Zarife SEÇER, Nadir ÇELİKÖZ, Songül YAŞA

Okulöncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Çocukların Annelerinin Ebeveynliğe Yönelik Tutumları

Amaç: Bu çalışmanın amacı, okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş grubu çocukların annelerinin ebeveynliğe yönelik tutumları ile bazı kişisel özelliklerinin ebeveynliğe yönelik tutumları üzerindeki etkisini belirlemektir. Yöntem: Araştırma, çocukları bağımsız anaokullarına devam eden 304 anne üzerinde yürütülmüştür. Verilerin toplanması için Annelere “Ebeveynliğe Yönelik Tutum Ölçeği-Anne Formu” uygulanmıştır. Elde edilen veriler, F testi, t testi ve Tukey testi kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Yapılan istatistiksel analiz sonucunda, annelerin bir işte çalışıp çalışmamasının, eğitim düzeyinin ve sahip olduğu çocuk sayısının ebeveynliğe yönelik ilgilerini etkilediği bulunmuştur. Tartışma: Okulöncesi dönemde çocuğu bulunan annelerin ebevynliğe yönelik tutumlarının olumluya dönüştürülmesi, hem çocuğun gelişiminin desteklenmesine hem de annenin uyumunun arttırılmasına katkı sağlayacaktır. Ayrıca bireysel bazda sağlanan bu yararın toplumsal gelişmeye de katkı getireceği düşünülmektedir.

___

Akdolun Balkaya, N (2002). Postpartum dönemde annelerin bakım gereksinimleri ve ebe-hemşirenin rolü. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6(2).

Aktaş, Y. (1994). Çalışan anne ve çocuğu. Yaşadıkça Eğitim, 36.

Ardelt, M. & Ecless, J. S. (2001). Effects of mothers’ parental efficacy beliefs and promotive parenting strategies on inner-city youth. Journal of Family Issues, 22 (8).

Aydın, O. (1985). Davranış Bilimine Giriş-4. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, Üçüncü Baskı, 280.

Belsky, J. (1984). The determinants of parenting: A process model. Child Development, 55, 83-96.

Bogenschneider, K., Small, S. A. & Tsay, J. C. (1997). Child, parent, and contextual influences on perceived parenting competence among parents of adolescents. Journal of Marriage and the Family, 59 (82): 345-362.

Bohlin, G. & Hagekull, B. (1987). Good mothering: Maternal attitudes and mother-infant interaction. Infant Mental Health Journal, 8 (4): 352–363.

Coleman, P. K. & Karraker, K. H. (2000). Parenting self-efficacy among mothers of school-age children. Conceptualization, Measurement, and Correlate, 49 (1): 13–24.

Copeland, D. B. & Harbaugh, B. L. (2004). Transition of maternal competency of married and single mothers in early parenthood. The Journal of Perinatal Education, 13 (4): 3–9.

Day, D. M., Factor, D. C. & Szkiba-Day, P. J. (1994). Relations among discipline style, child behaviour problems, and perceived ineffectiveness as a caregiver among parents with conduct problem children. Canadian Journal of Behavioural Science, 26 (4): 520-533.

Demirel, F., Üner, A. & Kırımi, E. (2001). Van ili kırsalındaki annelerin çocuk beslenmesindeki alışkanlıkları ve uygulamaları. Van Tıp Dergis, 8 (1): 18-22.

Farmer, L. M. (2005). Parenting Satisfaction: Single income families vs. dual income families. Missouri Western State University. http://clearinghouse.missouriwestern.edu/manuscripts/555.asp adlı internet adresinden alınmıştır.

Feliciana, J. B. (2005). The Impact of participation in a parent training program on maternal sense of competency and stress in urban African American-mothers. Doctor of Philosophy, Howard University, Washington, D.C.

Gibaud-Wallston, J. & Wandersman, L. P. (1978). Development and utility of the Parenting Sense of Competence Scale. Paper presented at the meeting of the American Psychological Association, Toronto, Canada.

Goetting, A. (1986). Parental satisfaction. Journal of Family Issues, 7, 83-109.

Hamamcı, Z. (2005). Üç-altı yaşlarında çocukları olan anne ve babaların aile eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 30 (319), Web adresi: http://www.cagdasegitim.org/?set=aylik&arsiv=200504.

Holloway, S., Suziki, S., Yamamoto,Y. & Behrens, K. Y. (2005). Parenting self-Efficacy among Japanese mothers. Journal of Comparative Family Studies, 36 (1): 61.

Izzo, C., Weiss, L., Shanahan, T. & Rodriguez-Brown, F. (2000). Parental self-efficacy and social support as predictors of parenting practices and children's socio-emotional adjustment in Mexican immigrant families. Journal of Prevention & Intervention in the Community, 20 (1/2): 197–213.

Johnston, C. & Mash, E. J. (1989). A measure of parenting satisfaction and efficacy. Journal of Clinical Child Psychology, 18, 167-175.

Jones, T. L. & Prinz, R. J. (2005). Potential roles of parental self-efficacy in parent and child adjustment: A review. Clinical Psychology Review, 25 (3): 341-363.

Khine, M. S. (2001). Attitudes toward computers among teacher education students in brunei darussalam. International Journal of Instructional Media, 28 (2): 147-153.

Mash, E. J., Johnston, C. & Kovitz, K. (1983). A comparison of the mother-child interaction of physically abused and non-abused children during play and task situation. Journal of Clinical Child Psycholgy, 12, 337–346.

Rogers, H. & Mathews, J. (2004). The parenting sense of competence scale: Investigation of the factor structure, reliability, and validity for an Australian sample. Australian Psychologist; 39 (2): 88– 96.

Rogers, S. J. & White, L. K. (1998). Satisfaction with parenting: The role of marital happiness, family structure, and parents' gender. Journal of Marriage and the Family, 60, 293-309.

Romi, N. (2006). Yine yaz geldi isimli köşe yazısı, Hürriyet Gazetesi, 24 Haziran. Web adresi: makale.turkcebilgi.com/kose-yazisi-88764-nora-romi-yine-yaz-geldi.html - 33k .

Sami, Z. (2003). Eğitimin bir işlevinin kalkınma olduğu unutuluyor mu? Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 159.

Siegel, A. E. & Haas, M. B. (1963). The working mother: A rewiev of research, Child Development, 34, 513-542.

Şener, Ş. & Karacan, E. (1999). Anne-bebek-çocuk etkileşiminde olumlu ve olumsuz özellikler. Ben Hasta Değilim Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarının Psikososyal Yönü. (Ed: Aysel Ekşi), İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.

Ulusavaş, M. (1988). Bursa İli Resmi Kreşlerinde Okulöncesi Çağda Çocuğu Olan Ana-Babaların Öğrenme Gereksinmeleri İle Ana-Babalık Yeterlilikleri Arasındaki İlgiye Dayalı Bir Ana-Baba Eğitimi Program Önerisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Yavuzer, H. (1995). Ana-Baba ve Çocuk. Geliştirilmiş Sekizinci Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.