___

ARIAS, Ivannia Jimene_z, (1996, January), "Proxemics in the ESL Classroom", _

Language Teaching Forum, . Vol 34, No.1, pp: 32—36. BOYD, F. D, (2002), Nonverbal Behaviors of Effective Teachers of At-Risk

African-American Male Middle School Students, Virginia: Virginia Polytechnic Institute and State University, (Unpublished Doctoral Dissertation). CICCA, A. H., STEP, M. and TURKSTRA, L, (2003, December), "Show me what you mean: Nonverbal communication theory and application", The ASHA Leader, No.34, pp. 4-5.

FUJIMOTO, D, (2003, May), "Nonverbal Communication and Pragmatics", The Language Teacher, No. 27.5, p.p:1—4.

HALL, E. T, (1959), The silent language, Garden City, New York: Doubleday

HALL, E.T, (1966). The hidden dimension. Garden City. New York: Doubleday.

HAYNES, J, (2007.08.10), "Communicating with Gestures", www.everythingesl.net/inservices/body _language.php, (2004.01.01)

HICKSON, M. - STACKS, D, (1993), NVC nonverbal communication: studies and applications, Dubuque, IA: Wm. C Brown. lMAl, Gary, (2007.08.05), "Gestures: Body Language and Nonverbal

Communication", www.csupomona.edu/'tassi/gestures.htm, (1996.01.01)

KNAPP, M. - HALL, J, (1992), Nonverbal communication in human interaction,

Forth Worth, TX: Harcourt Brace. - LEDBURY, R; WHITE, Ian and DARN, Steve, (2007. 07.10), "The Impoxtance of

Eye Contact in the Classroom", The Internet TESL Journal, Vol. X, No. 8, p.pz 1-2, http://iteslj.org, (2004.08.01)

MARWIJK, Frank Van, (2007.06.10), "Body Language: The Importance of Body

Language", http://www.SelfGrowth.com/articles , (20020101)

MILLER, P, (1988), Nonverbal communication: what research says to the teacher,

Washington. DC: National Educational Association. PEASE, A, (1988), Body language: how to read others’ thoughts by their gestures,

New Jersey: Sheldon Press. ROSENTHAL, R., and JACOBSON, L, (1968), Pygmalion in the classroom, New

York: Rinehart and Winston. VARGAS, M, (1986), Louder than words, Ames, IA: Iowa State University Press.

ADORNO, Theodor W; Gesammelte Schriften, 1970, Cilt: 7, Frankfurt / Main.

AKSOY Nazan, GÜMÜŞ Semih, FİŞEKÇİ Turgay, AKATLI Füsun, ECEVİT Yıldız, İPŞİROĞLU Zehra, YÜKSEL Ayşegül, KUYUMCU Nihal, YAŞİLADA Emine _Karin, DİLİDÜZGÜN Selahattin; Çağdaş Türk Yazını 1, (Yay. Haz. Zehra lpşiroğlu), İstanbul: Adam Yay., 2001.

AKTULUM, Kubilay; “Anlatıda Uzatı”, Frankofoni / Ortak Kitap, No. 14, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yay., 2002, s. 256. ;Parçalılık Metinlerarasılık, Ankara: Öteki Yay., 9. bs., 2004.

ANDAÇ, Feridun; Adalet Ağaoğlu Kitabı (Söyleşi), İstanbul: Türkiye İş Bankası Yay., 1. bs., ARAL, İnci; Anlar İzler Tutkular, İstanbul: Epsilon Yay., 1. bs., 2003.

AYTAÇ, Gürsel; Çağdaş Türk Romanları Üzerine İncelemeler, Ankara: Gündoğan Yay., 1. bs., 1990. ; Genel Edebiyat Bilimi, İstanbul: Say Yay., 1. bs 2003.

AYTUR, Necla; Amerikan Romanında Gerçekçilik, Ankara: Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yay., 1974.

BAYRAV, Süheylâ; “Dilbilimsel Edebiyat Eleştirisi", Dilbilim, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu Yay., 1976, s. 46.

BRECHT, Berthold; Sanat Üzerine Yazılar, (Alm. Çev. Kamuran Şipal), İstanbul: Cem _Yay., 1990.

CAN, Özber; “Sanat ve Edebiyatın Zaman Ötesine Taşıdığı“, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2004, Sayı: 10, s. (M. 118-124) ; Feridun Zaimoğlu’nun Leinwand (Perde) ve Zwölf Gramm Glück (Oniki

Gram Mutluluk Adlı Eserlerinde Sözdizimsel ue Anlamsal Öncelemeler, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2007. (Yayınlanmamış Doktora Tezi.) : Franz Kafka ue Çeviribilim Uygulamaları Açısından Dönüşüm Öyküsü’nün

Türkçe’ye Yapılan Çevirilerinin Analizi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Alman Dili ve Eğitimi, 1998. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.) * Özber CAN

ERDEN, Münire — Akman, Yasemin; Gelişim ve Öğrenme, Ankara: Arkadaş Yay., 10. bs., ERGİYDİREN, Sevinç; Edebiyat Araştırmaları, İstanbul Boğaziçi Üniversitesi Yay., 1. bs., FISCHER, Ernst; Sanatm Gerçekliği, (Alm. Çev. Cevat Çapan), İstanbul: Payel Yay., 8. bs., 1995.

GÖKTÜRK, Akşit; Çeviri: Dillerin Dili, 2. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yay., 2. bs., 1994. ; Okuma Uğraşı, İstanbul: Yapı Kredi Yay., 1.bs., 1997. ; Sözün Ötesi, İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1989.

GÖRNER, Rüdiger; “Das Fremde und das Eigene", Zur Geschichte eines Werkonflikts, (Hrsg. Angelia Schütz, Feliz Mitterer), J&V Edition, Wien, 1992.

HIZİAN, Doğan; “7. Sanat En Kritik Konuya El Atıyor”, Hürriyet Gazetesi, 14.12.2003. ; Günlerde Kalan — Çağdaş Edebiyatımıza Dipnotları, İstanbul: Gür Yay., 1. bs., 1983.

İNCE, Özdemir; “Yazınsallık-Dilin Yazınsal İşlevi", Adam Sanat, Şubat 1993, s. 87.

KABACALİ, Alpay; “Adalet Ağaoğlu ile Söyleşi”, Cumhuriyet Kitap, Sayı: 245, 03 Kasım , s. 6. KAGAN, Michael, Estetik ve Sanat Eserleri, (Çev. Aziz Çalışlar), Ankara: İmge Kitabevi. 2. bs. 1993.

KARAKAYA, Zeki; Edebi Bir Söylem Olarak Sözsüz Aktarım, Samsun. Etüt Yay. 2. bs., KARAYAZICI, Berrin; “Çeviri Dillerarası Uzlaşı / Yazın Çevirisinin Kültürel Boyutu Üzerine”, Hacettepe Üniversitesi EdebiyatFakültesi Dergisi, 1992, Cilt: 9, Sayı: 1— , s. 186.

KUNDERA, Milan; Roman Sanatı, (Fr. Çev. Aysel Bora), İstanbul: Can Yay., 2. bs., 2002. _

LOTMAN, Jurij M; Die Struktur literarischer Texte, (Übers. Rolf—Dietrich Keil), München, ÖZDEMİR, Emin; Türk ve Dünya Edebiyatı, Ankara. Kültür Bakanlığı/Sanat-Edebiyat Yay. 1994.

ÖZDEMİR, Figen, “Roman Dili, Sinema Dili, Düş Dili", Varlık, Aylık Edebiyat ve Kültür Dergisi, 2006, s. 3. (M.S—5)

SARRAUTE, Nathalie; Kuşku Çağı, (Fr. Çev. Bedia Kösemihal), İstanbul: Adam Yay., 1. bs., 1985.

SCHILLER, Friedrich; İnsanın Estetik Terbiyesi Üzerine Mektuplar, (Çev. Melahat Özgü), Ankara: Maarif Math, 1943.

TEKİN, Mehmet; Roman Sanatı (Roman Unsurları )l, İstanbul: Ötüken Yay., 2001.

TODOROV, Tzvetan; Yazın Kuramı, (Çev. Mehmet Rifat, Sema Rifat), İstanbul: Yapı kredi Yay., 2005.

TOLSTOY, Lew Nikoloyaviç; Sanat Nedir? (Çev. A. Baran Dural), İstanbul: Bilge Karınca Yay., 2004.

UYGUR, Nermi; İnsan Açısından Edebiyat, İstanbul: Yapı Kredi Yay., 1. bs., 1999.

WELLEK, A', Edebiyat Biliminin Temelleri, (İng. Çev. A. Edip Uysal), Ankara: Kültür Bakanlığı Yay., 1983.

YALÇIN, Alemdar; Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Romanı (1946 - 2000) Ankara: Akçağ Yay., 2003.

YUCEL, Tahsin; Yazın ve Yaşam, Yol Yay., 1980. ; Yazının Sınırları, İstanbul: Adam Yay., 1. bs., 1982.

Dönemi’nin ve Aydınlanma Hareketi’nin ürünüdür ve “esas olarak, resmen görevlendirilmedikleri ve doğrudan çıkarları olmadığı halde, toplumsal sorunlar hakkında fikir beyan eden kimseleri ifade etmektedir” (Kılıçbay, 1983:56). lntelligentsia kelimesi ise, 1860’lı yıllarda Rusya’da ortaya çıkmış ve aynı kökten gelmekle birlikte entellectuel’den faklı bir kavramdır (Goldner, 199392).

“Bu kelime Batı düşüncesinin Rusya üzerindeki etkisi sonucunda aydınlanmmış," okumuş, düşünceleri rasyonelleşmiş” (Balcı, 2002:8) kimseler, anlamına gelmekte,

“bilim ve sanatta öncülük vurgusu” taşımaktadır (Mardin, 1984:10). Kimi araştırmacılara göre ise, intelligentsia, toplumda teknik bir görevi bulunan kimseler olarak tanımlamaktadır (Seyppel, 1989:13; Goldner, 1993:49-50; Said, 1995226).

Literati ise, kökü çok daha eskilere giden bir kavramdır ve “mesleği bilme olan kimseler,” “hayatlarını bilmeye veren kişiler”, toplumu temel değerlerinin sağlanması ve nesilden nesile aktarılması gibi çok önemli sayılan işlerden birini üstlenmiş kişiler, anlamına gelmektedir (Mardin, 1984:10-11).

Son olarak clercs kavramının anlamı ise, bilgiyi muhafaza eden, topluma iyiyi gösterme sorumlulukları olan kimseler olarak vurgulanmıştır (Mardin, :10). İşte bütün bu kavramlar, Türkçe’de önce münevver, daha sonra ise aydın kelimesiyle karşılanmıştır. Bu kelimelerin Türkçe’ye ne zaman girdiği kesin olarak bilinmemektedir. Kamus-ı Türkî’de (1900) ve Resimli Kamus-ı Osmanî’de (1908) bulunmayan münevver kelimesinin 1920’li yıllarda, aydın kelimesinin ise 1930’lu yıllarda kültür dünyamıza girdiği tahmin edilmektedir (Balcı, 2002221).

Mustafa Şekip’ten Sabri F. Ülgener’e, Şerif Mardin’den Mehmet Ali Kılıçbay’a kadar bir kısım araştırmacılar, Türkçe’deki münevver veya aydın Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Ankara Romanında Aydınlar 303 kelimesinin, Batı dillerindeki intellectuel kavramını tam olarak karşılamadığı görüşündedir (Mustafa Şekip, 1981z455; Ülgener, 1983:72—73; Mardin, 1983:46;

Kılıçbay, 1983256; Kılıçbay, 1995: 175-179). Fakat bununla birlikte bir çok araştırmacı, fikir ve sanat adamı, münevver/aydın kavramını tanımlamaya, özelliklerini belirtmeye çalışmıştır. Meselâ, Ziya Gökalp’e göre münevver, “yüksek bir tahsil ve terbiye görmüş olmakla beraber halktan ayrılmış olan”, bu yüzden de

“halka doğru gitmesi lazım gelen”, “halktan hârsî bir terbiye” alıp, “halka medeniyet götüren” kimselere denir (Gökalp, 1976:41-42).

İsmail Tunalı’ya göre “aydın, çağının bilgisel konseptleri ile düşünen, çağının ethik değerleri ile yaşayan ve çağının estetik beğenisi ile estetik yargılar veren kişidir” (Tunalı, 1995:474).

Sabri F. Ülgener ise aydını, içinde yaşadığı topluma kılavuzluk eden, kültür değişimlerine öncülük yapan, halkın sosyal ve politik tercihlerini etkileyen bir kişi olarak tanımlar (Ülgener, 1983:66-67).

Mehmet Ali Kılıçbay’a göre aydın “bilgi edinme ve eğitim yoluyla zihni aydınlanmış kişiye” denir (Kılıçbay, 1995:175).

Erol Güngör’e göre aydın, gördüğü şeyler arasında sebep—sonuç ilişkisi kurabilen, halkın dar ve sığ dünyasının ötesine geçip değişmez gerçekleri bulmaya çalışan, zihin ve ahlak disiplinine ermiş, sosyal sorumluluk sahibi, çıkar ilişkilerinin dışına çıkarak düşünebilen ve bu özellikleriyle bilinçsizce hareket eden gözü kapalı kalabalıklardan ayrılan kişidir ve daima ”ihtiyatlı ve tenkitçi bir tavra sahiptir (Güngör, 1993:254,255,373,374).

Cemil Meriç ise aydını zamanının irfanına sahip, ülkesinin dilini, edebiyatını, tarihini bilen, dünyadaki belli başlı düşünce akımlarına yabancı olmayan, peşin hükümlere iltifat etmeyen, olayları kendi kafasıyla inceleyip değerlendiren bir kimse olarak tarif eder ve aydının başlıca vasıflarının dürüst, uyanık ve cesur olmak olduğunu belirtir. Meriç, aydını, bilgi hamalı olmayan, hakikat uğrunda her türlü sıkıntıyı göze alan bağımsız bir mücadele adamı olarak niteler (Meriç, 19781390-391).

ANKARA ROMANINDA AYDINLAR Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun ilk baskısı 1934 yılında yapılan Ankara romanı, üç bölümden oluşur. Romanda, zaman olarak da üç ayrı dönem işlenir. 1. Birinci Bölümde (Millî Mücadele Yıllarında 1919—1923) Aydınlar 1.1. Selma Hanım

Onuncu Yılına Kadarki Dönemde 1923 -1933 ) Aydmlar 2.1. Selma Hanım

Bütün bu görüş ve düşünceleriyle Neşet Sabit, modernleşmeyi, çağdaşlaşmayı, birçok Türk aydınına göre daha iyi anlayan “kökleri halkta olan bir aydın tipi” olarak değerlendirilebilir (Kaplan, 1987:445).

Romanın bu ikinci bölümünde Yakup Kadri, “gerçek Batılılaşma çabalarının kozmopolitleşmeyle nasıl boğulmak istendiğini dile getirmek" (Yalçın, :150) ve “Atatürk inkılaplarını yerleştirecek ve Türk toplumunu imparatorluk döneminden millet dönemine taşıyacak elit zümrenin yokluğunu sezdirmek” ister (Aktaş, 1987:81—82). 3. Üçüncü Bölümde ( 1937 Yılından Cumhuriyet’in İlanının

(Balcı, 2002: 321), fakat gerçek hayatta pek karşılığı olmayan (Kansu, 1964: 12), ütopik (Yalçın, 1934: 57) bir aydın tipi olarak görülebilir.

AKTAŞ, Şerif, (1987), Yakup Kadri Karaosmaoğlu, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.

BALCI, Yunus, (2002),_Türk Romanında Aydın Problemi (1908—1950), Ankara: '

T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları. ENGİNÜN, İnci, (1977), “Ankara Romanında Batılılaşma Meselesi," Milli Kültür, C.I, 8.3-4, 5.46-50, 46-52.

GQLDNER, Alvin W., (1993), Entelektüelin Geleceği, İstanbul.

GÜNGÖR, Erol, (1993), Sosyal Meseleler ve Aydınlar, İstanbul.

KANSU, Ceyhun Atıf, (1964 Aralık), “Genç Kuşaklarca Okunması Gerekli Bir

' Kitap. Ankara, ” Yön, 8.32, 5. 12. KAPLAN, Mehmet, (1987), TürkEdebiyatı ÜzerindeAraştırmalar ll, İstanbul: Dergâh Yayınları.

KAPLAN, Mehmet, (1992), Büyük Türkiye Rüyası, İstanbul: Dergâh Yayınları.

KARAOSMANOGLU, Yakup Kadri, (1996), Ankara, İstanbul: İletişim Yayınları, bs.

KILİÇBAY, Mehmet Ali, (1983), “Osmanlı Aydını," Tanzimat’tan Cumhuriyet’e

Türkiye Ansiklopedisi, C.I, İstanbul: İletişim Yayınları. KILÇBAY, Mehmet Ali, (1995), “Türk Aydınının Dünyasını Anlamak,” Türk

Aydını ve Kimlik Sorunu, (hzl. Sabahattin Şen), İstanbul: Bağlam MARDİN, Şerif, (1983), “Tanzimat ve Aydınlar,” Tanzimat’tan Cumhuriyet’e

Türkiye Ansiklopedisi, C.I, İstanbul: İletişim Yayınları. MARDİN, Şerif, (1984 Kış), “Aydınlar Konusunda Ülgener ve Bir İzah Denemesi,” Toplum ve Bilim, 8.24, s.9—15. Rıza BAĞCI

MERİÇ, Cemil, (1978), Mağaradakiler, İstanbul: Ötüken Yayınları.

MUSTAFA, Şekip, (1981), “Münevverlik Mefhumu,” Atatürk Devri Fikir Hayatı ll,

(hzl. Mehmet Kaplan, Necat Birinci, İnci Enginün, Zeynep Kerman, Abdullah Uçman), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları. SAİD, Edward, (1995), Entelektüel (çev. Tuncay Birkan), İstanbul.

SEYPPEL, Tatyana, (1989), Oğuz Atay’ın Dünyası, İstanbul.

TUNALI, İsmail, (1995), “Kültür Değerleri ve Türk Aydını,” Türk aydını ve Kimlik

Sorunu (hzl. Sabahattin Şen), İstanbul: Bağlam Yayınları. YALÇIN, Alemdar, (1992), Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı, Ankara: Günce Yayınları, 2.bs.

YALÇIN, Hüseyin Cahit, (1934 Teşrinisani), “Yakup Kadri Bey: Ankara,” Fikir Hareketleri, C.III, 8.57, 5.74-76.

ZIYA, Gökalp, (1976), Türkçülüğün Esasları, (hzl. Mehmet Kaplan), İstanbul: T.C.

Kültür Bakanlığı Yayınları.