Türk Musikisinde Nazariyatçılara ve Bestekârlara Göre Çargâh Makamının Karşılaştırılması

Bu araştırmanın amacı Türk musikisi nazariyatçılarının ortaya koymuş oldukları nazariyat kitaplarındaki çargâh makamı tanımları ile bestekârlar tarafından yapılan eserlerdeki çargâh makamının işlenişini-kullanımını- bilimsel bir gerçekliğe dayandırarak belirlemektir.Bu amaç doğrultusunda, çargâh makamının tarifini yapan farklı kaynaklardan yararlanılmış ve otuz yedi adet çeşitli formlarda eser incelenmiştir. Bu kaynaklarla seçilen otuz altı eserarasında makam dizisinin ve geçkilerin kullanımı adına doğru orantılı olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır.Araştırma betimsel yöntemlerle yapılmış, içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Önce “makam” ve “seyir” kavramlarına değinilmiştir. Ardından araştırma için öncelikle saz ve sözlü olarak çeşitli formlarda otuz yedi eser belirlenmiş, makamın kişileri sonuca kolay ulaştırabilecekkısımları (1.Hane, mülazime, teslim, zemin, nakarat gibi) göz önüne alınarak incelenmiştir.Araştırma, incelenen eserlerin sonuçlarına göre çargâh makamı tanımının standartlaşmasına kaynak olacak niteliktedir. Bugün Türk müziği eğitimi Arel-Ezgi sistemi ile verilmektedir.Bu sistemin kullandığı çargâh dizisi tezimizde birinci nevi çargâh makamı ileaçıkladığımız makam dizisidir.
Anahtar Kelimeler:

Türk müziği, Makam, Çargâh.

The Comparation of the Çargâh Makam in Turkish Music between Theorests and Composers

The purpose of study is to define the study on the usage of Çargâh makam in the works whether the definition by theorists and the usage by composer overlaps in term of usage and study. Fort this purpose different sources cntain the definition of Çargâh and Works İn different forms have been examined among the selected wokrs and makam, scale usage, shifting and usages were tried to be determined whether they are proportional or not. First makam and then imporvisation terms have been evaluated, then 37 works have been defined in different forms as verbal and instrumental considering More original parts of makam tahat is to which will enable us to reach the conclusion easily have been examined (1. Hane, mülazime, teslim, zemin, nakarat vb.). The research, according to the results of the examined works has the quality of a source in the standardization of the definition of Çargâh makam. Today the education of Turkish music is given though Arel-Ezgi system the Çargah makam which this system use is the scala expressed by the first Nevi Çargah makam