19976

Türkiye’de Engellilere Yönelik İstihdam Politikaları: Sorunlar ve Öneriler

Engellilik; az gelişmiş, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerin tamamında var olan ve önemli bir toplumsal sorun olarak karşımıza çıkan sosyal bir olgudur. İnsanlık tarihi boyunca süregelen engellilerin karşılaşmış oldukları sorunların türleri ve nitelikleri dönemsel olarak farklılık göstermekle birlikte bu sorunların en başında istihdam sorunu gelmektedir. Geçmişten günümüze engelli bireyler, genellikle toplumun diğer bireyleri tarafından farklı muamelelere tabi tutulmuşturlar. Acıma, üzüntü, korku gibi olumsuz hislerin duyulduğu engelli bireyler, topluma birer yük olarak görülmüşlerdir. Bu bakış açısının sonucu olarak genellikle toplumsal dışlanmaya maruz kalan engelli bireyler; yeteneklerini keşfedememekte, başkasının desteğine ihtiyaç duymakta, günlük işlerin bile üstesinden gelemeyeceğini düşünerek izole bir hayat sürdürmektedirler. Engelli bireyleri, toplumun diğer bireylerden ayrı tutmaksızın eşitlik çerçevesinde topluma kazandırmanın ve kimseye muhtaç olmadan bağımsız bir şekilde hayatlarını sürdürebilmelerini sağlamanın en rasyonel yolu, şüphesiz ki onların çalışma yaşamına girebilmelerini temin edebilmekten geçmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de engelli bireylerin yaşadıkları istihdam sorununu ortaya koymak ve bu sorunların giderilmesine yönelik mevcut politikaların değerlendirilmesinin yapılarak, var olan politikaların geliştirilmesine ya da yeni politikaların oluşturulmasına yönelik önerilerde bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Engelliler, istihdam politikaları ve sorunları, Türkiye

PDF

___

Altan, Ö. Z. (1976). Sakatlar ve Türkiye’de Çalışma Sorunları. Eskişehir: İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları. No 146/90.
Altan, Ö. Z. (2004). Sosyal Politika Dersleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. No 1592.
Altan, Ö. Z. (2007). Sosyal Politika. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. No 900.
Çiftçi, A. (2013). Engellilere Yönelik İstihdam Uygulamaları. İstihdamda 3İ Dergisi. 9. 36-41. Hacettepe Üniversitesi Engelliler Uygulama ve Araştırma Merkezi.
[http://www.engelsiz.hacettepe.edu.tr/belge/ ozida.pdf ]. (Erişim: 11.02.2017).
İŞKUR (Çevrimiçi) [ http://www.iskur.gov.tr/ isarayan/kendiisinikurmadestegi.aspx ]. (Erişim: 13.02.2017).
İŞKUR Aylık İstatistik Bültenleri. (Çevrimiçi) [ http://www.iskur.gov.tr/kurumsalbilgi/istatistikler ]. (Erişim: 11.02.2017).
İŞKUR (2016). 2016 Yılı Faaliyet Raporu. Ankara. DPB (Çevrimiçi) [ http://www.dpb.gov.tr/tr-tr/ istatistikler/engelli-personel-ve-omss istatistikleri ]. (Erişim: 01.12.2017).
EUROSTAT (Çevrimiçi) [http://appsso.eurostat. ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=hlth_ dlm010&lang=en ]. (Erişim: 11.02.2017).
EUROSTAT (Çevrimiçi) [ http://ec.europa.eu/ eurostat/data/database ]. (Erişim: 11.02.2017).
EYH Genel Müdürlüğü (2017). Engelli ve Yaşlı Bireylere İlişkin İstatistiki Bilgiler. Ankara.
Gökmen, H. (2013). Korumalı İşyerleri ve İstihdam. İstihdamda 3İ Dergisi. 9. 56-57. İŞKUR (2005). 3. Genel Kurul Raporu. Ankara.
Kuddo, A. (2012). Public Employment Services and Activation Policies. The World Bank.
Social Protection and Labor. Discussion Paper. No 1215.
Kutal, G. (1993). Sakatların Ekonomik Hayata Katılması. İş Hukukunun Ulusal ve Uluslararası Güncel Sorunları. Ankara: Kamu-İş Sendikası Yayını.
Orhan, S. (2013). Türkiye’de Özürlü Dostu İstihdam Politikaları (Durum Analizi ve Öneriler). ÇSGB. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Yayınları. Ankara. No 35. Öz, C. S. ve Orhan, S. (2013). Engelli İstihdam Yöntemleri Üzerine. İstihdamda 3İ Dergisi. 9. 52-55.
Özürlüler Şurası (1999). Çağdaş Toplum Yaşam ve Özürlüler Komisyon Raporları. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. I. Özürlüler Şurası. Ankara.
Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2011). İşgücü Piyasasının Engelliler Açısından Analizi. Ankara. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
Seyyar, A. (2015). Dünya’da ve Türkiye’de Engelli Dostu Sosyal Politikalar. İstanbul. Rağbet Yayınları.
SGK (Çevrimiçi) [http://www.sgk.gov.tr/wps/por- tal/sgk/tr/kurumsal/istatistik]. (Erişim: 17.02.2017).
Shima, I. vd., (2008). The Labour Market Situation of People with Disabilities in EU25. European Centre for Social Welfare Policy and Research. European Centre Policy Brief. s. 1.18. TÜİK (2011). Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması 2010. Ankara. Yayın No 3636.
TÜİK (2013). 2011 Nüfus ve Konut Araştırması.Ankara. Yayın No 4030.
TÜİK (Çevrimiçi) [http://www.tuik.gov.tr/ PreTablo.do?alt_id=1017 ]. (Erişim: 11.02.2017).
TÜİK (Çevrimiçi) [http://www.tuik.gov.tr]. (Erişim: 11.02.2017).
WHO (1980). International Classification of Impairments. Disabilities and Handicaps. Geneva
WHO WB (2011). World Report In Dısability. Geneva. Publications of the World Health Organization Whyte ve Ingstad. Disability and Culture: An Overview. (Çevrimiçi) [http://www. luc.edu/faculty/twren/phil389&elps423/d&c.htm]. (Erişim: 11.02.2017).