KONYA EYALETİ ILGIN KAZASI’NDA YAŞANAN 1866 DEPREMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Ilgın Kazası’nda 5 Mart 1866 Pazartesi günü sabahın erken saatlerinde büyük bir deprem yaşanmıştır. Sarsıntının olduğu saatlerde Ilgın Kaplıcasının sıcak suyu tamamen kesilmiştir. Diğer taraftan depremin şiddetiyle kasabadaki binaların bir kısmıharap olmuş, bir kısmıise ciddi hasar görmüştür. Depremin etkisini kaybetmesinden sonra, kaza yetkilileri tarafından kasabanın ne durumda olduğu tespit edilebilmiştir. Böylece 1866 depreminde, hasar gören veya yıkılan 33 evle beraber kasaba merkezinde bulunan Piri Hüseyin Bey Cami, Konya-İstanbul yolu üzerinde bulunan Bulasan Köprüsü ve Behlülbey Mahallesi Medresesinin de hasar gördüğü anlaşılmıştır. Ancak ahalinin büyük bir kısmıdeprem olabileceği ihtimaliyle evlerinde kalmadıkları, bağ-bahçe ve sokaklarda kurduklarıçadırlarda ikamet ettikleri için depremde can kaybıolmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Konya, Ilgın, 1866, Deprem, Afet.

There was a big earthquake in the early morning on 5th March, 1866 Monday in the Ilgın township. During the earthquake hot water in the hot spring resort was cut off. On the other hand some of the buildings were ruined, some of them were damaged due to the violence of the earthquake seriously. After the earthquake cease to exist, authorities were able to determine the circumstance of the town. As a matter of fact Piri Hasan Bey Mosque, the Bulasan Bridge on the road between Konya and İstanbul and the madrasah of the Behlülbey District were also damaged besides 33 houses. There were not any loss of life because they did not stay in their houses; they have stayed in tents, which they have pitched on streets, in their gardens or vineyards, because of the expectation of earthquake

Keywords:

Konya, Ilgın, 1866, Earthquake, Disaster,

PDF

___

I-Arşiv Kaynakları
Başbakanlık Osmanlı Arşivi
BOA, A.MKT. MHM, Nr. 354/43, lef 1 ve 2; Nr. 365/80.
BOA, İ. MVL, Nr. 562/ 25245, lef 1, 2, 3, 4, 5.
BOA, DH. MKT, Nr. 600/19; Nr 612/61; Nr 628/50; Nr. 1388/116; Nr. 1444/34; Nr. 1448/45
BOA, Y.A.HUS, Nr. 207/30 lef 1, 2, 3; Nr. 207/35, lef 1, 2, 3, 4.
BOA, Y.PRK. SRN, Nr. 3/50.
BOA, Y. PRK. UM. Nr. 60/39.
BOA, ML VRD. TMT, Nr. 10060, 10061, 10062, 10063, 10064, 10064, 10064, 10065, 10069, 10070, 10071, 10072, 10073, 10077,10078, 10082, 10092, 10094.
II-Yayımlanmış Kaynaklar
AMBRASEYS, N. N, Fınkel CAROLİNE, (2001), “1500–1800 Döneminde Balkanlar’ın Depremselliği Üzerine Yayımlanmamış Osmanlı Arşiv Bilgileri”, Osmanlı İmparatorluğu’nda Doğal Afetler, (Edt. Elızabeth ZACHARIADOU, Çev. Gül Çağalı Güven, Saadet Öztürk), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
ATABAY, Eşref, (2000), Deprem, Ankara: MTA Yayınları.
ATADEMİR, S. Ragıp, (1948), Konya-Ilgın Kaplıcası, Konya.
BATEN, Osman, (2005), Ilgın( Konya) İlçe Merkezi’nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Konya.
DOĞAN, Yadigâr, (2001), “Bursa Yöresinin jeolojik-jeomorfolojik Yapısının Depremselliği Üzerine Bir Araştırma”, Bursa Yöresinin Depremselliği ve Deprem Tarihi, (Edt. Dr. Nurcan ABACI), Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa, s. 5–61.
EREN, Yaşar, (2000), “Konya Bölgesinin Depremsellik Özellikleri”, Geoteknik İncelemelerin Mühendislikteki Önemi Deprem ve Zemin Açısından Konya, (Edt. Prof. Dr. Halil BAŞ), Konya, s. 54–65.
(2001), Geçmişten Günümüze Bütün Yönleriyle Ilgın, (Edt. Yrd. Doç Dr. Ali BORAN, Yrd. Doç. Dr. Abdülhamit TÜFEKÇİOĞLU, Dr. Ahmet ÖGKE) Ilgın.
KILIÇ, Orhan, (1999), “Mühime Defterlerine Göre XVI. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Devleti’nde Meydana Gelen Depremler”, Osmanlı, V, İstanbul: Yeni Türkiye Yayınları, s.671–677.
KUZUCU, Kemalettin, (1999), “Osmanlı Döneminde İstanbul Depremleri”, Osmanlı, V, İstanbul: Yeni Türkiye Yayınları, s.678–687.
LEVY, Matthys, Mario Salvadori, (2000), Deprem Kuşağı, Deprem Nedir? Ne Değildir?,(Çev. Turgut Gürer), İstanbul: Doğan Yayınları.
OĞUZOĞLU, Yusuf, (2001), “Osmanlı Arşiv Kayıtlarına Göre 1855 Bursa Depremi”, Bursa Yöresinin Depremselliği ve Deprem Tarihi, (Edt. Dr. Nurcan ABACI), Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa, s.81–88.
ORAL, M. Zeki, (1956), “ Turgutoğulları, Eserleri ve Vakfiyeleri”, Vakıflar Dergisi, S. III, Ankara, s. 31–64.
ÖCAL, Nevzat, (1968), Türkiye’nin Sismisitesi ve Zelzele Coğrafyası, 1850–1960 Yılları İçin Türkiye Zelzele Katalogu, İstanbul: İstanbul Kandilli Rasathanesi Sismoloji Yayınları.
ÖZDEMİR, Osman, (1959), Ilgın Kablıcasının Tarihçesi, Konya: Yıldız Basımevi.
ÖZDEMİR, Gazi, (2005), Hurufat Defterleri Işığında Ilgın, (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya.
SAKİN, Orhan, (2002), Tarihsel Kaynaklarıyla İstanbul Depremleri, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
SAMUR, Tahsin, (1992), Ilgın’da Türk Devri Yapıları, Konya: Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları.
SÜMER, Faruk, (1998), “Turgutlular”, İslam Ansiklopedisi, XII/II, İstanbul, s.120–122.
ÜREKLİ, Fatma, (2000), İstanbul’da 1894 Depremi, İstanbul: İletişim Yayınları.