Kayseri kent bütününün açık ve yeşil alanlarının sistem yaklaşımı ile değerlendirilmesi

Kentsel ortamlarda yeşil alanlar ekolojik, ekonomik, fiziksel, toplumsal, estetik işlevleri ile kaliteli yaşam çevrelerinin oluşumunda önemli rol oynamaktadırlar. Açık ve yeşil alan sistemleri daha yaşanabilir çevreler oluşturarak kentlileşmeye katkıda bulunmaktadırlar. Bu çalışmada açık ve yeşil alanlar kent planlama ile ilişkileri çerçevesinde ele alınmış, "açık ve yeşil alan sistemi" yaklaşımı üzerine düşünceler geliştirilmiştir. Buna göre açık ve yeşil alan sistemi, mekansal, zamansal ve toplumsal açıdan olmak üzere üç ayrı sistemin birlikteliğinden oluşmaktadır. Açık ve yeşil alanların mekansal sistemi, onların birbirleri ile olan mekansal ilişkileriyle ilgilidir. Açık ve yeşil alanlara ilişkin mekansal bir sistem oluşumu için, bu alanlar birbirleri ile bağlantılı olarak tasarlanmalı ve mekansal bir süreklilik oluşturulmalıdır. Toplumsal açıdan sistem, açık ve yeşil alanların yerleşim yeri hiyerarşisine ve toplumsal gereksinime göre dağılımı ile ilgilidir. Zamansal açıdan sistem ise açık ve yeşil alanların tarihsel sürekliliğinin sağlanması ve geliştirilmesi ile oluşmaktadır. Kayseri Kenti'nde açık ve yeşil alanların mekansal sürekliliği sağlanmamıştır. Kent bütünü ölçeğinde ise kentin yakın çevresinde açık ve yeşil alan sistemi oluşumu açısından önemli alanlar mevcuttur. Fakat bu alanlar kentsel gelişimin tehdidi altındadırlar. Planlama ve uygulamaya koruma ağırlıklı yaklaşım ile kentin açık ve yeşil alanlarında zamansal süreklilik sağlanabilir. Konu toplumsal açıdan ele alındığında ise kentte farklı ölçeklerde gereksinim duyulan açık ve yeşil alanların yetersiz olduğu görülür. Alınacak bir dizi önlem ile Kayseri kent bütününde bir açık ve yeşil alan sistemi oluşumu sağlanabilir. Bu anlayışla araştırmanın sonucunda kent halkına etkili bir kullanım sunmak üzere neler yapılabileceği konusunda öneriler geliştirilmiştir.

Evaluation open and green areas of Kayseri urban complex with a system approach

In urban environments green areas play an important part in forming good quality environments with their ecological, economical, physical, social and aesthetic functions. Open and green area systems contribute the formation of urban communities by creating more livable environments. In this reseearch open and green areas have been searched in the frame of urban planning. New ideas on "open and green area system" have been developed. So, open "and green area system is consist of three seperate system components as "spatial, social and time". The spatial system of open and green areas is related to their spatial connections. For forming a spatial system that is related to open and green areas, these areas must design as linked with each other and be costituted a spatial cotinuity. The system from the.social point of view is related, to the distribution of open and green areas according to the settlement hierarchy and social requirement. The system from the time point of view is constituted with providing the historical continuity of open and green areas and their improvement. In Kayseri City, spatial continuity of open and green areas haven't been provided. However, on the urban complex scale, there are important potential areas for forming an open and green area system in the vicinity of the city. But these areas are under the threat of urban development. With an approach that is largely about conservation, a continuity that is related to time, can be provided. When the subject is considered from the social point of view, it can be seen that open and green areas are not enough in different scales in the city. With the precautions that will be taken, an open and green area system can be provide in Kayseri urban complex. In this context, the results of the research present recommendations for an effective use of urban open and green areas of Kayseri for urban inhabitants.

___

  • 1.Kayseri Büyükşehir Belediyesi APK Daire Başkanlığı, 2001, Kayseri Kent İçi ve Yakın Çevre Ulaşım Etüdü ile Raylı Sistem Avan Projesi ve Fizibilite Etüdü Hazırlanması, Ulaşım Etüdü Raporu, Kayseri, 193-281. 2.Kayseri Büyükşehir Belediyesi, 2003, Kayseri. 3.Kayseri Orman Genel Müdürlüğü, 2003, Kayseri. 4.Balaban, Ş., 2000, 1/50 000 ölçekli Kayseri Yapısal Planı, Bitirme Projesi, Selçuk Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Konya, 25-39. 5.Berg, V., 1999, Randstadt-Holland Alt Bölge Planlaması, Panel Notları, ODTÜ, Ankara. 6.Berksan; B., 1987, Kayseri 1/25 000 Ölçekli Nazım İmar Planı, Kayseri. 7.Bilsel, G., 2003, 'XX. Yüzyılda Kayseri Paneli, Erciyes Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Kayseri. 8.Çulcuoğlu, G., 2000, Yeşil Kuşak Ankara Kenti Örneği, 2000'li Yıllarda Yaşadığımız Çevre ve Peyzaj Mimarlığı Sempozyumu, Ankara, 111-117. 9.Önder, S., 1997, Konya Kenti Açık ve Yeşil Alan Sisteminin Saptanması Üzerinde Bir Araştırma, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara 10.Kasap, M., 2004, Sözlü Görüşme, Kayseri Kocasinan Belediyesi Eski İmar Müdürü, Kayseri. 11.Kühn, H., 2003, Greenbelt and Greenheart: Seperating and integrating landscapes in European City Regions, Journal of Landscape and Urban Planning, 64:19-27. 12.Taşçı, Y., 1975, Kayseri Nazım Planı. Taşçı Mimarlık Planlama Stüdyosu, Kayseri, Sf. 34. 13.Topaloğlu, M. Berksan, B.,Topaloğlu, M. A., 1986, Kayseri İmar Planı Araştırması, Kayseri, Sf. 96. 14.Topaloğlu, M., Berksan, B., Topaloğlu, M. A., 1989. Kayseri Ek İmar Planı Araştırması, Kayseri, Sf. 146. 15.Turner, T., 1998, Landscape Planning and Environmental Impact Design, Pennsylvania, USA, Sf. 152. 16. Yozgat, B., 2003, Kayseri Kocasinan Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü, 2003, Sözlü görüşme, Kayseri.