ANIMSAMA, UNUTUŞ VE BELLEK: ANDREY TARKOVSKY’NİN NOSTALGHIA’SI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Sinema araştırmalarında önemli bir yer edinmeye başlayan bellek ve onunlailişkili olarak anımsama ve unutuş fenomenleri, birey ve toplumun kendilerinive tarihlerini anlamlandırmalarında anahtar öneme sahiptir. Nostalji kavramı,1688 yılında Johannes Hofer tarafından, memleketlerine dönük sıla hasreti çeken askerlerin bir hastalığı olarak tanımlanmıştır. Sonraki yıllarda ise yaşanılanzaman-uzamdan bir ayrılığı, uzaklaşmayı tanımlayan daha geniş bir kavram olarak kullanılmaya başlamıştır. Yaşanılan çağa karşı bir rahatsızlıktan ve korkudan beslenen nostalji, geçmişin metalaşması olarak anlam kazanmaya başlamış,sanat ve gündelik yaşamda önemli biçimde yer bulmuştur. Bu çalışmada, çağdaşRus sinemasında önemli bir yere sahip yönetmen Andrey Tarkovsky tarafından1983 yılında çekilen Nostalghia filmi incelenmiştir. Filmdeki ana karakterler olanAndrei, Eugenie, Domenico ve Andrei’nin dolayımıyla Sosnovky karakterlerianımsama, unutma, bellek ve bunlarla ilişkili biçimde nostalji kavramının imlediği zaman-uzam çerçevesinde nitel yaklaşımla betimsel içerik analizine tabitutulmuştur. Bu yolla nostaljik imgelemenin idealleştirilmiş bir çağa yönelerekve tarihi tersine çevirerek hem bireysel hem de toplumsal sorunlara bir çözümsunmaya çalıştığı görülmüştür.

PDF

___

Adorno, T. & Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği. (Birinci Baskı). (Çev. N. Ülner, E. Ö. Karadoğan). İstanbul: Kabalcı.
Aristoteles. (2001). Fizik. (2. Baskı). (Çev. S. Babür). İstanbul: YKY.
Akarsu, B. (1984). Felsefi Terimler Sözlüğü. (3. Baskı). Ankara: Savaş.
Augustinus (1999). İtiraflar. (1. Baskı). (Çev. D. Pamir). İstanbul: Kaknüs.
Assman, J. (2015). Kültürel Bellek. (İkinci Basım). (Çev. A. Tekin). İstanbul: Ayrıntı.
Bakhtin, M. (1981). The Dialogic Imagination. (Çev. C. Emerson, M. Holquist). M. Holquist (Ed.). Austin: University of Texas.
Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan Romana. (Çev. C. Soydemir). S. Irzık (der.). İstanbul: Ayrıntı.
Başaran, M. (2008). Din; onun hakkında bildiğim iki veya üç şey. Toplumbilim Jacques Derrida Özel Sayısı. 10. (İkinci Basım). Ağustos 1999 Sayısı.
Berger, P. & Luckman, T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası / Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. (1. Basım). (Çev. V.S. Öğütle). İstanbul: Paradigma.
Bergson, H. (2013). Ahlakın ve Dinin İki Kaynağı. (2. Baskı). (Çev. M. M. Yakupoğlu). Ankara: Doğu Batı.
Boym, S. (2009). Nostaljinin Geleceği. (Birinci Basım). (Çev. F. B. Aydar). İstanbul: Metis.
Boz, M. (2014, Şubat-Mart). Geçmişle Yüzleşmek. Sinefil. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, Mithat Alam Film Merkezi. 31-33.
Cassin, B. (2018). Nostalji, İnsan ne zaman evindedir? Odysseus, Aeneas, Arendt. (1. Baskı). (Çev. S. Kıvrak). İstanbul: Kolektif.
Cook, P. (2005). Screening the Past, Memory and Nostalgia in Cinema. London and New York: Routledge.
Cross, G. (2018). Tüketilen Nostalji, Hızlı Kapitalizm Çağında Hatıralar. (1. Baskı). (Çev. E. Turan). İstanbul: The Kitap.
Deleuze, G. (2010). Bergsonculuk. (2. Baskı). (Çev. H. Yücefer). İstanbul: Otonom.
Elias, N. (2000). Zaman Üzerine. (Birinci Basım). (Çev. V. Atayman). İstanbul: Ayrıntı.
Foucault, M. (2001). İktidar ve Benlik, Foucault ile Söyleşi. Kendini Bilmek. (3. Baskı). Foucault, M., Gutman, H., Hutton, P.H. (Haz.). (Çev. G. Ç. Güven). İstanbul: Om.
Hutcheon, L., Valdés, M. (2000). Irony, Nostalgia, and the Postmodern: A Dialogue. Poligrafías 3 (1998-2000). http://revistas. unam.mx/index.php/poligrafias/article/download/31312/28976.
Hofer, J. (1934). Medical Dissertation on Nostalgia. Bulletin of the Institute of the History of Medicine. (Çev. C. K. Anspach). Vol.2. No.6. http://www.jstor.org/stable/44437799. ss.376-391.
Jameson, F. (2011). Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. (Çev., N. Plümer, A. Gölcü). Ankara: Nirengi.
Kahneman, D. (2011). Thinking Fast and Slow. New York: Farrar, Straus and Giroux.
Lukacs, G. (1981). Estetik II. (Çev. A. Cemal). İstanbul: Payel.
Natali, M. P. (2004). History and the Politics of Nostalgia. Iowa Journal of Cultural Studies 5. Iowa: The University of Iowa.
Philips, J. (1985) Distance, Absence, and Nostalgia. Descriptions. D. Ihde, H.J. Silverman (Ed.). New York: New York State University.
Ricoeur, P. (2011). Zaman ve Anlatı: Bir. Zaman, Olayörgüsü, Üçlü Mimesis. (Çev. M. Rifat, S. Rifat). İstanbul: YKY.
Ricoeur, P. (2012). Hafıza, Tarih, Unutuş. (İkinci Basım). (Çev. M. E. Özcan). İstanbul: Metis.
Sofuoğlu, H. (2004). Bergson ve Sinema. Selçuk İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Cilt 3 Sayı 3. 66-76. http://josc.selcuk.edu.tr/josc/ article/view/303.
Tarkovsky, A. (Yönetmen). (1983). Nostalghia [Film]. İtalya, SSCB: RAI, Sovinfilm.
Tarkovsky, A. (Yönetmen). 1986). Offret [Film]. İsveç, Fransa, BK: Svenska Filminstitutet, Argos Films.
Tarkovski, A. (1994). Zaman Zaman İçinde. İstanbul: Afa.
Taylor, C. (2011). Modernliğin Sıkıntıları. (Çev. U. Canbilen). İstanbul: Ayrıntı.
TDK (1998). Türkçe Sözlük Cilt 2. (8. Baskı). Ankara: TDK.