Kambiyo senetlerinde geçersizlik def'ileri

Kambiyo senetlerinde def‟i kavramı, itirazı da kapsayan geniş bir manada kullanılmaktadır. Türk Ticaret Kanunu‟ndaki düzenlemeler incelendiğinde def‟ilerin; senedin hükümsüzlüğüne ilişkin defiler, senet metninden anlaşılan defiler ve şahsi defiler şeklinde üçlü bir ayırıma tabi tutulduğu söylenebilir. Türk Ticaret Kanunu‟nda senedin hükümsüzlüğüne ilişkin def‟iler şeklinde ifade edile def‟iler, geçersizlik def‟ileridir. Geçersizlik def‟ileri kambiyo senetlerine ilişkin mutlak def‟i-nispi def‟i ayırımı içerisinde mutlak def‟iler içerisinde yer alırlar. Bu nedenle geçersizlik def‟ileri senedin her alacaklısına karşı ileri sürülebilirler. Geçersizlik def‟ilerinde kambiyo senediyle taahhüt altına giren kişinin taahhüdünü etkileyen bir durum söz konusu olduğundan bu def‟ilerin senet metninden anlaşılmaları mümkün değildir. Kambiyo senediyle taahhüt altına giren kişinin ehliyetsizliği, imzasının sahte olması, yetkisiz olarak temsil edilmesi veya taraflar arasında kambiyo sözleşmesinin bulunmaması halinde geçersizlik def‟ileri söz konusu olur. Aynı şekilde kambiyo taahhüdünde bulunan kişinin iradesinin hile veya tehdit neticesinde sakatlandığı hallerde de geçersizlik def‟ilerinden söz edilir. Buna karşılık iradenin hata veya gabin neticesinde sakatlanması halinde ileri sürülecek def‟iler, geçersizlik def‟i olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle iradenin gabin veya hata ile sakatlandığı hallerde bu durumun geçersizlik def‟ilerinin aksine iyiniyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülmesi mümkün değildir.

The concept of annulment in bills of exchange is used in a larger sense to include objection. When regulations in Turkish Trade Law are examined, it can be said that annulments are classified as annulments regarding invalidity of bills, annulments understood from the text of the bill and personal annulments. Annulments termed in Turkish Trade Law as annulments indicating invalidity of the bill are invalidity annulments. Invalidity annulments are included in the absolute annulments in the distinction between absolute annulment and relative annulment in regard to bills of Exchange. Therefore, invalidity annulments can be held forth for each creditor of the bill. In invalidity annulments, since there is a situation affecting the commitment of the person who made a commitment with the bill of Exchange, it is impossible to understand these annulments from the text of the bill. Invalidity annulments are in question in cases where the person who made a commitment with the bill of Exchange is incompetent (unlicenced), the signature is forged, unlicenced representation occurs or there is no exchange agreement between the parties. Likewise, invalidity annulments are in question in cases where the volition of the person who made the exchange commitment is disabled. In contrast, the annulments which will be held forth if the volition is disabled as a result of an error or lesion are considered invalidity annulments. Therefore, in cases where the volition is disabled due to lesion or error, it is impossible to hold forth this case against good-willed third parties in contrast to invalidity annulments.

___

ARSLANLI, Halil: Ticari Senetler Dersleri, İstanbul 1950.

BAHTİYAR, Mehmet: Kıymetli Evrak Hukuku,İstanbul 2003.

CAN, Halil/ GÜNER, Semih: Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara 1999.

CERRAHOĞLU, M.Fadlullah: Türk Ticaret Kanununa ve Yargıtay İçtihatlarına Göre Bonoda Mutlak Defıler, İstanbul 1974.

ÇEVİK, Orhan Nuri: Türk Ticaret Kanunu ve Uygulamasına İlişkin Mevzuat, 2. Baskı, Ankara 1993.

DOMANİÇ, Hayri: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Kıymetli Evrak Hukuku, C. IV, İstanbul 1990.

ERTEKİN, Erol/ KARAT AŞ, İzzet : Uygulamada Ticari Senetler, Poliçe, Bono, Çek, 2.Baskı, Ankara 1996.

HİRŞ, Ersnt: Ticaret Hukuku Dersleri, 3. Bası, İstanbul 1948.

İMREGÜN, Oğuz: Kıymetli Evrak Hukuku, Genel Hükümler-Kambiyo Senetleri-Makbuz Senedi-Varant, İstanbul 1995.

İNAN, Nurkut: Türk Hukukunda Hatır Senetleri ve Özellikle Hatır Bonoları, Ankara 1969.

KAÇAK, Nafiz: İçtihatlarla Bono, Ankara 2001.

KARA YALÇIN, Yaşar .-Ticaret Hukuku Dersleri, II. Ticari Senetler (Kambiyo Senetleri), 2. Baskı, Ankara 1959.

KENDİGELEN, Abuzer: Çek Hukuku, İstanbul 2004.

KINACIOĞLU, Naci: Kıymetli Evrak Hukuku, 5. Baskı, Ankara 1999.

ÖĞÜTÇÜ, Tahir/ ALTIN, Mehmet: Ticari Senetler ve Özel Takip Yolları, Ankara 1980.

ÖZTAN, Fırat: Kıymetli Evrak Hukuku, 10. Baskı, Ankara 2005.

POROY, Reha/TEKİNALP Ünal : Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, 16. Baskı, İstanbul 2005.

PULAŞLI, Hasan: Kıymetli Evrak Hukuku, 8. Baskı, Ankara 2007.

ŞİMŞEK, Edip: Hukukta ve Cezada Ticari Senetler, Ankara 1982.

TEKİL, Fahiman: Kıymetli Evrak Hukuku, İstanbul 1994.