Yargıtay kararları ışığında basiretli işadamı gibi hareket etme yükümlülüğünün sözleşmenin değişen şartlara uyarlanmasına etkisi

Bu çalışmada, tacirlerin ticarî faaliyetlerine ilişkin ağır sorumluluk hallerinden birisi olan basiretli iş adamı gibi hareket etme yükümlülüğü yanında, gerek ticaret hukuku gerekse borçlar hukuku bakımından büyük önem arz eden emprevizyon teorisi de ele alınıp incelenmiştir. Emprevizyon teorisinin basiretli tacire ve ticarî faaliyetine etkileri göz önünde tutulursa, önemine binaen her iki konunun kıyas yapılmak suretiyle çeşitli şekillerde incelenmesi daha uygundur. Bu inceleme esnasında ilgili Yargıtay kararlarına sıkça başvurulmuştur. Bu kararların ele alınıp incelenmesi ve çalışmamıza esaslı dayanak teşkil etmesi, bize konunun daha iyi anlaşılması bakımından ışık tutmaktadır.

Die wirkung der benehmensverpflichtung als ordentlicher kaufmann zum imprevisionsprinzip im lichte der kassationsgerichtsbeschlüsse usammenfassung

Bei dieser Arbeit behandeln und urıtersuchen wir die schwere Benehmensverpflichtung eines ordentlichen Kaufmanns, die beim Handeln er erfüllen muss, auch die Theorie für die Erschütterung der Geschaeftsgrundlage, die sowohl hinsichtlich des Handelsrechts als auch des Schuldrechts von grosser Bedeutung ist. Wenn die Wirkungen der Theorie für die Erschütterung der Geschaeftsgrundlage auf einen ordentlichen Kaufmann und seine Handelstaetigkeit vor Auge gehalten werden, wird es dann angemessen sein, dass die beiden Themen durch einen Vergleich miteinander untersucht werden. Bei der vergleichenden Untersuchung der beiden Themen werden die bestehenden Beschliisse des Kassationsgerichts öfter bedient. Dass diese Beschlüsse untersucht und behandelt werden und auch sie der Stützpunkt unserer Arbeit sind, wird es uns den Weg leuchten, damıt dieses Thema noch beser verstanden wird.

PDF

___

AKINCI, Şahin, Borçlar Hukuku Bilgisi, Genel Hükümler, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Hazırlanmış 5. Baskı, Konya 2011.
AKİPEK, Jale/AKINTÜRK, Turgut, Türk Medenî Hukuku, Yeni Medenî Kanuna Uyarlanmış, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, C. I, İstanbul 2002.
AKMAN, Sermet, Sorumsuzluk Anlaşması, İstanbul 1976.
ALTUNKAYA, Mehmet, Edimin Başlangıçtaki İmkânsızlığı, Ankara 2005.
ARAT, Ayşe, Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanması, Ankara 2006.
ARKAN, Sabih, Ticarî İşletme Hukuku, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Hazırlanmış 15. Baskı, Ankara 2011.
ARSLANLI, Halil /KARAYALÇIN, Yaşar, Ticaret Hukuku, G. I, Ticarî İşletme, Ankara 1960.
AYAN, Mehmet, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Konya 2010 (AYAN, Borçlar).
AYAN, Mehmet, Medenî Hukuka Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, Başlangıç Hükümleri, Konya 2009 (AYAN, Medenî).
AYHAN, Rıza/ ÖZDAMAR, Mehmet/ ÇAĞLAR, Hayrettin, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre, Ticarî İşletme Hukuku, Genel Esaslar, Ankara 2011.
AYHAN, Rıza, Ticarî İşletme Hukuku, Ankara 2007. BAŞBUĞOĞLU, Tarık, Uygulamalı Türk Ticaret Kanunu, Açıklamalar, İçtihatlar, Ankara 1988.
BARLAS, Nami, Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının Alman Medenî Kanunundaki Düzenleme Tarzı ve Eleştirisi, İÜHFM, Prof. Dr. Türkan Rado' ya Armağan, C. LV, Y. 1997, S. 3, s. 191-208.
BAUMBACH, Adolf/ DÜDEN, Konrad/ HOPT, Klaus J, Handelsgesetzbuch, München 1987.
BAYKAL, Murat, Yabancı Para Üzerinden Yapılan Banka Kredi Sözleşmelerinde Uyarlama Sorunu ve Yargıtay'ın Yaklaşımı, BATIDER, C. XIX, S. 4, Aralık 1998, s. 231- 265.
DESCHENAUX, Henri/ TERCİER, Pierre, Sorumluluk Hukuku, Ankara 1983.
DOĞANAY, İsmail, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C. I, Ankara 1981.
DOMANİÇ, Hayri/ ULUSOY, Erol, Ticaret Hukukunun Genel Esasları, İstanbul 2007.
EDİS, Seyfullah, Medenî Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Ankara 1997.
EREN, Fikret, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, İstanbul 2008. FIKENTSCHER, Wolfgang/ HEINEMANN, Andreas, Schuldrecht, 10. Aufl. Berlin 2006.
GÖNENSAY, A. Samim, Mukavelelerin Hâkim Tarafından Tadil veya Feshi, Cemil Birsel Armağanı, 1939, s. 160- 171.
GÖZÜBÜYÜK, A. Pulat, Hukukî Mesuliyet Bakımından Mücbir Sebepler ve Beklenmeyen Haller, Ankara 1957.
GÜRSOY, Kemal Tahir, Hususi Hukukta Clausula Rebus Sic Stantibus (Emprevizyon Nazariyesi), Ankara 1950.
İMRE, Zahit, Doktrinde ve Türk Hukukunda Kusursuz Mesuliyet Halleri, İstanbul 1949 (İMRE, Kusursuz Mesuliyet).
İMRE, Zahit, Medenî Hukuka Giriş, İstanbul 1980 (İMRE, Giriş).
KALKAN, Burcu, Türk hukukunda Gabin, İstanbul 2004. KAPLAN, İbrahim, Hâkimin Sözleşmeye Müdahalesi, Ankara 1987.
KARAHAN, Sami, Ticarî İşletme Hukuku, 6102 Sayılı TTK. ile 6098 Sayılı TBK. ve 6100 Sayılı HMK'ya Göre Güncellenmiş 20 Baskı, Konya 2011.
DURAL, Mustafa, Borçlunun Sorumlu Olmadığı Sonraki İmkânsızlık, İstanbul 1976.
OGUZMAN, Kemâl, Dürüstlük Kuralına Başvurma Hususunda Bazı Yargıtay Kararlarının Eleştirilmesi, Prof. Dr. Yaşar Karayalçın'a 65. Yaş Armağanı, Ankara 1988.
OGUZMAN, Kemal/ BARLAS, Nami, Medenî Hukuka Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, İstanbul 2002.
OGUZMAN, M. Kemal/ ÖZ, M. Turgut, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, İstanbul 2010.
ÖZDEMİR, Nej det/KIN ACIOĞLU, Naci, Türk Ticaret Hukuku, Ankara 1984.
ÖZKAYA, Eraslan, Gabin Davaları, Ankara 2000. SCHMIDT- RÂNTSCH, Jürgen/ MAIFELD, Jan/ MEIER-GORING, Anne/ ROCKEN, Matthias, Das Neue Schuldrecht, Recht und Praxis im Zivilrecht, Einführung- Texte-Materialien, Köln 2002.
SEROZAN, Rona, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, İstanbul 2006.
SUNGUR, Hasan Halis/ BORAN, M. Kamil, Türk Ticaret Kanunu Şerhi ve Tatbikatı ve İlgili Mevzuat, İstanbul 1957.
TANDOĞAN, Haluk, Türk Mesuliyet Hukuku, Akit Dışı ve Akdi Mesuliyet, İstanbul 2010.
TEKİL, Fehiman, Ticarî İşletme Hukuku, İstanbul 1997.
UMUR, Ziya, Roma Hukukunda İktisabî Müruruzamanda Hüsnüniyet, İstanbul 1956.
UYAR, Talih, Yargıtay Kararlarında "Dürüstlük (Objektif İyiniyet) Kuralı" (MK. m. 2/1) ve "Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı" (MK. m. 2/II), Prof. Dr. Seyfullah Edis'e Armağan, İzmir 2000.
ÜNAL, Oğuz Kürşat (I), Tacirin Basiretli İş Adamı Gibi Hareket Mükellefiyeti (I), Maliye Postası, 1 Mart 1988, S. 180 (ÜNAL, I).
ÜNAL, Oğuz Kürşat (II), Tacirin Basiretli İş Adamı Gibi Hareket Mükellefiyeti (II), Maliye Postası, 15 Mart 1988, S. 181 (ÜNAL, II).
ÜNAL, Oğuz Kürşat (IV), Tacirin Basiretli İş Adamı Gibi Hareket Mükellefiyeti (IV), Maliye Postası, 15 Nisan 1988, S. 183 (ÜNAL, IV).
YALMAN, Süleyman, Türk- İsviçre Hukukunda Sözleşme Görüşmelerinden Doğan Sorumluluk, Ankara 2006.
ZEVKLİLER, Aydın, Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Aile Hukuku, Ankara 1995.