ANAYASA MAHKEMESİ’NİN E.2022/48 K.2022/93 SAYILI KARARI UYARINCA İDARİ YARGIDA İSTİNAF DİLEKÇESİ ÜZERİNDE İLK İNCELEME

İdari yargıda istinaf kanun yolu, 20.07.2016 tarihinden itibaren uygulanmaya başlamıştır. 6545 sayılı Kanunla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda istinaf kanun yoluna ilişkin yapılan düzenlemeler uyarınca istinaf, temyizin şekil ve usulüne tabi kılınmıştır. Dolayısıyla istinaf dilekçeleri üzerinde de temyiz dilekçelerinde olduğu gibi bir ilk inceleme yapılması gerekmektedir. Buna göre ilk inceleme, ilk olarak istinaf başvurusuna konu olan kararı veren idare veya vergi mahkemesince yapılmalıdır. Bu inceleme neticesinde ilk inceleme konuları bakımından bir eksiklik tespit edilmezse dosya istinaf mercii olan bölge idare mahkemesine gönderilmelidir. Bölge idare mahkemesi de ilk inceleme konuları bakımından inceleme yapmaya yetkilidir. Ancak İYUK’ta ilk incelemeye ilişkin yer alan konular ile ilk incelemenin usulü bakımından bir takım eksiklikler bulunmaktadır. Bunun yanında ilk inceleme neticesinde verilecek kararların niteliği, ilk incelemenin yapıldığı aşamaya göre değişmektedir. Anayasa Mahkemesi’nin 20.07.2022 tarih ve E.2022/48 K.2022/93 sayılı kararı ise istinaf dilekçeleri üzerinde ilk inceleme yapılması ile bu inceleme neticesinde verilecek kararlara karşı başvuru yolları bakımından yeni bir hukuki durum ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada da idari yargıda istinaf dilekçeleri üzerinde ilk inceleme ile bu inceleme neticesinde verilebilecek kararlar ve bu kararlara karşı başvuru yolları, mahkemeye erişim hakkı ve etkili başvuru hakkı ekseninde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Etkili başvuru hakkı, ilk inceleme, istinaf, kanun yolu, mahkemeye erişim hakkı

THE PRELIMINARY EXAMINATION OF THE APPEAL PETITION IN ADMINISTRATIVE JURISDICTION PURSUANT TO THE DECISION OF THE CONSTITUTIONAL COURT NUMBERED FILE NO. 2022/48 DECISION NO. 2022/93

The legal remedy of appeal in administrative jurisdiction has started to be implemented as of 20.07.2016. Pursuant to the regulations on theappealmade in theAdministrative Jurisdiction Procedure Law No. 2577 through the Law No. 6545, the appeal is subject to the form and procedure of the cassation. Therefore, a preliminary examination should be made on thepetitions of ap-peal, as in the cassation. Accordingly, the preliminary examination should be made by the administrative or tax court, which made the decision that is the subject of the appeal application. If, as a result of this examination, nodefici-ency is detected in terms of thesubjects of the preliminary examination, the case file should be sent to the district administrative court, which is the appel-late authority. The distirict administrative court is also authorized to conduct examinations in terms of preliminary examination subjects. However, there are some deficiencies in terms of subjects and the procedure of the prelimi-nary examination in the Law No. 2577. In addition, the legal nature of the decisions to be made as a result of the preliminary examination varies accor-ding to the stage of the preliminary examination. The decision of the Constitu-tional Court numbered File No. 2022/48 Decision No. 2022/93created a new legal situation in terms of both the preliminary examination and the remedies against the decisions to be made as a result of the preliminary examination of the appeal petitions. In this study, thepreliminary examination on the petiti-ons of appeal in the administrative jurisdiction and the decisions that can be made as a result of this examination and the remedies against these decisions are examined in the axis of the right of Access to the court and the right to effective remedy.

Keywords:

The Right to Effective Remedy, The Preliminary Examination, Appeal, Legal Remedy, The Right of Access to the Court,

PDF

___

Administrative Justice in Europe -Report for the United Kingdom- https://www.aca-euro-pe.eu/en/eurtour/i/countries/unitedkingdom/unitedkingdom_en.pdf
AKINCI, Müslüm, İdari Yargıda Adil Yargılanma Hakkı, Ankara 2008.
AKİL, Cenk, İstinaf Kavramı, Ankara 2010.
AKKAYA, Tolga, Medeni Usul Hukukunda İstinaf, Ankara 2009.
AKYILDIZ, Ali: “İstinafa İlkesel Bakmak”, Danıştay ve İdari Yargı Günü 147. Yıl Sempozyumu (12 Mayıs 2015), Ankara 2015, s. 11-32.
AKYILMAZ, Bahtiyar / SEZGİNER, Murat / KAYA, Cemil, Türk İdari Yargılama Hukuku, 6. Basım, Ankara 2021.
ASLAN, Zehreddin (ed.), BARLASS, İrfan/ BERK, Kahraman/ ARAT, Nilay/ KAĞITCIOĞLU, Mutlu/ ALTINDAĞ, Halil/ GÜMÜŞ-KAYA, Gamze/ SAYHAN, Şebnem/ BARDAKÇI, Mehmet Akif/ YÜZBAŞIOĞLU, Cihan, Açıklamalı ve İçtihatlı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 3. Basım, Ankara 2022.
AVCI, Mustafa, İdari Yargılama Usulündeki Son Yenilikler ve İdari Yargıda İstinaf Kanun Yolu, Ankara 2017.
AVCI, Mustafa: “İdari Yargıda İstinaf”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 96, 2011, s. 179-204.
BİLGİN, Hüseyin, 99 Soruda İdari Yargıda İstinaf, Ankara 2016.
BROWN, L. Neville /BELL, John S., French Administrative Law, Oxford 2003.
CANDAN, Turgut, Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 8. Basım, Ankara 2020.
CANE, Peter, Administrative Law, 5. Basım, Oxford 2011.
ÇAĞLAYAN, Ramazan: “İdari Yargıda İstinaf Uygulamasındaki Bazı Sorunlar Üzerine Düşünceler”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 14, S. 160, 2019, s. 2286-2301.
ÇAĞLAYAN, Ramazan, İdari Yargı Kararlarına Karşı Başvuru Yolları (Fransa- Türkiye Mukayeseli Bir Deneme), Ankara 2017.
ÇAĞLAYAN, Ramazan, İdari Yargılama Hukuku, 14. Basım, Ankara 2022.
ÇINARLI, Serkan, İdari Yargılamada İstinaf ve Bölge İdare Mahkemeleri, 2. Basım, Ankara 2018.
DÜĞER, Sırrı, Anglosakson Hukuk Sisteminde İdarenin Yargısal Dene-timi, 2. Basım, Ankara 2021.
EKİNCİ, Ahmet: “Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Kararlarında Mahkemeye Erişim Hakkı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fa-kültesi Dergisi, C. XVIII, S. 3-4, 2014, s. 821-848.
ERASLAN, Yunus: “İdari Yargıda Kanun Yolu Aşamasında Verilen Gönderme Kararları Üzerine Bir İnceleme”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 6, S. 1, 2020, s. 77-132.
GENÇAY KARABULUT, Şehnaz: “Fransa’da İdari İstinaf Mahkemelerinin Kararlarına Karşı Temyiz Başvurusu ve İncelenmesi”, Danıştay Dergisi, S. 107, 2004, s. 9-72.
GÖZÜBÜYÜK, Şeref / TAN, Turgut, İdare Hukuku (İdari Yargılama Hukuku) C. 2, 8. Basım, Ankara 2016.
GÖZÜBÜYÜK, Şeref, Yönetsel Yargı, 35. Basım, Ankara 2016.
GÜNDAY, Metin, İdari Yargılama Hukuku, Ankara 2022.
HASBUTCU, Sebahattin Taha, İdari Yargıda İstinaf Kanun Yolu, Anka-ra 2016.
IŞIKLAR, Celâl: “İdari Yargılama Usûlü Kanunu’na 24.06.2021 Tarih ve 7329 Sayılı Kanunla Eklenen 20/C Maddesi Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 26, S. 1, 2022, s. 347-398.
IŞIKLAR, Celâl: “Türk İdari Yargısında İlk İnceleme Kurumunun Yasal Seyri, Yeri, Gereği ve Yararı”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 7, S. 67, 2012, s. 46-58.
İNCEOĞLU, Sibel, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, 4. Basım, İstanbul 2013.
KAPLAN, Gürsel, Fransız İdari Yargılama Hukukunda Kararlara Karşı Başvuru Yolları, Bursa 2016.
KAPLAN, Gürsel, İdari Yargılama Hukuku, Bursa 2016.
KARAHANOĞULLARI, Onur, İdari Yargı İdarenin Hukuka Zorlanması, Ankara 2019.
KARAVELİOĞLU, Celal, Açıklamalı, İçtihatlı ve İstinaf Kurumuyla İdari Yargılama Usulü Kanunu, 9. Basım, Ankara 2016.
KESKİN, Züleyha: “İdari Yargıda İstinaf Kanun Yolu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 126, 2016, s. 235-262.
KURU, Baki, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku, İstanbul 2016.
MERAKLI YAYLA, Deniz, Medeni Usul Hukuku’nda İstinaf Kanun Yolunda Yeniden Tahkikat Yapılması, Ankara 2014.
NASON, Sarah: "The Administrative Court, the Upper Tribunal and Permission to Seek Judicial Review," Nottingham Law Journal, C. 21, S. 1, 2012, s. 1-25.
ÖZDEMİR, Halit Eyüp, İdari Yargıda Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme, İstanbul 2019.
ÖZEL, Kadir Can: “İdari Yargıda İstinaf Sistemi Tartışmaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 44, 2020, s. 45-81.
ÖZTEK, Selçuk, Türk Medeni Yargılama Hukukunda İstinaf ve Temyiz, Ankara 2021.
SANCAKDAR, Oğuz: “İdari Yargı İstinaf Sistemindeki Olası Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Danıştay ve İdari Yargı Günü 148. Yıl Sempozyumu (10 Mayıs 2016), Ankara, 2016, s. 29-113.
SANCAKDAR, Oğuz: “İdari Yargıda İstinaf Sistemi Üzerine Düşünceler”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, C. 8, Özel Sayı, 2013, s. 2237-2326.
SANCAKDAR, Oğuz/ ÖNÜT, Lale Burcu/ YAĞCI, Pınar/ SEYHAN, Serkan: Fransız, Türk, Federal Alman İdari Yargılama Usulü Kanunları, Ankara 2020.
SAYGIN, Engin: “İdari Yargıda İstinaf Mahkemesi Tartışmaları Üzerine Bir Analiz”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 69, S. 1-2, 2011, s. 635-648.
SEVİNÇ, Ekin, Türk İdari Yargılama Hukukunda İstinaf Kanun Yolu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon 2018.
SEVİNÇ, Ekin: “İdari Yargılama Hukukunda Kanun Yoluna Başvuru Hakkının Anayasal Güvenceye Sahip Olması Bakımından Ele Alınması”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXIV, S. 3, 2020, s. 421-445.
SÖYLER, Yasin / YILMAZ, Muhammet: “Temyiz Kanun Yolunda Uygulanan Parasal Sınırın Her Yıl Arttırılmasının Görülmekte Olan İdari Davalara Etkisi”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakülte-si Dergisi, C. 29, S. 3, 2021, s. 2131-2168.
ŞAHİN, Serdar Çağatay: “Hukuk Muhakemeleri Kanunu Uyarınca istinaf Yargılamasında Ön İnceleme Aşaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, C. 21, Özel Sayı, 2019, s. 2659-2701.
TAYLOR, Chris, Constitutional and Administrative Law, 3. Basım, 2013.
TOKLU, Esat: “İdari Yargıda İstinaf Sistemine Geçiş”, Danıştay ve İdari Yargı Günü 147. Yıl Sempozyumu (12 Mayıs 2015), Ankara 2015, s. 63-71.
ULUSOY, Ali, İdari Yargılama Hukuku, Ankara, 2022.
ÜSTÜN, Gül: “İdari Yargıda İstinaf Kanun Yolu Üzerine Bir Değerlendirme”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 22, S. 2, 2016, s. 13-38.
YEGİNSU, Can: "First Successful Judicial Review on Cart Principles: R (Kuteh) v Upper Tribunal", Judicial Review, C.18, S.1, 2013, s.134-139.
YILDIRIM, Ramazan: “Türkiye’ de İstinaf Uygulamasının İdari Yargıya Etkileri”, Danıştay ve İdari Yargı Günü 147. Yıl Sempozyumu (12 Mayıs 2015), Ankara 2015, s. 33-53.
YILDIRIM, Turan / FİŞ ÜSTÜN, Gül, Açıklamalı Notlu İdari Yargılama Usulü Kanunu, İstanbul, 2020.
YILDIRIM, Turan, İdari Yargı, 2. Basım, İstanbul 2010.
YILMAZ, Ejder, İstinaf, 2. Basım, Ankara 2005.