Kavramlarla Denge Kuran Yönetmen Olarak: Paolo Sorrentino

Denge, kelime anlamı olarak zihinsel ve duygusal uyum, istikrar olarak tanımlanır. Varlığı yokluğunda hissedilen bir kavram olarak hem günlük hayatta hem de düşünsel surette her şeye nüfuz eder. İnsanın varlığı ya onu bulma ya da onu kaybetme noktalarında kırılma yaşar. Nietzsche'nin Apollon ve Dionysos kavramları Tragedya'nın Doğuşu'nda birbiriyle zıtlıklarına karşın birbirlerine ihtiyaç duyan, birlikteliklerinden uyumsuzluk doğan bir uyumun dengesi olarak ele alınır. Birlikte olmaları Tragedya'nın mükemmelliği ile sonuçlanmıştır. Kendi içlerinde birbirlerini saklayan iki kavramdır. Bu çalışma kapsamında kullanılan kavramlar, hem Apollon ve Dionysos'un sanatla ilgili kavramlar olması hem de Sorrentino sineması için uygun düşme halinden kaynaklanmaktadır. Kant'ın estetik felsefesi güzeli iyi, hoş, doğru ve yararlıdan ayırarak sanat güzelliği ile tabiat güzelliği farkını ortaya koyar. Sanatın yarattığı güzellik kavramında çoğu kez amaç, kural yoktur; ruhtaki estetik duygusu ve hoşa gitme esastır. Estetik deneyim, nesnenin seyredilmesinde hayal gücü ve anlama yetisi arasındaki uyumdan doğan bir hoşlanmanın hissedilmesidir. Sinemanın bakış ile ilişkisi, bakmanın kendisinin bir zevk kaynağı olduğu tezinden hareket eder. Sorrentino sineması, seyirdeki estetik duygusunu doyururken, Kant'ın seyir edimi ilkesinde bunu izleyicisiyle mesafe koyarak yapar. Sorrentino sineması, estetik öznesini hem beğeni yargılarıyla hem de yüce yargısı ile kuşatır. Paolo Sorrentino, sinemada aşina olunan temaları görüntü ikilemi ya da pekiştirmeleri sinemasında kırar. Onun sinemasında her şey zıttıyla vardır: Ölüm - Yaşam, Varlık - Hiçlik, Güzellik - Çirkinlik, Gençlik - Yaşlılık, Nostalji - Şimdi. Bu çalışma literatürde ilk kez , kavramlarla Nietzsche'yi, estetik felsefesi ile Kant'ı, filmleriyle de Sorrentino'yu bir araya getirerek; Paolo Sorrentino filmografisinde yer alan Le Conseguenze dell’amore (2004) , L’amico di Famiglia (2006), La Grande Belleza (2013), La Giovienzza (2015) ve Loro (2018) filmleri hem kav-ramsal hem de biçimsel olarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

sinema, estetik, Paolo Sorrentino

PDF

___

Altuğ, T. (2016). Kant Estetiği, İstanbul:Payel Yayınları
Aydın Çakır, M. (2010), Nietzsche’de hayatı olumlama eğilimi ve sanat tutkusu, Marmara İletişim Dergisi, sayı 17, s. 60-78 http://hdl.handle.net/11424/5395
Dede,K.&Çoruk,E. (2020), Eski ve Yeni Türkiye Arasında Özal Nostaljisi,Moment Hacettepe Üniversitesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, Sayı:7 (1), s.5-27
Andrew, D.,( 2018) , Büyük Sinema Kuramları, (Çev. Zahit Atam), İstanbul: Doruk Yayıncılık
Dutton, D. (2017), Sanat İçgüdüsü Güzellik, Zevk ve İnsan Evrimi, (Çev. Murat Turan), İstanbul : Ayrıntı Yayınları
Eco, U., (2009) , Çirkinliğin Tarihi, (Çev. Anaca Uysal Ergün, Özgü Çelik, Arıcan Uysal, Elif Nihan Akbaş, Melike Barsbey, Kültigin Kaan Akbulut, Duygu Arslan, Berna Yılmazcan), İstanbul: Doğan Kitap
Erenözlü,S.S (2020), Kant Estetiği Ve Modern Eleştiriler, Ankara:Aktif Düşünce
Esenyel, A. (2020), Nietzsche Sokrates'i Neden Öldürdü?, Ankara: Fol
Faruk,Ö., (2014), Haneke Huzursuz Seyirler Diler, Aşk ve Erek-siyon 'Aşk'ı, s.231-260 İstanbul :Ekslibris Yayıncılık
İpşiroğlu, N. (2000), Alımlama Boyutları ve Çeşitlemeleri : Resim, İstanbul: Papirüs Yayınevi
Kracauer, S. (2015), Film Teorisi: Fiziksel Gerçekliğin Kurtuluşu, (Özge Çelik Çev.), İstanbul: Metis
May, R., ( Yaratma Cesareti İstanbul : Metis
Merkit, N. (2020) Spinoza ve Nietzsche'nin Felsefesinde Ölüm So-runu, FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 30 , https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1275057
Öztürk Aydın, T. (2015), Postmodernizmin Zaman Algısı: “Müzik-te Nostalji Modası”, Medeniyet Sanat, İMÜ Sanat ve Tasarım Fakültesi Dergisi, Sayı:1, 2015, s.31-42
Öztürk, S. (2012), Mekan ve İktidar Filmlerle İletişim Mekanlarının Altpolitikası, Ankara : Phoenix
Rosenkranz, K. (2018). Çirkinin Estetiği (Prof. Dr. Mustafa Özdemir Çev.), İstanbul: Muhayyel
Sennet, R. (2018), Ten ve Taş, (Çev. Tuncay Birkan), İstanbul : Metis Yayınları
Tunalı, İ. (2018). Estetik, İstanbul: Remzi Kitabevi
Yetişkin, H. (1998) Estetiğin ABC'si, İstanbul: Kabalcı Yayınevi
İnternet Kaynakları : Avrupa Sineması, http://www.avrupasinemasi.com/2014/02/08/paolo-sorrentino-roportaji/ , 2014
Film Sorrentino Paolo (Yön.), Aile Dostu (L'Amico di Famiglia), Fandango, Indigo Film (Yap.), İtalya ,2006
Sorrentino Paolo (Yön.), Aşkın Getirdikleri (Le Conseguenze Dell'Amore, Fandango, Indigo Film, Medusa Film (Yap.), İtal-ya, 2004
Sorrentino Paolo (Yön.), Gençlik (Youth), Indigo Film (Yap.), Fransa - İtalya- İsviçre - İngiltere, 2015
Sorrentino Paolo ( Yön.), Muhteşem Güzellik (La Grande Bel-lezza), Indigo Film (Yap.), İtalya,-Fransa, 2013
Sorrentino Paolo (Yön.), Onlar (Loro), Baska Sinema(Turkey) (Dağ.), İtalya-Fransa, 2019