Şanlıurfa ili Harran Ovasında pamuk üretiminin fonksiyonel analizi

Bu çalışmada, Şanlıurfa ili Harran Ovasında pamuk üretiminde kullanılan girdilerle elde edilen verim arasındaki ilişki Cobb-Douglas üretim fonksiyonuna göre analiz edilmiştir. Pamuk üretiminin fonksiyonel analizinin yapılmasının nedeni, pamuğun araştırma alanında en fazla yetiştirilmesi ve diğer taraftan üretiminde yoğun girdi kullanılmasıdır. Çalışmanın temel verilerini, basit tesadüfi örnekleme yöntemine göre belirlenen 75 adet tarım işletmesinden anket yolu ile elde edilen veriler oluşturmuştur. Veriler 2002-2003 üretim dönemine aittir. Yapılan fonksiyonel analizde, dekara elde edilen verimle, insektisit kullanımı, sulama sayısı, insan işgücü ve makine çeki gücü kullanımı arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Fonksi-yona ait çoklu belirlilik katsayısı R2 = % 82,8’dir. Yapılan etkinlik analizinde insektisit kullanımının fazla, sulama sayısının az, işgücü ve makine çeki gücünün ise etkin kullanıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

pamuk, Şanlıurfa, Cobb-Douglas fonksiyonu, üretim fonksiyonları, Harran Ovası, Türkiye

Functional analysis of cotton in the Harran plain of Şanliurfa province

In this study, the regression between input and output in cotton production was determinated by Cobb-Douglas produc-tion function in Harran plain, Şanlıurfa province. The cotton choosed as a subject because it was the most planted and also intensive input used product in the research area. The basic data were collected from 75 farms which were sellected by stra-tified random sampling method, and questionnaires were applied on them. The data were cover the production period of 2002-2003. As a result of functional analysis yield per decar, insectiside use, irrigation number, labour and machinery pow-er were significant. The determination coefficient was R2 =% 82,8. According to the analysis, insectiside use was higher than as it needs, the nımber of irrigation was lesser than as it needs, labour force and machinery power were used efficiently.

Keywords:

cotton, Sanliurfa, Cobb-Douglas functions, production functions, Harran Plain, Turkey,

PDF

___

Anonim, 1986. GAP DSİ Genel Müdürlüğü Çalışma-ları. GAP Tarımsal Kalkınma Sempozyumu. 18-21 Kasım 1986, Ankara.
Anonim, 1989. T.C. Başbakanlık DPT GAP Master Plan Çalışması. 1. Cilt, T.C. Başbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Ankara.
Anonim, 1992. Tarım Ürünleri Pazarlaması ve Bitki Deseni Planlaması ile Pazarlama ve Bitki Deseni Planlaması Çalışmasının Entegrasyonu. I. Cilt,T.C. Başbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Ankara.
Anonim, 2004. Şanlıurfa DSİ XV. Bölge Müdürlüğü Kayıtları. Şanlıurfa
. Anonim, 2006. 2001 Yılı Genel Tarım Sayımı Tarımsal İşletmeler (Hanehalkı) Anketi Geçici Sonuçları. www.die.gov.tr. (Erişim tarihi; 25.1.2006)
Çelik, Y., Karlı, B., Paksoy, S., 1998. Harran Ovasında Sulamaya Açılan Alanda ürün Desenindeki Değişmeler ve GAP’ta Öngörülen Ürün Deseni İle Karşılaştırılması. Türkiye 3. Tarım Ekonomisi Kongresi, 7-9 Ekim 1998, Ankara.
Çelik, Y., 2000. Şanlıurfa İli Harran Ovasında Arazi Toplulaştırması Yapılmış Alanlarda Sulu Tarım Yapan ve Yapmayan Tarım İşletmelerinin Optimum Üretim Planlarının Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl, A.F., Demirci, R. 1995. Tarım Ekonomisi. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No;5, Ankara.
GÜL, A., C.SAĞLAM, 2000. Adana İli Yüreğir llçesinde Sulanan Alanlarda Pamuk Üretim Maliyetleri ve İşletme Başarısını Etkileyen Etmenler. Ç.Ü.Araştırma Fonu Projesi. Adana.
Gündoğmuş, E., 1998. Ankara İli Akyurt İlçesi Tarım İşletmelerinde Ekmeklik Buğday Üretiminin Fonksiyonel Analizi ve Üretim Maliyetinin Hesaplanması. Tr. J.of Agriculture and Foresty, 22(1998), Ankara.
Heady, E.O., and Dillon, J. L., 1966. Agricultural Production Functions. Iowa State Universty Press, Ames, Iowa, USA
Karkacıer, O., 2001. Tarım Ekonomisi Alanına İlişkin Fonksiyonel Analizler ve Bu Analizlerden Çıkartılabilecek Bazı Kantitatif Bulgular, Gaziosman-paşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:49, Tokat
Karlı, B., Yurdakul, O., Şılbır, Y., Baytekin, H. 1992. Şanlıurfa Tarım Reformu Uygulama Bölgesinde Sulu ve Kuru Tarım İşletmelerinde Bir Aile İşletmesi İçin Optimum Bitkisel ve Hayvansal Üretim Deseninin Tespiti. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü ve H.Ü. Ziraat Fakültesi Destekli Proje, Proje No; 91K 070350. Şanlıurfa.
Karlı, B., Erkan, O., Yudakul, O., Çelik, Y., 1999. Harran Ovası Sulu Tarım İşletmelerinde Bitki Deseninin Etkileyen Faktörler ve GAP’ta Alınması Gereken Önlemler. GAP I. Tarım Kongresi, 26-28 Mayıs 1999, Şanlıurfa.
Martin, C. and Martin, R., 2001. A Control Theoretic Analysis of The Cotton Aphid: An Economics Approach. International Symposium on Inteligent Control, September 5-7, Mexcico City, USA.
Shafi, M, Rehman, T. 2000. The Extent of Resource use Inefficiencies in Cotton Production in Pakis-tan's Punjab: An Application of Data Envelop-ent Analysis. Agricultural Economics Volume22 Page 321.
Yamane, T., 1967. Elementary Sampling Theory. PrenticeHall Inc. Englewood Cliffs, New Jersey.
Zoral, K.Y., 1973. CobDouglas Üretim Fonksiyo-nunun Yukarı Pasinler Ovasındaki Patates Üreti-mine Uygulanması. Atatürk Ü. Yayın No;303, Ankara.