz A. & Aydın G. (2017). Ortaöğretim coğrafya 10 ders kitabı. Ankara: Gün Yay.
  • Tıkman, F., Yıldırım, E. & Şentürk, M. (2017). Göç metaforuna yolculuk: Bir fenomenolojik çalışma. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 104-126.
  • Turan, İ. (2002). Lise oğrafya derslerinde kavram ve terim öğretimi ile ilgili sorunlar. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 67-84.
  • Tümertekin, E. & Özgüç, N. (2015). Beşerî coğrafya; insan, kültür, mekân. 15. Baskı. İstanbul: Çantay Yay.
  • Usta, G. (2022). Üniversite öğrencilerinin afet ve göç kavramlarına ilişkin geliştirdikleri metaforların incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 742-768.
  • Ünlü, S., Kızılhan, T. & Elciyar, K. (2018). Göçmenlerin uyum sağlama sürecinde yaşadıkları çatışmalar ve sayısal topluluklar. Selçuk İletişim, 11(1), 5-18.
  • Zembat R., Çelik B., Yıldırım, M. & Kılıçkaya, A. (2021) Okul öncesi öğretmenlerinin “göçmen çocuk” metaforlarının belirlemesi. İnternational Primary Education Research Journal (IPERJ), 5(2), 152-170.
Sinerji Uluslararası Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2020
  • Yayıncı: Eğitim ve Bilim Politikaları Araştırma Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye'de Sosyal Bilgiler Öğretim Programları

Zeynep CANBABA

Ortaöğretim Öğrencilerinin “Nüfus” ve “Göç” Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Yöntemiyle İncelenmesi

Zeynep CANBABA, Ramazan ÖZEY