Eğri Drina’yı Düzeltenler : Krugovi Filmi’nde Kahramanlık, Kötülük ve Bağışlamanın İzlerini Sürmek

Kötülüğün en radikal biçimlerinin gündelik hayatın olağan bir parçası halini aldığı Nazizm deneyimi, insanın anlama kapasitesini aşan bir zalimliğin cisimleşmesi olarak belleklerde yer edinmiştir. Tarihsel yaşanmışlıklar, özellikle savaş gibi, hukukun askıya alındığı koşullarda ve bireyin kendini kurtarmak için kritik kararlar almak zorunda kaldığı kriz ortamlarında kötülüğün varabileceği yerin sınırsız olduğunu göstermektedir. Diğer yandan, iyiliğin direngenliği kötülüğün sonsuz zaferine en büyük itirazı içinde barındırır. İnsanın, en temel insan hakkı olan yaşama hakkını her koşulda savunmanın sorumluluğu ile hareket ettiği, etik sınırının ayırdında olarak yeni bir şeyler başlatabilme kapasitesini ortaya koyabildiği örnekler kötülüğün karşısında iyiliğin oluşturduğu dengeyi akla getirmektedir. Kötülük ve iyiliğin kestirilemezliğini göz önünde bulundurarak bu çalışmada Krugovi Filmi’nin başkarakterleri üzerinden kahramanlık, kötülük, bağışlama ve yas gibi meseleler etrafında dolaşarak şiddet siyasetinin öznede yol açtığı tahribata karşılık bireyin öteki’ne duyduğu ahlaki sorumluluğa dair bir tartışma yürütülmek istenmektedir. Film’in anlatısal unsurlarına da söz konusu tartışmalarla ilişkileri çerçevesinde temas edilmektedir. Filmin yaşanmış bir hikâyeye dayanması nedeniyle, çözümlemelerde söz konusu hikâyenin baş aktörü, komşusunu korumanın bedelini kendi hayatıyla ödeyen Bosnalı Sırp Srdjan Aleksic’in hayatına ve Filmle ilişkisi çerçevesinde Bosna Savaşı sürecinde yaşananlara da yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Srdjan Aleksic, Krugovi, Kahramanlık, Kötülük, Bağışlama

Straightening The “Winding Drina”: Heroism, Evil and Forgiveness In The Film Krugovi

The experience of Nazism has taken its place in history as the most radical forms of evil became a usual part of everyday life and a sort of inhumanity, exceeding the comprehension capacity of a person is embodied. Historical experiences show that there is no limit to evil under the conditions of war when the law is suspended and times of crisis in which the individual has to make critical decisions to save himself. On the other side, resistance of the good means a major rejection of the eternal victory of the evil. The examples in which one has the responsibility of advocating the most basic human right, right to life, in all circumstances and that he can establish the capacity to initiate something new, being aware of one’s ethical boundaries, brings to mind the balance of good and evil. Keeping in mind the unpredictableness of the good and evil, in this article, through the main characters of the film Krugovi (Circles), it is aimed to conduct a discussion about the ethical responsibility of the individual to the other in response to the devastation caused by the politics of violence walking around the subjects such as heroism, evil, forgiveness and mourning. The narrative elements of Film are also figured out in relation to these subjects. Due to the fact that the Film is based on a real-life event, the analyses also include the story of Bosnian Serb Srdjan Aleksic, who sacrificed his own life for the favour of his neighbour and the experiences of Bosnian War through the connections to the Film.

Keywords:

Srdjan Aleksic, Krugovi, Heroizm, Evil, Forgiveness,

PDF

___

Andriç, Ivo, (1977). Drina Köprüsü. Çev. H. Âli Ediz - N. Müstakimoğlu. İstanbul: Altın Kitaplar.
Arendt, Hannah, (2012). Şiddet Üzerine. Çev. Bülent Peker. İstanbul: İletişim
Arendt, Hannah, (2017). Kötülüğün Sıradanlığı. Çev. Özge Çelik. İstanbul: Metis
Arendt, Hannah, (2003.) İnsanlık Durumu. Çev. Bahadır Sina Şener. İstanbul: İletişim.
Agamben, Giorgio, (2001). Kutsal İnsan: Egemen İktidar ve Çıplak Hayat. Çev. İsmail Türkmen. İstanbul: Metis.
Bataille, Georges, (2006). İç Deney. Çev. Mehmet Mukadder Yakupoğlu. İstanbul. YKY.
Bora, Tanıl, (2012). "İnsani Kahramanlık, Sebat Kahramanlığı, Medeni Cesaret: Enkazda Altın Tozları". Birikim. 277. Mayıs. 55-64.
Baudrillard, Jean, (1995). Kötülüğün Şeffaflığı: Aşırı Fenomenler Üzerine Bir Deneme. Çev. Emel Abora ve Işık Ergüden. İstanbul: Ayrıntı.
Benjamin, Walter, (2010). “Şiddetin Eleştirisi Üzerine". Şiddetin Eleştirisi Üzerine. A. Çelebi (haz.). İstanbul: Metis.
Bruckner, Pasca,l (2006) Masumiyetin Ayartıcılığı. Çev. Hamdi Tuncer. İstanbul: Ayrıntı.
Butler, Judith, (2005). Kırılgan Hayat: Yasın ve Şiddetin Gücü. Çev. Başak Ertür. İstanbul: Metis.
Comte-Sponville, Andre, (2004). Büyük Erdemler Risalesi. çev. Işık Ergüden. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Critchley, Simon, (2010). Sonsuz Talep: Bağlanma Etiği, Direniş Siyaseti. Çev. Tuncay Birkan. İstanbul: Metis.
Çelebi, Aykut, (2010). “Şiddete karşı Siyaset Hakkı”. Şiddetin Eleştirisi Üzerine. A. Çelebi (haz.). İstanbul: Metis. 255-313.
Derrida, Jack, (2015). Bağışlamak. Çev. Murat Erşen. İstanbul: Monokl.
Derrida, Jack, (2010). “Yasanın Gücü: Otoritenin Mistik Temeli”. Şiddetin Eleştirisi Üzerine. A. Çelebi (haz.). İstanbul: Metis. 255-313
Eagleton, Terry, (2010). Tatlı Şiddet: Trajik Kavramı. Çev. Kutlu Tunca. İstanbul. Ayrıntı.
Eagleton, Terry, (2016). İyimser Olmayan Umut. Çev. Emine Ayhan. İstanbul: Ayrıntı.
Enzensberger, Hans Magnus, (1995). İç Savaş Manzaraları. çev. Ersel Kayaoğlu, İletişim Yayınları.
Erözden, Ozan, (2017). Geçmişle Yüzleşme ve Ceza Adaleti: Yugoslavya Deneyimi. Ankara: Dost. Gordon, Gregory S. (2017) Atrocity Speech Law: Foundation, Fragmentation, Fruition. Oxford: Oxford University Press.
Klemperer, Victor (2018). LTI: Nasyonal Sosyalizmin Dili. Çev. Tanıl Bora. İstanbul: İletişim.
Kronja, Ivana (2006). The Aesthetics of Violence in Recent Serbia”. Film Criticism. 30 (3):17-37.
Levi, Primo (2016). Boğulanlar, Kurtulanlar. Çev. Kemal Atakay. İstanbul: Can Yayınları.
Levinas, Emmanuel. (2006) Ölüm ve Zaman. Çev. Nami Başer. İstanbul: Ayrıntı.
Margalit, Avishai (2002). The Ethics of Memory. Massachusetts Harvard University Press. Moll, Nicolas (2016). “A positive hero for everyone? The memorialization of Srđan Aleksić in post-Yugoslav countries”. Contemporary Southeastern Europe. 3 (1). s.1-31.
Neiman, Susan (2016). Ahlaki Açıklık: Yetişkin İdealistler İçin Bir Kılavuz. Çev. Nagehan Tokdoğan. İstanbul: İletişim.
Nietzsche, Friedrich (2015). Ahlakın Soykütüğü Üzerine. Çev. Ahmet İnam. İstanbul: Say Yayınları.
Milja Radovic, (2016). Activist Citizenship, Film and Peacebuilding: Acts and Transformative Practices. www.jrfm.eu. 2/1, 73–89