Dünya meyve üretimi içerisinde önemli bir yere sahip olan çilek, farklı iklim ve toprak koşullarına uyumu yüksek olan bir üzümsü meyvedir. Meyvecilik açısından bu denli önemli olan çileğin verim ve kalitesinin yüksek olması ekonomik açıdan önem arz etmektedir. Bu amaçla uzun yıllardır yapılan çeşitli araştırma ve incelemeler mevcut olup çalışmaların bazıları da mikoriza ve bitki büyümesini artırıcı rizobakteriler (BBAR) üzerinedir. Mevcut çalışmada, çeşitli çalışmalarla yararlılığı ispatlanmış mikoriza ve BBAR’ın bu amaçla birlikte kullanılabileceği düşünülmüştür. Mikoriza ve BBAR’lerin ayrı ayrı ve birlikte uygulandığı bu çalışmada 3 farklı mikoriza (Glomus mosseae, Glomus fasciculatum ve Glomus etunicatum) türü ve 3 farklı BBAR ırkı (Agrobacterium rubi A18, Bacillus megaterium M3 ve Bacillus subtilis OSU-142) kullanılmıştır. Çalışmada bitki materyali olarak kullanılan Albion çilek çeşidinin gövde yaş ağırlığı, kök yaş ağırlığı, yaprak alanı, kök uzunluğu ve yaprak sayısı özellikleri incelenmiştir. Çalışmada kullanılan hemen tüm bakteri ve mikoriza uygulamalarının incelenen özellikleri önemli ölçüde artırdığı saptanmıştır. Bununla birlikte, gövde yaş ağırlığını en fazla artıran uygulama Glomus fasciculatum+Agrobacterium A18 (32,28 gr) uygulaması iken, yaprak alanını Glomus mosseae (45,12 gr), kök uzunluğunu Glomus fasciculatum (27,16 gr) en fazla artırmıştır. Sonuç olarak tüm mikoriza ve rizobakteriler çilekte büyümeyi olumlu olarak etkilerken özellikle Glomus fasciculatum ve Agrobacterium A18 bakteri ırkının birlikte uygulanması genel en iyi sonuçları vermiştir. Bundan dolayı bu iki faydalı mikroorganizmanın çilek yetiştiriciliğinde birlikte kullanılması tavsiye edilebilir.

Having an important place in world fruit production, strawberry is a berry fruit which has a high adaptation to different climate and soil conditions Strawberry is important to fruit growing which is high yield and quality is important economically. For this purpose, different researchers and studies have been carried out for many years and some of the studies are on mycorrhiza and plant growth promoting rhizobacteria (BBAR). In this study were thought mycorrhiza and BBAR, which have proven useful with various studies to be used together with this purpose. 3 different mycorrhiza (Glomus mosseae, Glomus fasciculatum and Glomus etunicatum) and 3 different BBAR (Agrobacterium rubi A18, Bacillus megaterium M3 and Bacillus subtilis OSU142) strain were used with along and their combination. In this study, strawberry cv. Albion was investigated stem fresh weight, root fresh weight, leaf area, root length and the number of the leaf. Almost all bacteria and mycorrhiza applications were determined to increase significantly the properties examined. However, the highest stem fresh weight had Glomus fasciculatum + Agrobacterium A18 (32,28 gr) application while Glomus mosseae (45,12 gr) was increased at most in the leaf area and Glomus fasciculatum was increased (27,16 gr) at most in root length As a result, all the mycorrhizal and rhizobacteria was affected positively the growth of strawberries. In particular, Glomus fasciculatum and Agrobacterium A18 bacteria strains have best results with together applications. Therefore, it may be advisable to use these two beneficial microorganisms together in the cultivation of strawberries.