5678 SAYILI KANUNLA GERÇEKLEŞTİRİLEN ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ SONRASI CUMHURBAŞKANI'NIN SEÇİMİ VE DEMOKRATİK SEÇİMİN GENEL İLKELERİ

Cumhurbaşkanı 2014 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk defa halk tarafından seçilmiştir. Daha önceki Cumhurbaşkanları millet iradesinin dolaylı yolla temsili ile milletin vekilleri tarafından seçilmişlerdir. Her ne kadar dolaylı temsil yolu ile Cumhurbaşkanlığı seçiminde halk iradesini kullanmıştır denilse de, ne yazık ki siyasi güç odakları ve seçim dönemindeki güç dengeleri de seçim süreçlerine dâhil olmuşlar ve halkın iradesi ikinci planda kalmıştır. Ülkemizde 31.05.2007 tarihli 5678 sayılı Kanunla yapılan değişikliğe kadar, Cumhurbaşkanı meclis tarafından bir defa için yedi yıllığına seçilmekteydi. Ancak 2007 de yapılan değişiklikle Cumhurbaşkanı halk tarafından en fazla iki defa 5 yıllığına seçilmesi kararlaştırılmıştır. Ayrıca seçim süreci, aday olunmaya ilişkin şartlar ve seçim yönteminde ciddi değişiklikler olmuştur. Bu çalışmada birbirinden farklı olan bu seçim düzenleri ve aralarındaki farkları açıklamakla beraber, Cumhurbaşkanlığı seçimine hakim olan ilkeleri de açıklamaya çalışacağız.

AFTER CONSTITUTIONAL AMENDMENT WITH LAW NO: 5678 PRESIDENT SELECTION AND GENERAL PRINCIPLES OF DEMOCRATIC ELECTION

President of the Republic of Turkey was elected by the people for the first time in 2014. Previous presidents of the republic, with indirect ways of representing the nation will have been selected by the nation's representatives. Although by way of indirect representation in the presidential election have used the will of the people, unfortunately, the balance of power in the election period, and have been included in the electoral process and the will of the people remained in the background. The Republic of Turkey in 2007 until the changes to the Constitution, the President was elected by parliament once for seven years. However, amendments to the Constitution in 2007 president it was decided to select a maximum of two terms of 5 years by the people. In addition, the selection process, the conditions for a candidate, the election process and was in serious changes. In this study, this selection scheme which is different from each other and their differences and principles which dominates the presidential election will be explained.

PDF

___

AKPINAR, Cafer, Türk Anayasa Hukukunda Seçimlerin Denetlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, (Danışman: Faruk Bilir), S.Ü., Konya, 2010.
AŞIKOĞLU, AHMED, Tevârih-i Âl-i Osman, Aşık paşa-zâde Tarihi (Editör: Ali Bey), İstanbul, h. 1332.
AKYILMAZ, Bahtiyar/SEZGİNER, Murat/KAYA, Cemil, Türk İdare Hukuku, İstanbul, 2012.
ATAR, Yavuz, Türk Anayasa Hukuku, Konya, 2011.
AVCI, Mustafa, Türk Hukuk Tarihi Dersleri, Editörler: Mehmet Aykanat, İbrahim Ülker, S. Emre Zorlu, Konya, 2014.
BİLİR, Faruk, Türkiye'de Milletvekilliği ve Milletvekilliğinin Sona Ermesi, Ankara, 2001.
BİLİR, Faruk, Yeni Anayasa Yeni Mutabakat, Ankara, 2012.
BİLİR, Faruk, 100 Soruda Başkanlık Sistemi, Ankara, 2015.
EFENDİOĞLU, Yılmaz, 1982 Anayasasında Cumhurbaşkanı'nın Yürütme İçerisindeki Yeri, Seçimi ve Sorumsuzluğu, Yasama Dokunulmazlığı, TBB Dergisi, 2011.
EFENDİOĞLU, Yılmaz, Temsili Demokrasinin "Seçim" Ayağı, TBBD, Ankara, 2005, S. 60.
EKİNCİ, Ekrem, Buğra, İslam Hukuku, İstanbul, 2006, s. 16.
ERDOĞAN, Mustafa, Anayasa Hukuku, Ankara, 2011.
ERDOĞAN, Mustafa, Anayasal Demokrasi, Ankara, 2005.
GENÇKAYA, Ömer Faruk/GÜNDÜZ, Umut/CİHANGİRTETİK, Damla, Siyasetin Finansmanı ve Şeffaflık, İstanbul, 2016.
GÖZLER, Kemal, "Cumhurbaşkanı'nın Seçimi: Bir Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku İncelemesi", Terazi Aylık Hukuk Dergisi, 2. yıl, 9. Sayı, Mayıs 2007.
GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku Dersleri, Bursa, 2006
GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, Bursa, 2000.
GÜRBÜZ, Reşit, İdare Hukuku, Ankara, 2011.
GÜNDAY, Metin, İdare Hukuku, Ankara, 2013.
HAMİDULLAH, Muhammed, İslam Peygamberi, (Çev. S. Tuğ), İstanbul, 1980.
KALABALIK, Halil, Kısa İdare Hukuku, KONYA, 2014.
KALABALIK, Halil, İdare Hukukunun Temel Kavram ve Kurumları, Konya, 2011.
KARAKAŞLI, Mehmet, Seçim Yargısı, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, (Danışman:Faruk Bilir), Konya, 2010.
KÖKSAL, Gökhan, 1989-2007 Dönemi Cumhurbaşkanlığı Seçim Süreçleri ve 1982 Anayasasında Yapılan Değişikliklerin Cumhurbaşkanı'nın Yetkileri Üzerindeki Etkisi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2009.
LÜTFİ PAŞA, Tevârih-i Âl-i Osman, İstanbul, h. 1341.
MEMİŞ, Hasan Hüseyin, Hükümet Sistemleri, Ankara, 2007.
ODYAKMAZ, Zehra/KAYMAK, Ümit/ERCAN, İsmail, Anayasa Hukuku İdare Hukuku, Ankara, 2012.
ONAR, Erdal, 1982 Anayasasında Milletvekilliğinin Düşmesi, Anayasa Yargısı, Ankara, 1997, c. 14.
ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 2004.
ÖZER, Atilla, Anayasa Hukuku Genel İlkeler, Ankara, 2009.
SARTORİ, Giovanni, Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği, (Çev:Ergun Özbudun), Ankara, 1997.
TANÖR, Bülent/YÜZBAŞIOĞLU, Nemci, Türk Anayasa Hukuku, İstanbul, 2001.
TANÖR Bülent/YÜZBAŞIOĞLU Nemci, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, İstanbul, 2004.
TAVAŞ, İbrahim Halil, Türk Anayasalarında Cumhurbaşkanı Seçimi, Yasama Dergisi, Ankara, Haziran, 2007.
TEZİÇ, Erdoğan, Anayasa Hukuku, İstanbul, 2005.
TİKVEŞ Özkan, Teorik ve Pratik Anayasa Hukuku, İzmir, 1982.
TUNÇ, Hasan/BİLİR, Faruk, Anayasa Hukuku Uygulamaları, Ankara, 2002.
TUNÇ, Hasan/BİLİR, Faruk/YAVUZ, Bülent, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 2011.
TUNÇ, Hasan, Anayasa Hukukuna Giriş, Ankara, 1999.
URAL, Yurdanur, Türk Anayasal Sisteminde Cumhurbaşkanının Konumu Ve Yetkilerine İlişkin Tartışma Ve Öneriler Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, (Danışman: Yüksel Metin), S.D.Ü., Isparta, 2008.
YANIK, Murat, Başkanlık Sistemi ve Türkiye'de Uygulanabilirliği, İstanbul, 1997.
YAVUZ, Nihat, Seçim Kanunları ve Siyasi Partiler Kanunu, Ankara, 1999.
YAVAŞGEL, Emine, Temsilde Adalet ve Siyasal İstikrar Açısından Seçim Sistemleri ve Türkiye'deki Durum, Ankara, 2004.
YILDIRIM, Ramazan, Türk İdari Rejimi Dersleri, Konya, 2014. Yararlanılan İnternet Adresleri
http://www.cnnturk.com/2011/dunya/04/28/abd.baskani.obama.n erede.dogdu/614782.0/index.html, 13.11.2011, 13:47
http://www.washingtontimes.com/news/2015/mar/24/obamabudget-defeated-98-1-senate-vote/, 18.11. 2015, 23:17.