Tohumculuk dünyada ve ülkemizde önemli bir endüstri haline gelmiştir. Tohum, en önemli generatif çoğaltım materyalidir. Beslenme amacıyla üretilen bitkisel ürünlerin yaklaşık %90’ının tohumla çoğaltılması, virüsleri de içeren tohum kaynaklı patojenlerin neden olduğu kayıplar, konunun önemini daha da artırmaktadır. Uluslararası tohum ticaretinin artmasıyla, çok sayıda hastalık etmeni tohum ile dünya çapında hızlı bir şekilde yayılabilmektedir. Bitki virüslerinin yaklaşık %20’sinin tohum ile generasyondan generasyona taşınabilmesi, salgın oluşumunda önemli bir rol oynayabilmektedir. Bu nedenle sağlıklı tohum, üretimde ve virüs hastalıkları ile mücadelede son derece önemlidir. Bu derlemede, ülkemizde bazı sebze tohumlarında saptanan virüsler ve bunların epidemiyolojideki önemi hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Hastalıkla mücadelede, üretimde virüsten ari çoğaltım materyalleri kullanımı ve tohum sağlığının önemi hakkında bilgiler sunulmuştur.

Seeding is a major industry in the world and in Turkey. Seed is the most important generative production material. About 90% of all food crops in the world are propagated by seed and losses caused by seed-borne pathogens, including viruses, therefore, are of great significance. Seeds are instrumental in an effective worldwide spread of a range of diseases through international exchange of seeds. Approximately 20% of plant viruses are transmitted from generation to generation in the seed. Seed transmission of plant viruses plays an important role for the early outbreak of crop diseases and for the survival of inoculum from one crop season to the next. Therefore, seed health is an important component in the production and in disease management for quarantine and certification. In this review, researches on the detec-tion of seed-borne viruses and importance of their epidemiology in Turkey, disease control through virus-free seed and phytosanitary regulations are discussed.