Sinemanın Dijitalleşmesiyle Yönetmenin Kendini Görünmez Kılma Çabası: Abbas Kiarostami Örneği

Sinemanın dijitalleşmesi yönetmenlere yapım ve yönetim açısından çeşitli imkanlar ve tercihler sunmaktadır. Dijital sinema kavramı; ilk olarak, bilgisayar ortamında oluşturulan, günlük yaşamda kaydedilmesi mümkün olmayan yapay görselleri içeren çağrışımlar yapsa da bundan daha fazlasını kapsamaktadır. Ticari/popüler sinema yapan yönetmenlerin ve yapım şirketlerinin daha fazla yararlandığı düşünülen dijital sinemanın olanaklarından, sinemayı sanat olarak gören, hikaye anlatımına yeni bir boyut kazandırarak sinemayla felsefi kavramları tartışmaya açan ve sinemayı gerçekliğe daha çok yakınlaştırma amacındaki bağımsız ve minimalist yönetmenler de önemli ölçüde faydalanmaktadır. Bu çalışmada İranlı yönetmen Abbas Kiarostami’nin dijital sinemanın olanaklarını kullanarak eserin içinde kendini nasıl gizlediği ve yönetmenin değişen rollerini tartışmaktır. Nitel araştırma tekniklerinden durum çalışması yöntemiyle Kiarostami’nin filmlerinde dijital sinema teknolojisinin imkanlarını kullanma tarzına, filminde rol verdiği oyuncularla ve izleyicileriyle kurduğu iletişime 2002 yapımı Ten (10) ve 2008 yapımı Şirin filmleri üzerinden bakılacaktır. Dijital sinema teknolojisini oldukça özgün bir şekilde kullanan Abbas Kiarostami’nin Ten ve Şirin filmleri de hikaye, oyunculuk, görüntü düzenlemesi/çerçeveleme, kurgu teknikleri ve filmde kullanılan mekanlar bağlamında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Dijtal Sinema, İran Sineması, Abbas Kiarostami, Ten, Şirin

PDF

___

Aktaş, C. (2015). Şark’ın Şiiri: İran Sineması, İstanbul: İz Yayıncılık.
Atam, Zahit (2005), “Ne Kadar Güçlü Olursan Ol, İnsanın Özgürlügü İçin Bir Çözüm Bulmalısın”, Cafer Panahi ile Söyleşi, Yeni İnsan Yeni Sinema Dergisi, Sayı: 16: 146-152
Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
Bergan, R. (2008). Film, Zeynep Berik (çev.), İstanbul: İnkilap
Cronin, Paul (2017), “Abbas Kiyarüstemi ile Sinema Dersleri” (Çev. Pelin Arda), Redingot Kitap, İstanbul
Dabaşi, H. (2013). İran Sineması. Çev. B. Aladağ/B. Kovulmaz Agora kitaplığı, İstanbul.
Dönmez-Colin, G. (2012). Öteki'nin sinemaları: Ortadoğu ve Orta Asya sinemalarında kişisel bir yolculuk. Agora Kitaplığı. (Çev. Jefroudi, M.)
Elsaesser, T., & Hagener, M. (2014). Film kuramı: duyular yoluyla bir giriş. Dipnot Yayınları.
Erkılıç, H. (2018). Dijital Sinema Teorisi Üzerine: Akışkan Sinema ve Akışkan Sinema Teorisi. SineFilozofi, 2(4).
Kıraç, Rıza (2000), “Şiddet, Oryantalizm ve Minimalizm-90’lı Yıllarda Türk Sinemasına Genel Bir Bakış-Bölüm 2”, 25. Kare, Sayı:31: 11-17.
Kırel, S. (2007). “İran’da Sinema: İran Sineması ve Üretim Dinamikleri ve Anlatıya Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme. Üçüncü Sinema ve Üçüncü Dünya Sineması, Es Yayınları, İstanbul.
Köprü, M. (2009). Bazin’in Dijital Kameraları, Eisenstein’ın Bilgisayar EfektlerineKarşı: Geleneksel Kuramların Bakışıyla Yeni Film Teknolojiler. İletişim Araştırmaları. Cilt:7, Sayı:1-2, ss. 49-77
Monaco, J. (2011). Bir film nasıl okunur?: sinema dili, tarihi ve kuramı: sinema, medya ve multimedya dünyası. Oğlak Yayıncılık.
Nafisi, H. (2008). “İran Sineması” Dünya Sinema Tarihi Ed. Geoffrey Nowell-Smith, (Çev. A. Fethi), , Kabalcı Yayınları, İstanbul, 772-766.
Nişancı, İ. (2011). Kurgunun Güncel Sorunsalı: Eisenstein’ın Dikey Kurgusunun Evrimi. İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı:41, ss.63-80.
Ormanlı, O. (2014). Dijitalleşme Ve Türk Sineması. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 2 (2), 32-38. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/tojdac/issue/13009/156739
Öztaş, P. (2012). Pelikülden Dijitale Sinemada Seyir Kültürü ve Seyircinin Değişen Konumu.
Parsa, Alev, Akçora, Elçin (2016). “Dijital sinemada yeni anlatım formları: Görsel Efektler”. 1. Uluslararası Görsel Sanatlar ve Estetik Sempozyumu, pp: 219-240.
Ranciere, J. (2010). Özgürleşen Seyirci, çev. E. Burak Şaman, İstanbul: Metis.
Teksoy, R. (2005). Dünya Sinema Tarihi. İstanbul, Oğlak Yayınları.Torun, A. (2015)
Usai, P.C (2008). “İran Sineması” Dünya Sinema Tarihi Ed. Geoffrey Nowell-Smith, (Çev. A. Fethi), , Kabalcı Yayınları, İstanbul, 22-30.
Filmler
Şirin (2008), Yön. Abbas Kiarostami, Oyn. Mahnaz Afshar, Pegah Ahangarani, Taraneh Alidoosti, vd.
Ten ( 2002), Yön. Abbas Kiarostami, Oyn. Mania Akbari, Amin Maher, Kamran Adl vd.
İnternet Kaynakları
https://www.theguardian.com/film/2005/apr/28/hayfilmfestival2005.guardianhayfestival (Erişim Tarihi: 10.10.2018)
http://www.cinerituel.com/2016/10/asghar-farhadi-master-class-konusmasi-tam-metin.html (Erişim Tarihi: 18.10.2018)