Uyarlama Sinema Filmleri Üzerine Bir Sorgulama: Sinema Seyircilerinin Okuma Pratikleri

Edebiyat çoğu zaman bilhassa konu bakımından sinemayı desteklese de, zaman zaman edebiyat ve sinema ilişkisi iç içe geçmekte ve yaşanan kültürel değişimin de etkisi ile sinemayı, edebiyatın neredeyse hatırlatıcısı konumuna getirmektedir. Öyle ki, günümüz edebiyattan uyarlama filmleri, çoğu izleyicinin edebî eser olarak bilmediği veya bildiği, fakat zaman yaratıp okumadığı eserlerden oluşmaktadır. Bu uyarlama filmlerin etkisi edebî eserin önüne geçtiğinde, izleyici filmin kitabı ile karşılaştığında kitabı filmden dolayı bir merak ile satın almaktadır. Bakıldığında edebî eserin bilinirlik düzeyi filmin yanında sönümlenirken, eskinin okuma pratikleri de yerini yeni okuma pratiklerine bırakmaktadır. Sinema ve edebiyat ilişkisi bağlamında değerlendirildiğinde, bu çalışmada sinema seyircisinin okuma pratikleri ele alınacak, sinema seyircileri ile yapılacak görüşmeler için yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat tekniği ile alımlamaları incelenecektir. İzleyici, sinemada izlediği filmin edebiyat eseri olduğunun farkında mı? Farkında ise, bu eseri daha önce okumuş mu? Okuduğu eseri bir de sinemada görmek için mi gelmiş, yoksa eseri çok duymuş, fakat okumak yerine sinemada izlemeyi mi tercih etmiş? Bu sorular ışığında izleyicilerde edebiyat ve sinema ayırdı olup olmadığı, farkındalık seviyeleri, bilinç düzeyleri hakkında bilgi edinilebilir. Aynı zamanda görüşmecilerden alınan cevaplar günümüz sinemasının gölgesinde seyreden edebiyat açısından değerlendirildiğinde, izler kitlenin okuma pratiklerini ortaya koymak açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Uyarlama Sinema Filmleri, Alımlama, Okuma Pratikleri

PDF

___

Akbayır, S. (2014). Edebiyat ve Disiplinlerarası Etkileşim. Ankara: Pegem Akademi
Atar, S. (2005). Edebiyattan Sinemaya: Frankenstein. İçinde Y. Okur (Ed.), Sinefil 2004 (Toplu Basım) (ss. 260-261). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi.
Baydur, M. (2004). Sinema Yazıları. İstanbul: İletişim Yayınları.
Cartmell, D. (2012). 100+ Years of Adaptations, or, Adaptation as the Art Form of Democracy. Içinde D. Cartmell (Ed.), A Companion to Literature, Film, and Adaptation (ss. 1-13). West Essex: Blackwell Publishing.
Currie G. (1995). Image and Mind: Film, Philosophy, and Cognitive Science. Cambridge: Cambridge University Press.
Dmytryk E. ve Dmytryk P. (2007). Sinemada Yönetmenlik, Oyunculuk, Kurgu. (Ş. İbrahim, Çev.) (2.bs). İstanbul: Doruk Yayımcılık.
Ertürk,İ. (2008). Perde'li Düşünceler: Yönetmenler ve İzlekler Işığında Sinema. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Esslin, M. (2001). Televizyon Çağı: T. V. Beyaz Camın Arkası. (M. Çiftkaya, Çev.) (3. bs). Ankara: Pınar Yayınları.
Kale, Ö. (2010). Edebiyat ve Sinema İlişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (14), ss. 266-275.
Kayaoğlu, E. (2016). Edebiyat ve Film Edebiyat Bilimi Yaklaşımıyla Film Çözümlemesine Giriş. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
Kemp, P. (2014). Sinemanın Tüm Öyküsü.(E. Yılmaz ve N. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınları.
Kırel, Y. (2014). Uyarlamak mı? Uyumlanmak mı? : "Tersyüz-Adaptation". Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 1(1), ss. 115-134.
McFarlane, B. (1996). Novel to Film: An Introduction to the Theory of Adaptation. Oxford: Clarendon Press.
Stam, R. (2014). Sinema Teorisine Giriş. (S. Salman ve Ç. Asatekin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Uğurlu, F. (1992). Edebiyat ve Sinema, Kurgu Dergisi, 11, ss. 135-151.
Ünal, Y. (2015). Dram Sanatı ve Sinema Klasik Anlatı Yapısının Kökenleri. İstanbul: Hayalperest Yayınları.
Özön, N. (2008). Sinema Sanatına Giriş. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Teksoy, R. (2005). Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
Yüce, T. (2005). Sinema ve Edebiyat Türleri Arasında Görülen Etkileşimler. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), ss. 67-74.