Yaratıcı Kadın Öznenin Çerçevesi: Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi

Feminist sinema anlayışı ekseninde değerlendirilebilecek filmlerin giderek artışı feminist hareketin gelişimiyle paralel olarak ilerlemektedir. 1970’li yıllardaki feminist hareketin; dil, kültür gibi alanlarda sorguladığı yapıların eleştirel analizi 80’li ve 90’lı yıllarda yaratıcı kadın öznenin birçok alanda kendi çerçevesini ve yöntemini oluşturmasını sağlar. Bu süreç sinema alanında da kadın yönetmenlerin farklı anlatı kalıpları yaratmasının da önünü açmıştır. Kadın yönetmenlerin kendi anlatı kalıplarıyla sinema tarihini çeşitlendiren yaratıcı eserlerinin; yaratıcı kadın özne konumu açısından eleştirel bir analizinin yapılması bu çerçevede önem arz etmektedir. Bu çalışmada Mikhail Bakhtin’in diyaloji, çok dillilik, çokseslilik, karnaval, zaman uzam (kronotop) gibi kavramlarının feminist kuramla kesişen noktaları çerçevesinde Céline Sciamma’nın yönettiği Portrait De La Jeune Fille En Feu (Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi, 2019) adlı filmin analizi yapılacaktır. Bu kapsamda öncelikle sanat alanında yaratıcı kadın öznenin konumu, temsili tartışılacak, ardından filmin toplumsal cinsiyet eksenindeki çelişkilerin eleştirel çerçevesinin altı çizilerek, yerine oluşturulmak istenen perspektifin ana hatları ele alınacaktır. Oluşturulmaya çalışılan yeni perspektifin analizinde Bakhtin’in vurguladığı kavramlar yol gösterici olacaktır. Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi filmi metin analizi yöntemiyle değerlendirilerek yaratıcı kadın öznenin çerçevesi ve oluşumu tartışmaya açılacaktır

Anahtar Kelimeler:

Kadın özne, feminist kuram, diyaloji, çok dilli, karnavalsı

PDF

___

Belting, H. (2017). Floransa ve Bağdat: Doğu’da ve Batı’da Bakışın Tarihi. Z. Aksu Yılmazer (Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları
Butler, J. (2014). Cinsiyet Belası. B. Ertür (Çev.) İstanbul: Metis Yayınları
Direk, Z. (2014). Judith Butler: Toplumsal Cinsiyet ve Bedenin Maddeleşmesi. Z. Direk (Der.). Cogito: Cinsiyetli Olmak (s. 67-84) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
Donovan, J. (2014). Feminist Teori. A. Bora, M. Ağduk Gevrek, F. Sayılan (Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları
Durudoğan, H. (2014). Unes Femmes: Kristeva, Psikanaliz ve Kadın. Z. Direk (Der.). Cogito: Cinsiyetli Olmak (s. 51-66) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
Eagleton, T. (2014) Edebiyat Kuramı. T. Birkan (Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Erkal, O. (2017). 18. Yüzyılda Pastel Portreler ve Bir Portre Ressamı: Rosalba Carriera. KSBD, Sonbahar Y.9, C.9, Kadın Özel Sayısı. s:205-223
Firestone, S. (1993). Cinselliğin Diyalektiği. Y. Salman (Çev.) İstanbul: Payel Yayınları
Heikinen, D. (1994). Is Bakhtin a Feminist or Just Another Dead White Male? A Celebration of Feminist Possibilities in Manuel Puig's Kiss of the Spider Woman. A Dialogue of Voices (p.114-127) Minneapolis: University of Minnesota Press
Hohne, K. Ve Wussow, H. (1994). Introduction. A Dialogue of Voices (p.8-24) Minneapolis: University of Minnesota Press
Irigaray, L. (2006). Ben, Sen, Biz. S. Büyükdüvenci, N. Tutal (Çev.) Ankara: İmge Yayınları
Irzık, S. (2001). Mikhail Bakhtin: Karnavaldan Romana. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Lefebvre, H. (2014). Mekanın Üretimi. I. Ergüden (Çev.) İstanbul: Sel Yayınları
Madran, C.Y. (2012). Modern İngiliz Romanında Mikhail Bakhtin. İstanbul: Gündoğan Yayınları
Morton S. (2003). Gayatri Chakravorty Spivak (Routledge Critical Thinkers). London&New York: Routledge Taylor&Francis Group
Mulvey, L. (1975). Visual Pleasure and Narrative Cinema. Screen, No:16/3:1-7
Smelik, A. (2006). Feminist Sinema ve Film Teorisi. D. Koç (Çev.) İstanbul: Agora Yayınevi
Uçar İlbuğa, E. (2018). Yeşim Ustaoğlu Sinemasında Kadın Karakterlerin Özgürlük Arayışları. Selçuk İletişim Dergisi, Sayı:11 (2):292-320
Usta, F. (2020). Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi: Bakmak ve Hatırlamak. Yeni Film Dergisi. Sayı:49:60-62
W. Scott, J. (2010). Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi. Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar Dergisi. Sayı.12:112-138