LİBYA OPERASYONU ÖRNEĞİNDE "UÇUŞA YASAK BÖLGE" UYGULAMASI VE HUKUKİ DAYANAĞI

"Arap Baharı" adıyla bir anda Ortadoğu'yu etkisi altına alan halk hareketlerinin en önemli örneklerinden biri Libya'da yaşanmıştır. Libya'da gözler önüne serilen kanlı süreç, uluslararası toplumun müdahalesine gerekçe oluşturmuş ve "uçuşa yasak bölge" uygulamasına başvurulmasına neden olmuştur. Söz konusu müdahale ve uçuşa yasak bölge uygulaması, barışa yönelik bir tehdit algılamasının ve kuvvet kullanma içermeyen önlemlerin uluslararası barışı sağlamaya yeterli olmadığının görülmesinin ardından Güvenlik Konseyi tarafından alınan 1973 sayılı karara dayanmaktadır. Uçuşa yasak bölge uygulamasının hayata geçirilmesi, pasif bir eylem gibi görünmekle birlikte, askeri bir müdahaleye dönüşmesi kuvvetle muhtemel bir görünüm arz etmektedir. Dolayısıyla, bu uygulamanın dayanağının Birleşmiş Milletler Andlaşması'nın 42. maddesi olması gerektiğini tespit etmek mümkündür.

THE APPLICATION OF "NO-FLY ZONE" AND ITS LEGAL THEORY IN THE EXAMPLE OF LIBYA OPERATION

One of the most significant public acts named "Arabian Spring" which has an immediate effects in Middle East has arisen in Libya. The bloody period in Libya has caused a legal ground for international public interference and led to a consultation for "No-Fly Zone". After it has been perceived as a threat for peace and recognized that the cautions without force has not been sufficient for international peace, the interference and the application of no-fly zone in question has led upon the resolution no. 1973 which was taken by the Security Council. Although the application of no-fly zone can be perceived as a passive action, it is a highly probable case that can be turn into a military action. Accordingly it is possible to state that the resource for this application must be the 42th. article of the Charter of United Nations.

PDF

___

_AKSAR Yusuf, "Uluslararası Hukukta Devletin Sorumluluğu: Libya Orneği", Uluslararası Yatırım Hukuku Bağlamında Libya Krizi, (Ed.: M. Macit Kenanoğlu/Ali Yeşilırmak), İstanbul 201 1, ss. 47--58.
ALPTEKİN Gökhan, "Arap Baharı'nda NATO Etkisi ve Libya Operasyonu", http ://WWW.turksam.org/gencbakis/a278 .html, (26.03.2013).
ALSTON Philip, "The Security Council and Human Rights: Lessons to be Learned from the Iraq--Kuwait Crisis and its Aftermath", Australian Year Book of International Law, Vol. 13 (1990--1991), ss. 107--176.
AREND Antony Clark/BECK Robert J., International Law and the Use of Force, NeW York 1995.
ARSAVA Füsun, "Uluslararası Hukuka Uygunluk ve Meşruiyet Tartışmasında Bir Ornek Olarak Libya Askeri Operasyonu", Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y. 4, S. 13, Nisan 2013, ss. 41--63.
AYHAN Veysel, "Libya İç Savaşı: Kaddafi Rejiminin Sonu", http://WWW.orsam.org.tr/tr/yazigoster.aspx?ID:1547, (14.02.2012).
BOZKURT Enver, Birleşmiş Milletler Sisteminde Kuvvet Kullanımı, Ankara 2003.
CEVİZ Nurettin, "Libya Tarihine Kısa Bir Bakış", Ortadoğu Analiz, C. 3, S. 27, Mart 2011, ss. 80--90.
CHINKIN Christine, "The Legality of NATO's Action in the Former Republic of Yugoslavia (FRY) Under International Law", International and Comparative Law Quarterly, Vol. 49, No. 4, October 2000, ss. 910--925.
CİVELEK Jale, "Birleşmiş Milletler Teşkilatı Tarafından Uluslararası Barış ve Güvenliğin Korunmasında Zorlama Tedbirlerinin Alınması, Birleşmiş Milletler Kuvvetlerinin Kurulması ve Bu Kuvvetlerin Hukuki Dayanağı", Milletlerarası Hukuk Bülteni, Y. 10, S. 1--2, 1990, ss. 13--47.
EL-KİHYA Mansur Ömer (Çev: Saadet Yaldız İnal), Libya'nın Kaddafi'si, Istanbul 2001.
ERDAL Selcen, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Devlet Egemenliğine Etkisi, Ankara 2010.
ERKMEN Serhat, "ABD Ve Ingiltere'nin Irak Karşısındaki Kuvvet Kullanımlarının Değerlendirilmesi", Avrasya Dosyası, BM Ozel, İlkbahar 2002, C. 8, s. 1, ss. 310--339.
GÖÇER Mahmut, İnsan Haklarının Korunması ve Birleşmiş Milletler (Güvenlik Konseyinin İnsan Hakları Alanındaki Faaliyetinin Uluslararası Hukuk Açısından İncelenmesi), Ankara 2009.
GRAY Christine, "From Unity to Polarization: International Law and the Use of Force against Iraq", European Journal of İnterntional Law, Vol. 13, No. 1, 2002, ss. 1--18. http ://WWW.mansethaber.com/abd--dunya--haber-- 25 8.html, (9.9.2013).
KELSEN Hans, "Collective Security and Collective Self-- Defence Under the Charter of the United Nations", The Use of Force in International Law (Ed.: Tarcisio GAZZINI/Nicholas TSAGOURIAS), Burlington 2012, ss. 97--110.
KOÇ Şanlı Bahadır, "Amerika--Sonrası Dünyanın İlk Krizi", http ://WWW.2 yyte. org/arastirma/amerika--arastirmalari-- merkezi/201 1/03/23/6135/amerika--sonrasi--dunyanin--ilk--krizi--libya, (12.09.2013).
KÜTÜK Dilek, "Libya'daki Gelişmelerin Ortadoğu ve Dünya Politikasına Etkileri", http ://WWW.tuicakademi.org/index.php/kategoriler/ortadogu/ 832-- libyadaki--gelismelerin--ortadogu--ve--dunya--politikasina--etkileri, (14.02.2012).
KÜTÜKÇÜ Mehmet Akif/ERDAL Selcen, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları (1946--1965), C. 1, Konya 2011.
MUTUŞ Ceren, "Libya Operasyonu ve Uluslararas1 Hukuk", http://WWW.usak.org.tr/makale.asp?id:2014, (25.02.2013).
ÖZŞİMŞİR Şafak, "Tarihsel Süreçte Libya ve Bugünkü İsyanlar", http://WWW.politikakademi.org/2011/04/tarihsel--surecte--libya-- ve--bugunku--isyanlar/, (14.02.2012).
PAZARCI Hüseyin, Uluslararası Hukuk, 10. Baskı, Ankara 2011.
SCHACTER Oscar, "United Nations Law in the Gulf Conflict", The American Journal of International Law, Vol. 85, No. (July 1991), ss. 452-473.
SCHMITT Michael N., "Wings Over Libya: The No-Fly Zone in Legal Perspective", The Yale Journal of International Law Online, Vol. 36, Spring 2011, ss. 45--58.
YAPICI Merve İrem, "Bosna Hersek'te gerçekleştirilen Askeri Müdahalenin Uluslararası Hukuktaki Yeri", Uluslararası Hukuk ve Politika, C. 2, No: 8, 2007, ss. 1--24.
YOO John, "International Law and the War in Iraq", The American Journal of International Law, Vol. 97, No. (July 2003), ss. 563--576